به گزارش تحلیل ایران، مالیات همواره یکی از منابع ثابت درآمدی دولتها بوده است که در برخی از مواقع بنا بر اهداف مختلفی از جمله تشویق فعالان اقتصادی و رشد کسبوکارها برای برخی از اقشار جامعه یا برخی فعالیتها معافیتهایی دیده شده
است. بررسیها نشان میدهد تنوع معافیتهای مالیاتی در ایران بهنسبت سایر کشورها بسیار بالاست بهطوریکه 40 درصد اقتصاد کشور از پرداخت مالیات معاف هستند.
در واقع، معافیت مالیاتی ابزاری جهت اعمال سیاستهای حمایتی دولت بهشمار میرود؛ اما در برخی موارد این مسئله سبب سوءاستفاده مؤدیان یا زمینهساز شکلگیری تبعیض مالیاتی شده است. در حدود دو دهه قبل مجلس شورای اسلامی با تصویب یک قانون چالشی، یک معافیت کلی برای
مشاغل هنری در نظر گرفته بود؛ ولی در بودجه سال 1400، حذف معافیت مالیاتی هنرمندان مطرح شد.
بنا بر قانون بودجه 1402 تمام اشخاصی که در بخش هنری فعالیت میکنند تا سقف 480 میلیون تومان از معافیت مالیاتی میتوانند استفاده کنند این در حالی است که سقف معافیت مالیاتی کارگران 120 میلیون تومان در سال است؛ یعنی چهار برابر معافیت حقوقبگیران برای معافیت مالیاتی
هنرمندان لحاظ شده است، در چنین وضعیتی این سؤال مطرح میشود؛ چرا بین پرداختکنندگان مالیات چنین تبعیضی وجود دارد؟ آیا این مسئله توجیه کارشناسی دارد یا خیر؟
در همین راستا، اخیراً محمدرضا یزدیزاده، کارشناس اقتصادی بهعنوان مخالف و محسن علیاکبری، تهیهکننده و کارگردان سینما بهعنوان موافق در یک برنامه تلویزیونی درباره طرح معافیتهای مالیاتی هنرمندان به گفتگو پرداختند.
اعمال نرخ صفر مالیات بهنفع کشور است تا معافیت مالیاتی
یزدیزاده در خصوص نقش مالیاتستانی در کشورهای مختلف بیان کرد: مالیات برای تأمین درآمد دولت، حرکت بهسمت عدالت اجتماعی و هدایت سرمایهها به برخی از بخشها (طبق سیاست کلی دولت) وضع میشود. در یک نظام مالیاتی پیشرفته بهجای معافیت میتوان نرخ صفر را تعریف کرد،
بهطورکلی برای هرگونه تخفیف مالیاتی باید توجیه وجود داشته باشد.
وی دررابطهبا معافیت مالیاتی هنرمندان ادامه داد: در حقیقت همه اقشار جامعه از منافع خدماتی دولت بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بهگونههای مختلف اعم از امنیت کشور، آموزشوپرورش، بنزین ارزان و غیره منتفع میشوند و باید هزینه بخشی از این خدمات را بپردازند؛ بنابراین
نمیتوان گفت؛ "بخش هنرمند یا بخش ایکس از هیچگونه خدماتی بهره نبرده است پس مالیات ندهد".
این کارشناس اقتصادی با تأکید به اینکه معافیت در کل نظام مالیاتی باید حذف شود، گفت: در چارچوب برنامهها و سیاستهای دولت، با اعمال نرخ صفر مالیاتی در کوتاهمدت میتواند حمایتهای لازم صورت گیرد؛ اما معافیت مالیاتی معضل گسستگی ایجاد میکند؛ بنابراین معافیت
نه بهنفع کشور است نه بهنفع نظام مالیاتی، بهعبارتی با معافیت مالیاتی نمیتوان میزان حمایتهای صورتگرفته از اقشار مختلف را متوجه شد.
چرا هنرمندان از مالیات معاف شوند؟
در ادامه، علیاکبری در پاسخ به این پرسش که؛ "چرا موافق معافیت مالیاتی هنرمندان هستید؟"، توضیح داد: بحثم بحث مخالفت با مالیات هنرمندان نیست همانگونه که در تمام دنیا از هنرمندان مالیات گرفته میشود؛ اما هنرمندان تا یک مقطعی کار میکنند بعد از آن زمان کار
نمیکنند بهعبارتی هنرمندان باتوجهبه نداشتن حمایت مالی در شرایط بیکاری و ازکارافتادگی باید از مالیات معاف شوند.
یزدیزاده با تأیید گفته علیاکبری در خصوص ضعف نظام تأمین اجتماعی کشور در حمایت از هنرمندان ابراز کرد: در کشورهای پیشرفته اصلاً اسم اظهارنامه مالیاتی برگشت مالیات است؛ ولی یکی از ضعفهای نظام اداری کشور را میتوان جدایی نظام حمایتی از سیستم درآمدی برشمارد؛
یعنی در سایر کشورها مالیاتهایی که در طول سال تحت عناوین مختلف گرفته شده است، بهصورت مستقیم وارد بودجه دولت برای دوره بازنشستگی میشود؛ زیرا کسریهای نظام صندوقهای بازنشستگی را دولت باید تأمین کند.
وی با یادآوری اینکه قانون بودجه برای فعالیتهای هنری چهار برابر معافیت پایه درآمدی نسبت به سایر مشاغل از جمله کارگران قائل شده است، تصریح کرد: بهعقیده من این مسئله مشکلی از صنف هنرمندان را حل نمیکند؛ چراکه دغدغه این قشر برای زمان فعالیت و کار نیست؛ بلکه
مسئله آنها برای زمانی است که به فراموشی سپرده میشوند. وقتی به کارگری که با 8 میلیون تومان زندگی میکند چنین معافیتی نمیدهید به همین خاطر معافیت مالیاتی چهاربرابری هنرمندان توجیه ندارد و این خواسته بقیه مشاغل هم است.