به گزارش تحلیل ایران، آیت‌الله سید‌ابراهیم رئیسی و الهام علی‌اف رؤسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان صبح امروز با حضور در محل احداث سد مشترک قیز قلعه‌سی در نقطه صفر مرزی و بر روی رودخانه ارس، ضمن افتتاح رسمی این سد مشترک،
از بخش‌های مختلف سد بازدید کردند و با توضیحات دست‌اندرکاران اجرای این پروژه از جزئیات احداث و مزایای بهره‌برداری از آن مطلع شدند.
سد «قیز قلعه سی» به عنوان بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی استان آذربایجان شرقی در نتیجه رویکرد و سیاست "تعامل همه‌جانبه با همسایگان" از سوی دولت سیزدهم، با حضور آیت‌الله "سید ابراهیم رئیسی" رئیس جمهور ایران و "الهام علی‌اف" رئیس‌جمهور آذربایجان بهره‌برداری
رسمی شد.
با افتتاح این پروژه 20 ساله که با توان و دانش مهندسان ایرانی طراحی و احداث شده است هر دو کشور ایران و آذربایجان از دستاوردهای اجرای این طرح مهم منتفع می‌شوند. از جمله مشخصات سد قیز قلعه‌سی، می‌توان به 500 هزار متر مکعب حجم بتن‌ریزی، 42 کیلومتر طول حفاری
و تزریق، و امکان تولید 80 مگاوات برق اشاره کرد.
با بهره‌برداری از سد قیز قلعه سی، حجم آب ذخیره شده در سد خداآفرین که در بالادست سد قیز قلعه سی قرار دارد از طریق کانال و شبکه پایاب به دشت‌های آذربایجان شرقی، اردبیل و جمهوری آذربایجان به میزان 2 میلیارد متر مکعب در سال تزریق خواهد شد و زمینه توسعه بخش‌های
گردشگری، کشاورزی و نیز تولید انرژی برقابی فراهم می‌شود.
این سد ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد که از جمله آن می‌توان به مواردی چون بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی شمال غرب کشور، تأمین آب بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی شمال غرب کشور، پیاده‌سازی دیپلماسی آب و حُسن همجواری، افزایش تعاملات میان ایران و جمهوری آذربایجان، تنظیم
دو میلیارد مترمکعب آب در سال با تشکیل لکه آبی، توسعه و رونق کشاورزی و اقتصادی منطقه و اشتغال‌زائی بالغ بر 40 هزار نفر و توسعه فرهنگی بین دو کشور همسایه با حفاظت از پل‌های تاریخی 11 و 15 دهنه خداآفرین اشاره کرد.
در همین راستا سد «خداآفرین» نیز همزمان با افتتاح سد قیزقلعه‌سی به بهره‌برداری رسمی می‌رسد. سد خدا آفرین بخش اول طرح جامع خداآفرین است که در سال 1387 افتتاح شد، اما برای بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت آب ذخیره‌سازی شده در این سد، نیاز به اجرای سد قیز قلعه‌سی
به عنوان بخش دوم این طرح جامع وجود داشت.
سد خداآفرین در بالادست و سد قیزقلعه سی در 12 کیلومتری پایین‌دست سد خداآفرین قرار دارد و با وجود سد قیزقلعه سی، امکان بهره‌برداری کامل و آبگیری از سد خداآفرین فراهم می‌شود؛ به طوری که 74 هزار هکتار از اراضی کشاورزی از طریق کانال به منظور آبیاری تأمین آب می‌شود؛
این در حالی است که پیش از افتتاح سد قیزقلعه‌سی امکان تأمین آب برای این میزان زمین کشاورزی فراهم نبود.
این گزارش حاکی است فرآیند عملیات احداث سد قیزقلعه‌سی از سال 1385 آغاز شد و تا شروع دولت سیزدهم 80 درصد پیشرفت داشت، اما در دولت سیزدهم، تکمیل پروژه در اولویت قرار گرفت و طی این سال‌ها با پیشبرد اقداماتی چون خاکریزی تاج، نصب دریچه‌های سد، تکمیل عملیات حفاری
و تزریق، احداث راه‌های جایگزین مستقر در مخزن این سد، تکمیل نیروگاه‌ها و پاک‌سازی مخزن در دولت سیزدهم انجام شد.
به گزارش تسنیم، 53 سال پیش، ره‌آورد این دوستی احداث سد مرزی مشترک ارس بود که حاصل آن بهره‌مندی مساوی و مشترک دو کشور از آب کشاورزی و برق تولیدی است. در امتداد این تعامل مطلوب، سد مشترک خداآفرین در 196 کیلومتری پایین‌دست سد ارس به دست توانمند مهندسان ایرانی
احداث و در سال 1387 آبگیری شد. در همان هنگام در 12 کیلومتری پایین‌دست سد خداآفرین سد قیز قلعه سی به منظور تنظیم حقابه دو کشور و تولید برق مطالعه و جانمایی شد.