همه‌چیز خوب و بد دارد، حتی مازوت!

ام البنی خسروی
    •••••  ﺳﻪشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۳ — ۱۰:۲۸ کد مطلب : 167330/a   
به گزارش تحلیل ایران به نقل از فارس، مازوت یک نفت کوره سنگین و کم‌کیفیت است که در نیروگاه‌های تولید و کاربردهای مشابه استفاده می‌شود.این محصول در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا، بنزین و نفت سفید به دست می‌آید.
این ترکیب به رنگ سیاه است و به نام نفت سیاه نیز خوانده می‌شود حتی از آن به اسم نفت کثیف، نیز یاد می‌شود.
 
مازوت به دلیل قیمت ارزانش ماده سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها، تنور نانوایی‌ها، موتور‌های دیزلی و برخی نیروگاه‌ها است. مازوت‌ها در نوع سنگین و گوگرددار دردسرساز هستند. اما روش‌های سولفورزدایی از مازوت سبب می‌شود تا ماده نهایی سبک‌تر و از نظر کیفیت شرایط بهتری داشته باشد. مازوت‌ها اگر فاقد گوگرد باشند ماده‌ای اثربخش و پر کاربرد هستند اما نوع سنگین و حاوی گوگرد آن معایب خاص خود را دارد.گوگردزدایی از مازوت، سبب می‌شود تا ماده‌ای سبک و تمیز ایجاد شود که عملکرد مطلوبی خواهد داشت.
 
این ترکیب سنگین را می‌توان به ترکیبات سبک‌تر تبدیل کرد. در نتیجه مازوت سوخت‌های سبک پرارزشی را تولید می‌کند.سولفورزدایی نفت کوره تجارت بسیار جذابی است و باعث می‌شود، قیمت ۴۰۰ دلاری در هر تن نفت کوره به ۸۰۰ دلار در هر تن افزایش پیدا کند اما بااین‌وجود چرا کشور ایران به سمت سولفورزدایی حرکت نکرده است.برای شیرین‌سازی نفت کوره باسولفور ۳.۵ درصد و رساندن آن به زیر ۰.۵ درصد مطابق قانون ایمو ۲۰۲۰، نیاز است تا حتماً نفت کوره در فرایندی شکسته و هیدروژن دهی شود. یکی از محصولاتی که در فرایند شکستن نفت کوره تولید می‌شود، گازوئیل بوده و اتفاقاً ارزش‌افزوده بالایی ایجاد می‌کند.درحالی‌که در فصل سرد سال به سر می‌بریم و می‌توانیم از مازوت استفاده بهتری کنیم، معاون اجرایی رئیس‌جمهوری روز ۱۶ آبان‌ماه اعلام کرد که «پس از بررسی‌ها، پزشکیان دستور داد که به دلیل آلودگی ایجاد شده در مناطق اراک، کرج و اصفهان که ناشی ازحدود ۱۶ میلیون تن مازوت سوزی است و باعث آلودگی هوا و بیماری می‌شود، مازوت سوزی در این سه نیروگاه متوقف شود.» چند روز پیش از این، سخنگوی دولت عنوان کرد که «شرط عدالت نیست برای تولید برق، بخشی از جامعه با جان خود هزینه آن را پرداخت کند. از همین رو به دستور رئیس‌جمهور مازوت سوزی در سه نیروگاه اراک، کرج و اصفهان که شرایط ویژه‌ای دارند، متوقف می‌شود.می‌توان برای مدت محدودی، «خاموشی منظم» را جایگزین «تولید سم» برای عموم شهروندان کرد».
 
این در حالی است که برای تولید برق پایدار در ایام سرد سال، فعالیت نیروگاه با سوخت جایگزین ضروری است و برای این کار، جلوگیری از قطعی برق در فصل سرد به روزانه بیش از ۱۷۷ میلیون لیتر گازوئیل نیاز دارد. این یعنی در سه ماه فصل سرد سال بالغ بر ۱۰.۵ میلیارد لیتر گازوئیل نیاز است تا چراغ‌برق کشور همچنان روشن بماند.طبیعی است تأمین این مقدار قابل‌توجه گازوئیل باتوجه‌به مقاصد دیگر مصرف این فرآورده از جمله در حمل‌ونقل امکان‌پذیر نبوده و به نظر می‌رسد تنها ۱۴۲ میلیون لیتر گازوئیل در روز از سوی صنعت نفت قابلیت تأمین دارد.به بیان ساده زمانی که در فصل سرد، بخش خانگی و تجاری بیشتر از ۷۵ درصد از تولید گاز طبیعی کشور را مصرف می‌کند، سهم صنایع و نیروگاه‌ها از مصرف گاز کاهش‌یافته و تداوم تولید محصولات صنعتی و برق منوط به مصرف سوخت جایگزین است. در این شرایط سوخت مایع شامل مازوت و گازوئیل، جای خالی گاز طبیعی را پرکرده و مصرف این نوع سوخت که در افکار عمومی ایران جایگاه بدی دارد، رشد می‌کند.فضای رسانه‌ای ایجاد شده در کشور به نحوی القا می‌کند که این مازوت فقط در ایران سوزانده شده و سایر کشورهای دنیا به‌هیچ‌عنوان از این سوخت استفاده نمی‌کنند اما مصرف مازوت به‌عنوان سوخت صنایع، حمل‌ونقل و نیروگاه‌ها در دنیا رواج دارد؛ برای مثال سرانه مصرف سالانه مازوت در هلند ۶ برابر ایران است.
 
به استناد اطلاعات اداره آمار کمیسیون اروپا در اتحادیه اروپا، مصرف سوخت مازوت در سراسر کشورهای عضو اتحادیه اروپا اتفاق می‌افتد. براین‌اساس، ۵۴ درصد از مازوت مصرفی اروپا در واحدهای نیروگاهی برای تولید برق استفاده می‌شود، ۳۲ درصد در صنایع اروپایی مصرف می‌شود و ۱۴ درصد مازوت دیگر نیز چرخ صنایع حمل‌ونقل کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به حرکت در می‌آورد. مقایسه مصرف مازوت در ایران و سایر کشورهای جهان نیز، تصویر قابل‌توجهی در تقابل با فضای رسانه‌ای ایجاد شده به ما منتقل می‌کند باتوجه‌به روند محاسباتی مذکور، سرانه مصرف سالانه مازوت در هلند به عدد ۵۷۶/۹ لیتر به‌ازای هر نفر در سال می‌رسد. این آمار برای کشور سوئد عدد۴۲۰/۵ به‌ازای هر نفر است و در ایتالیا به‌ازای هر شهروند ایتالیایی در هر سال ۱۰۲/۶ لیتر مازوت مصرف می‌شود. ‌
در آلمان سرانه مصرف سالانه مازوت به عدد ۸۳/۷لیتر به‌ازای هر آلمانی رسیده و این شاخص در فرانسه روی عدد ۷۳ لیتر به‌ازای هر نفر در سال ایستاده است.