به گزارش تحلیل ایران، به‌دنبال انتشار گزارش‌های مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شورای حکام، نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد دفتر سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌های بینالمللی مستقر در وین نظرات و ملاحظات خود را در
قالب یادداشت توضیحی اعلام کرد.
متن کامل یادداشت نمایندگی ایران به‌شرح زیر است:
نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌های بینالمللی در وین مایل است نظرات و مشاهدات خود در مورد گزارش‌های مدیرکل به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی (GOV/2024/8) و (GOV/2024/7) را به‌شرح زیر به‌اشتراک گذارد:
الف) نظرات عمومی:
1- جمهوری اسلامی ایران همواره به‌طور کامل به تعهدات خود از جمله موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA-INFCIRC/214) پایبند بوده و تمام تلاش خود را به کار گرفته تا آژانس بتواند به طور مؤثر فعالیتهای راستی آزمایی خود در ایران از جمله اقدامات نظارتی و مراقبتی (C/S)
در مورد مواد و فعالیتهای هسته‌ای ایران را انجام دهد.
2- تفکیک موضوعات تقسیم شده در دو گزارش مختلف به درستی رعایت نشده است. برخی از موارد مرتبط با برجام در گزارش پادمانی NPT تکرار شده است و بالعکس، برخی از موارد مرتبط با پادمان NPT در گزارش برجامی دیده می‌شود. به عنوان مثال، فعالیتهای راستی‌آزمایی و نظارتی
مربوط به ساخت لوله‌های روتور سانتریفیوژها و بیلوز، که در چارچوب برجام تعریف شده‌اند، نباید تحت دستور کار موافقت‌نامه پادمانی NPT گزارش شوند.
3- به دنبال خروج غیرقانونی آمریکا از برجام در ماه مه 2018 و قصور اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه در اجرای تعهدات خود، ایران در راستای اِعمال حقوق خود وفق بندهای 26 و 36 برجام، کلیه اقدامات شفاف‌ساز داوطلبانه فراتر از موافقت‌نامه
پادمان جامع خود شامل اجرای کد اصلاحی 1/3 (همانطور که در بند 65 ضمیمه I برجام مشخص شده است) را در فوریه 2021 متوقف کرد.
4- تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود تحت برجام کاملاً مطابق با حقوق ذاتی کشور طبق بندهای 26 و 36 برجام و در پاسخ به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، همراه با ناتوانی سه کشور اروپایی در پایبندی به تعهدات خود بود. این واقعیت آشکار به هیچ وجه نمی‌تواند
مبنایی برای سه کشور اروپایی برای خودداری از اجرای تعهدات خود باشد.
5- تصمیم سه کشور اروپایی مبنی بر خودداری از اجرای تعهدات لغو تحریم‌های خود که در بند 20 ضمیمه پنج (V) برجام در روز انتقال (18 اکتبر 2023) مشخص شده است، اقدامی غیرقانونی و نمونه صریح دیگری از عدم اجرای قابل توجه تعهدات آنها در نقض هر دو سند برجام و قطعنامه
2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد بود.
6- در مورد موضوع مربوط به اصطلاح «دو مکان»، باید تأکید کرد که منشأ موضوع به اتهاماتی برمی‌گردد که در درجه اول از سوی یک طرف ثالث بد نیّت، یعنی رژیم اسرائیل مطرح شده است، که تعهدی نسبت به هیچ‌یک از اسناد مرتبط با منع تسلیحات کشتار جمعی به ویژه معاهده منع‌گسترش
سلاح‌های هسته‌ای (NPT) ندارد و مکرراً برخلاف قطعنامه‌های متعدد کنفرانس عمومی آژانس، از جمله به ویژه اسناد شماره 407، 1983؛ 444, 1985; 475، 1987 و 939، 1990 که هیچ کدام مورد احترام این رژیم قرار نگرفته است، مؤسسات هسته‌ای ایران که برای اهداف صلح‌آمیز اختصاص
داده شده‌اند را تهدید به حمله می‌کند. این رژیم آنقدر گستاخ بوده که اخیراً ایران را به حمله اتمی نیز تهدید کرده است.
همچنین بیانیه نتانیاهو که به صورت زنده در سراسر جهان پخش شد و در آن آمده است که «ایران باید با یک تهدید هسته‌ای معتبر مواجه شود» یادآوری می‌گردد. همچنین وزیر میراث که نیز گفت «بکارگیری بمب هسته‌ای یکی از گزینه‌های حمله علیه حماس خواهد بود».
7- متأسفانه ارزیابی‌های آژانس مبتنی بر اطلاعات غیرموثق و اسناد غیرمعتبر ارائه شده توسط رژیمی است که نه تنها دائماً علیه روابط ایران با آژانس توطئه می‌کند، بلکه مرتکب خرابکاری، حمله و تهدید به حمله علیه ایران نیز می‌شود که سیاست وحشیانه آن رژیم به خوبی برای
جامعه بینالمللی شناخته شده است.
