به گزارش تحلیل ایران ، دوران پهلوی، براساس آمارهای مرکز ملی آمار ایران، در سال ۱۳۵۵، از حدود ۲/۹ میلیون واحد مسکونی روستایی، حدود ۲/۳ میلیون که معادل ۷۹ درصد از جمعیت روستایی کشور را تشکیل می‌دادند، از لوله‌کشی آب بی‌بهره بودند.
(صعود چهل‌ساله، صفحه ۱۲۲.)
درحالی‌که اکثریت مردم ایران در دوره پهلوی ساکن روستاها بوده‌اند، آمارها نشان می‌دهد که در سال ۱۹۷۵ میلادی [۱۳۵۴ شمسی]، ۵۱ درصد از کل مردم ایران پایین‌تر از عراق با ۶۶ درصد ـو تنها ۳۰ درصدر از مردم روستا به آب آشامیدنی و بهداشتی دسترسی داشتند و ۷۰ درصد
مردم روستا به آب آشامیدنی سالم دسترسی نداشتند. (کارنامه منتشرنشده صفحه ۱۲۶.)
نظر سیاسیون زمان پهلوی درباره وضعیت آب آشامیدنی
«اسدالله علم»، وزیر دربار و نخست‌وزیر دوران پهلوی، در خاطرات روز پنجشنبه ۲۹ فروردین ۱۳۵۳، می‌نویسد: «ظهر برای نیم‌ساعتی جلسۀ هیئت‌امنای خانه‌های فرهنگ روستایی را داشتم و جای تأسف من شد که وقتی جویا شدم در دهات، چه‌قدر برق و آب آشامیدنی داریم؛ معلوم شد [فقط]
یک درصدِ دهات ایران آب آشامیدنی تمیز دارند». (یادداشت‌های علم، جلد ۲، صفحه ۶۵.)
شاید کسی با خود این‌طور فکر کند که وضع کشورهای دیگر هم حداقل در منطقه ومیان کشورهای همسایه به همین منوال بود. همین‌طور بوده است؛ اما «یرواند آبراهامیان»، مورخ ایرانی آمریکاییِ خاورمیانه و استاد تاریخ در کالج باروخ، در کتاب «تاریخ ایران مدرن» می‌نویسد: «وضعیت
ایران به‌طور کلی به‌مراتب بدتر از کشوری مانند سوریه است که نه نفت دارد و نه ثبات سیاسی دارد؛ به این دلیل که شاه برای توسعۀ کشور هرگز تلاش جدی نکرده است». (آبراهامیان، تاریخ ایران مدرن، صفحه ۱۴۲.)
با اینکه طبق آمارها و منابع معتبر وضعیت ایران در دوران قبل از انقلاب، بدتر از کشورهایی مانند سوریه و عراق بوده است، همچنان سلطنت‌طلبان اصرار دارند که ایرانِ زمان شاه را با کشورهای پیشرفتۀ غربی در آن دوره قیاس کنند.
البته در آن دوره، نه تنها روستاها و شهرستان‌ها یا معضل عدم دسترسی به آب سالم مواجه بودند، بلکه حتی در تهران، پایتخت کشور هم بسیاری از محله‌ها تا سال ۱۳۵۷، لوله‌کشی آب نداشتند!
حتی برخی محله‌های تهران تا سال ۵۷، لوله‌کشی آب نداشتند
در صفحۀ ۱۸ روزنامه اطلات در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۳۵۷، مطالبی وجود دارد که به ما نشان می‌دهد حتی در پایتخت کشور هم هنوز محله‌هایی وجود داشته‌اند که تا آخرین سالِ عمر رژیم پهلوی، از لوله‌کشی آب بهره‌مند نبودند.
جالب‌تر این است که در این روزنامه، به محله‌ای از تهران پرداخته که در مرکز شهر بوده است. آن محله، گذر لوطی صالح و کوچه هفت تن، که واقع در بازار بزرگ تهران است.
یک فشاری، تنها منبع آب محله!
