تذکر مهمی که به طرح جامع هوش‌مصنوعی انجامید

    •••••  پنجشنبه ۰۳ آبان ۱۴۰۳ — ۰۹:۵۸ کد مطلب : 166460/a   
به گزارش تحلیل ایران؛ 28 شهریورماه معاون علمی رئیس‌جمهور از تدوین و ارائه برنامه جامع معاونت علمی در حوزه هوش مصنوعی با عنوان «طرح جامع اقدام مشترک ملی برای هوش مصنوعی» خبر داد.
 
حسین افشین در صحبت‌های خود به این مورد اشاره کرد که اگر قرار باشد در هوش مصنوعی تحولی را رقم بزنیم، بی‌تردید یکی از ارکان آن نیروی انسانی و مستندات علمی فارسی است.بر این اساس در معاونت علمی ریاست‌جمهوری یک برنامه جامع در دستور کار قرار گرفت که مصادف با هفته نخبگان طرح کلان معاونت در حوزه هوش مصنوعی (طرح جامع اقدام مشترک ملی برای هوش مصنوعی) ارائه شود.
 
به گفته افشین در این طرح کلان سه حوزه نیروی انسانی، زیرساخت و داده محل توجه بوده و این طرح دارای چندین بُعد اخلاقی، امنیتی، نظری، فلسفی، فقهی و حقوقی، تکنولوژی و کاربردی است که بازیگران آن بخش خصوصی هستند.با بازیگران هر قسمت این اکوسیستم، جلسات جداگانه‌ای در معاونت علمی و با حضور افشین برگزار شده است. در این مسیر معاونت قرار است نقش تنظیم‌گری را ایفا کند.
 

یک تذکر مهم باعث تدوین طرح شد

دلیل تدوین این طرح به اولین دیدار هیئت دولت با مقام معظم رهبری برمی‌گردد که رهبر انقلاب بر ضرورت دستیابی به لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی تأکید کردند. رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به رشد پرشتاب هوش مصنوعی در دنیا هشدار دادند: «اگر به لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی نرسیم ممکن است در دنیا آژانسی برای هوش مصنوعی مثل انرژی اتمی تشکیل دهند و مانع پیشرفت کشور شوند.»بعد از آن در معاونت علمی تصمیم گرفته شد که طرح جامع ملی در این زمینه تدوین شود. این معاونت تا 10 مهرماه این طرح را تدوین کرد و در 11 مهرماه که دیدار نخبگان با رهبر انقلاب بود، «طرح جامع اقدام مشترک ملی برای هوش مصنوعی» به مقام معظم رهبری ارائه شد.در ابتدای این دیدار حسین افشین معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه «امروز فناوری به مولفه اصلی قدرت در دنیا تبدیل شده است و ایجاد زنجیره تأمین و قرار گرفتن در لبه‌های فناوری اهمیت راهبردی دارد»، گزارشی از برنامه‌های آتی این معاونت به منظور حرکت در مسیر افزایش اقتدار فناوری از جمله در زمینه تدوین برنامه جامع هوش مصنوعی بیان کرد.قبل از این طرح وظایف دستگاه‌ها پراکنده بود و در این طرح جامع گفته شده که وظایف اجرایی، سیاستگذاری و نظارتی باید متمرکز در داخل خود دولت و معاونت علمی پیگیری شود.
 
رهبر انقلاب با استقبال از این طرح، رهنمودهای کلیدی برای پیگیری اجرای آن ارائه دادند.
 
ایشان فرمودند: در مورد حرف‌های معاون محترم رئیس‌جمهور، خب شما الحمدلله از نعمت جوانی برخوردارید دیگر و یکی از خصوصیّات جوانی همین است که ذهن فعال می‌شود، کار می‌کند، هدف‌های بزرگی را در فضا و در هوا و در آسمان اوّل و دوّم و سوّم در نظر می‌گیرد که خوب است؛ من یک‌ذره تردید در حُسن این کار ندارم، منتها یک نقصی در کار ما وجود دارد که ما طرح و برنامه و سیاست و پیشنهاد در مسائل گوناگون ــ همین مسائلی که دوستان گفتند ــ کم نداریم؛ آنچه کم داریم، «پیگیری» است؛ آنچه کم داریم، دنبال‌کردن است.
 
رئیس تصمیم می‌گیرد، به معاون دستور می‌دهد، او هم می‌گوید، چَشم؛ معاون به مدیرکل دستور می‌دهد، او هم می‌گوید، چَشم؛ بعد از یک سال، نه رئیس از معاون می‌پرسد چه شد، نه معاون از مدیر می‌پرسد چه شد؛
لذا کار زمین می‌ماند. این مطالبی که گفتید بسیار خوب بود، من صددرصد می‌پسندم و خرسند می‌شوم از شنیدنش امّا دنبال کنید؛ اینها دنبال‌کردن می‌خواهد. ببینید چه جوری می‌شود اینها را عملی کرد، تحقّق بخشید.
 

معاونت علمی در زمینه هوش مصنوعی هم‌تراز شورای عالی فضای مجازی

از طرفی چند روز پیش رئیس‌جمهور تمام امتیازات مرکز ملی هوش مصنوعی را به معاون اول تفویض کرد. طبق این حکم رئیس شورای راهبردی و رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی محمدرضا عارف است و جانشین آن و دبیر سازمان ملی هوش مصنوعی نیز معاون علمی‌ رئیس‌جمهور است. در واقع تمام پرونده هوش مصنوعی به صورت کامل توسط معاونت علمی پیش برده خواهد شد و معاونت علمی ریاست‌جمهوری در این زمینه هم‌تراز شورای عالی فضای مجازی شد.افشین در این‌باره می‌گوید: «اجرای برنامه جامع اقدام ملی مشترک برای هوش مصنوعی و شکل‌دهی تأسیس و اساسنامه سازمان ملی هوش مصنوعی توسط آقای دکتر عارف و بنده در دستور کار قراردارد.بدین ترتیب نه‌تنها سازمان ملی هوش مصنوعی از ذیل معاونت علمی خارج نشده است بلکه در عالی‌ترین سطح حاکمیتی به فعالیت خود ادامه خواهد داد.»لازم به ذکر است با وجود گذشت تقریبا 4 ماه از افتتاح سازمان ملی هوش مصنوعی هنوز این سازمان اساسنامه‌ای ندارد. در این‌باره سخنگوی دولت هفته گذشته اعلام کرد که اساسنامه در حال تدوین است و به‌زودی در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب خواهد رسید.
 
سند ملی هوش مصنوعی نیز در خردادماه سال جاری توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ تصویب رسید. در این سند مقرر شده که جمهوری اسلامی ایران در افقی 10 ساله در جمع 10 کشور پیشروی جهان در این حوزه قرار بگیرد. این سند یکی از مهم‌ترین اسناد راهبردی کشور در حوزه فناوری است که با هدف ارتقای جایگاه ایران در حوزه هوش مصنوعی تدوین شده است.این سند در مردادماه از سوی محمد مخبر، سرپرست سابق ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرا به نهادهای ذی‌ربط ابلاغ شد و گامی در حرکت به سوی چشم‌انداز تعیین‌شده در این سند برداشته شد.با تدوین اساسنامه و پیش‌بردن مسئله هوش مصنوعی توسط معاونت علمی به صورت منسجم باید منتظر بود که آیا به موارد مورد تأکید رهبر انقلاب و نتایج امیدوارکننده‌ای در این حوزه می‌رسیم یا خیر.