8- ایران در پرتو همکاری بیشتر با آژانس، در سال‌های اخیر، اقدامات داوطلبانه را در چارچوب چند بیانیه مشترک از جمله بیانیه مشترک چهارم مارس 2023 اجرا کرد.
ب) نظرات در مورد گزارش بخش "سابقه" گزارش (GOV/2024/8):
9- در بند 2 این گزارش آمده است: «ارزیابی جامع همه اطلاعات مرتبط با پادمان در دسترس آژانس برای اطمینان از اینکه هیچ نشانه‌ای مبنی بر انحراف مواد هسته‌ای اعلام‌شده از فعالیتهای هسته‌ای صلح‌آمیز، هیچ نشانه‌ای از تولید یا فرآوری مواد هسته‌ای اعلام نشده در مؤسسات
و مکان‌های اعلام شده خارج از مؤسسه (LOFs) و همچنین نشانه‌ای از مواد و فعالیتهای هسته‌ای اعلام‌نشده در یک کشور دارای توافق‌نامه پادمان جامع وجود ندارد، ضروری است».
در مورد این استدلال، ملاحظات زیر لازم است مورد توجه قرار گیرد:
- ارجاع آژانس در پاورقی شماره 4 از GOV/2024/8، همانطور که در گزارش سالیانه اجرای پادمان (SIR) منعکس شده است، برای آن دسته از کشورهایی که موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) و پروتکل الحاقی (AP) را در حال اجرا دارند قابل اعمال است: «برای اطمینان از اینکه هیچ نشانه‌ای
از مواد یا فعالیتهای هسته‌ای اعلام نشده در کشور وجود ندارد، آژانس باید ارزیابی سازگاری برنامه هسته‌ای اعلام شده کشور با نتایج فعالیتهای راستی آزمایی آژانس تحت موافقت‌نامه‌های پادمانی مربوطه و پروتکل‌های الحاقی را انجام دهد...».
- با توجه به اینکه تعهد ایران فقط محدود به موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) است، اعمال چنین رویکردی در مورد ایران جای نگرانی دارد.
10- مدیرکل در مناسبت‌های مختلف در گزارش خود با استفاده از الفاظی که بیانگر توضیح عینی، تخصصی و فنی نیست، بلکه رویکردی سیاسی دارد ابراز نظر کرده که باید از آن پرهیز می‌کرد. اشاره مدیرکل به «همکاری ناکافی»، به کلی همکاری ایران با آژانس در زمینههای مختلف از
جمله در بیانیه‌های مشترک را نادیده گرفته است.
11- در خصوص بند 6 گزارش (GOV/2024/8)، لازم به ذکر است که جمهوری اسلامی ایران بارها و بارها تاکید کرده است که هیچ مکانی که باید تحت موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) اعلام شود وجود ندارد از جمله از طریق یادداشت‌های توضیحی INFCIRC/1159 مورخ 23 نوامبر 2023، INFCIRC/1131
مورخ 14 سپتامبر 2023، INFCIRC/996 مورخ 7 ژوئن 2022 و INFCIRC/967 مورخ 3 دسامبر 2021. علاوه بر این، ادعای آژانس در خصوص مکان‌های اعلام‌نشده فاقد ارائه اطلاعات، اسناد و شواهد معتبر مرتبط با پادمان است.
12- در بند 8 گزارش آمده است «...ارزیابی آژانس از فعالیتهای هسته‌ای اعلام‌نشده‌ای که توسط ایران در «مریوان» انجام شد، بدون تغییر باقی می‌ماند»، همانطور که در بند 6 بالا گفته شد، ارزیابی آژانس نباید بر اساس اسناد و اطلاعات غیرقابل اعتماد و غیرمعتبر باشد.
علاوه بر این، ارجاع به برخی استدلال‌های قبلی که در نتیجه اطلاعات بعدی تأیید و منجر به حل و فصل این موضوع، همانطور که در گزارش قبلی مدیرکل (GOV/2023/26) مشخص شده است هیچ ارزش افزوده‌ای ندارد. با این حال، جزئیات مربوطه قبلاً در بند 8 از یادداشت توضیحی INFCIRC/1094
مورخ 7 ژوئن 2023 منعکس شده است.
ج) ملاحظاتی در مورد بخش مرتبط با " موضوعات مهم پادمانی" گزارش (GOV/2024/8):
13- در خصوص بند 9 "ورامین"، موارد زیر باید درنظر گرفته شود:
- همانطور که بارها توسط جمهوری اسلامی ایران توضیح داده شده است، هیچ مکان اعلام نشده‌ای (که اعلام آن) طبق موافقت‌نامه پادمان جامع (CSA) الزامی باشد وجود نداشته است.