در بخشی از این صفحه از روزنامه، در مورد مشکلات این محله در قلب پایتخت، چنین نوشته است: «ضلع شرقی گذر لوطی‌صالح و کوچه هفت تن، آب لوله‌کشی ندارد و اهالی کوچه هفت تن برای تأمین آب آشامیدنی و مصرفیِ خود، فاصلۀ یک کیلومتری یا دو کیلومتری خانه‌شان تا فشاری آب
را که در ضلع غربی گذر لوطی‌صالح قرار دارد، روزی چند بار طی می‌کنند و با سطل‌های بزرگ و کوچک آب به مغازه یا منزل خود می‌رسانند. تازه چند وقت پیشر، مأموران دولتی آمده بودند که این تنها محل آب‌رسانی را هم از اهالی این‌جا بگیرند». (روزنامه اطلاعات، ۲۹ خرداد ۱۳۵۷،
صفحه ۱۸.)
با وجود درآمدهای عظیم نفتی ایران در دوران پهلوی، واقعاً جای تعجب و حیرت است که چرا حتی تا سال ۱۳۵۷ هم به ابتدایی‌ترین مسائل مردم رسیدگی نمی‌شده است.
سینتیا هلمز، پژوهشگر آمریکایی و همسر ریچارد هلمز رئیس اسبق سیا و سفیر آمریکا در ایران در پنج سال آخر رژیم پهلوی، در کتاب «خاطرات یک همسر سفیر در ایران» می‌نویسد: «تهران شهری است بزرگ و بی‌قواره با جمعیتی در حدود پنج میلیون نفر. در نگاهی شتاب‌زده، شهری مدرن
و با خیابان‌هایی مسدود شده توسط ترافیک به نظر می‌رسد. ولی همچنان عقب‌مانده است؛ چرا که هنوز شبکۀ فاضلاب ندارد». (سینتیا هلمز، خاطرات یک همسر سفیر در ایران، صفحه ۲۳.)
اما عجیب‌تر این است که شاه به‌جای رسیدگی رفاه عمومی و درحالی‌که مردم با عدم دسترسی به آب سالم و نداشتن شبکه فاضلاب درگیر بوده‌اند، بودجه کشور را صرف مسائلی مانند بازسازی فاضلاب لندن می‌کرد.
«عبدالمجید مجیدی»، رئیس سازمان برنامه و بودجه در حکومت پهلوی، در خاطرات خود، می‌نویسد: «مردم در سال ۵۵ حاضر بودند آب غیربهداشتی را در شهرهای بزرگی همچون کاشان تحمل کنند، قطعی متناوب برق را نادیده بگیرند، اما دست کم یک قبرستان خوب داشته باشند. همچنین روزنامه
اطلاعات، آبان ۱۳۵۳ نوشت که تأمین این نیازهای ابتدایی ضروری در برنامه کار دولت نبود، چون بازدهی نداشت. ظاهراً وام یک میلیارد و دویست میلیون دلاری محمدرضا پهلوی برای بازسازی آب و فاضلاب لندن در همین ایام دارای بازده کوتاه‌مدت و میان‌مدت اقتصادی بود». (خاطرات
عبدالمجید مجیدی، صفحه ۵۰.)
عملکرد جمهوری اسلامی در حوزۀ آب‌رسانی
اگر به‌طور خلاصه بخواهیم در مورد عملکرد حکومت اسلامی در این زمینه سخن بگوییم، می‌توانیم به آمارهای رسمی تکیه کنیم. با استناد به آمار منتشرشده از سوی مرکز ملی آمار، در سال ۱۳۵۷، میزان تولید آب ۱/۵ میلیارد متر مکعب و تعداد انشعاب آب ۷/۲ میلیون رشته بوده که
تا سال ۱۳۹۵، به ۱۲/۵ میلیون رشته افزایش یافته است.
تعداد شهرهای تحت پوشش آب شهری از ۴۵ شهر در سال ۱۳۵۷، به ۱۱۱۳ شهر درحال حاضر افزایش یافته است و آب‌رسانی به روستاها، از ۱۲۰۰۰ روستا در سال ۱۳۵۷، به ۳۳۲۹۷ روستا در سال ۱۳۹۱ رسیده است که تا امروز نیز درحال افزایش است.