به گزارش تحلیل ایران ، پس از دعوت عبدالله اوجالان، رهبر گروهک «حزب کارگران کردستان» (پ‌ک‌ک)، از اعضای خود برای زمین گذاشتن سلاح و انحلال آن به‌منظور پایان دادن به جنگ ۴۰ ساله با دولت ترکیه، تحلیلگران دو سناریو را برای آینده پیش‌بینی
می‌کنند.
با این حال به نوشته وبگاه شفق نیوز عراق (متخصص تحولات کردها) احتمال وقوع «بدترین سناریو» همچنان مطرح است.
واکنش‌ها به دعوت اوجالان با واکنش‌های مثبت همراه شد؛ از جمله موافقت پ‌ک‌ک با آتش‌بس و استقبال رسمی ترکیه از این پیشنهاد. یاسین عزیز، تحلیلگر سیاسی در اربیل، در گفت‌وگو با شفق‌نیوز، این تحولات را نشانه‌ای از پایان یکی از بحران‌های مزمن منطقه دانسته که بر
روابط عراق و ترکیه نیز تأثیر مثبت خواهد داشت.
او گفت: «با حل بحران پ‌ک‌ک، دوره‌ای از تنش‌های امنیتی و درگیری‌های نظامی در مناطق مختلف اقلیم کردستان عراق به پایان خواهد رسید؛ مسئله‌ای که در سال‌های اخیر روابط بغداد و آنکارا را تحت تأثیر قرار داده بود».
بازگشت آوارگان و تغییر معادلات نظامی
عزیز ادامه داد: «پایان این بحران، امکان بازگشت ساکنان صدها روستا را که به‌دلیل درگیری‌های پ‌ک‌ک و ارتش ترکیه آواره شده بودند، فراهم می‌کند. ترکیه از حضور پ‌ک‌ک به‌عنوان توجیهی برای ایجاد پایگاه‌های نظامی و نقض مرزهای بین‌المللی استفاده کرده است.» او پیش‌بینی
کرد که این روند پیامدهای مثبت سیاسی، دیپلماتیک، امنیتی و اقتصادی خواهد داشت.
«سناریوی مثبت»؛ آیا امکان‌پذیر است؟
عبدالسلام برواری، عضو پیشین پارلمان اقلیم کردستان، نیز احتمال وقوع تحولات مثبت را تأیید می‌کند و این مسیر را «سناریوی مثبت» می‌نامد.
او گفت: «دعوت اوجالان گامی مثبت محسوب می‌شود که با واکنش‌های مثبت در سطح ترکیه، پ‌ک‌ک و جامعه بین‌المللی مواجه شده است. اما تحقق آن به عملی شدن این پیام بستگی دارد».
برواری توضیح داد: «اگر تمامی گروه‌های وابسته به پ‌ک‌ک این تصمیم را اجرا کنند و حزب واقعاً منحل شود، در کنار آن ترکیه نیز اقداماتی مانند جذب اعضای حزب، تعیین تکلیف فرماندهان نظامی و آزادی بازداشت‌شدگان را انجام دهد، شاهد تأثیرات مثبت آن بر اقلیم کردستان خواهیم
بود».
او افزود: «خروج نیروهای ترکیه از اقلیم کردستان، بهانه حضور نظامی آنکارا را از بین می‌برد و امنیت و ثبات منطقه را تقویت می‌کند. همچنین، این روند می‌تواند به بازسازی مناطقی که از سال ۱۹۹۲ به‌دلیل حضور پ‌ک‌ک توسعه نیافته‌اند، کمک کند و تهدیدات ترکیه و ایران
را کاهش دهد».
بدترین سناریو؛ آیا بحران ادامه خواهد داشت؟
برواری در ادامه به «سناریوی بدترین حالت» اشاره کرده و توضیح می‌دهد: «احتمال دارد توافقی میان پ‌ک‌ک و دولت ترکیه حاصل شود که براساس آن، حزب در داخل ترکیه منحل شود، اما پ.ک.ک بخواهد فعالیت خود را در آینده از طریق نهادهای دموکراتیک ادامه دهد».
او افزود: «در این شرایط، شاخه‌های خارجی پ‌ک‌ک مانند نیروهای دموکراتیک سوریه در سوریه، گروه‌های مسلح در سنجار و واحدهای مستقل در اقلیم کردستان و مناطق مرزی زاخو، ممکن است به فعالیت خود ادامه دهند. آن‌ها ممکن است نام‌های متفاوتی داشته باشند، مانند "واحدهای
حفاظت از ایزدیان" در سنجار یا "حزب آزادی" در سلیمانیه و کلار».
برواری تأکید می‌کند: «در این صورت، ترکیه همچنان بهانه‌ای برای ادامه حضور نظامی و حملات خود خواهد داشت. روابط بغداد و آنکارا نیز تغییری نخواهد کرد».
او مدعی شد که «این وضعیت به موضع ایران بستگی خواهد داشت، چرا که این گروه‌ها روابط نزدیکی با ایران دارند».
وی در پایان پیش‌بینی کرد که «سناریوی بدترین حالت» محتمل‌ترین گزینه برای مرحله آینده است.
این همان مسئله‌ای است که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، روز گذشته درباره آن هشدار داد. او تأکید کرد که اگر روند خلع سلاح پ‌ک‌ک متوقف شود یا تعهدات عملی نشود، ترکیه عملیات نظامی خود را از سر خواهد گرفت.
در همین راستا «عمر چلیک»، سخنگوی حزب «عدالت و توسعه» ترکیه، روز جمعه در گفت‌وگو با خبرگزاری «آناتولی» اظهار داشت که «برخی تلاش می‌کنند درخواست ترکیه برای خلع سلاح گروه‌های تروریستی را تنها به عراق محدود کنند».
او تصریح کرد: «به هیچ عنوان چنین نیست. زمانی که درباره سازمان‌های تروریستی صحبت می‌کنیم، تمام شاخه‌های آن در عراق و سوریه را مدنظر داریم؛ از جمله PKK، PYD، YPG و SDF، با هر نامی که باشند. ما بر ضرورت نابودی تمام شاخه‌های این سازمان تروریستی تأکید داریم.»
این هشدار در حالی مطرح شد که پ‌ک‌ک همان روز، در پاسخ به درخواست اوجالان، اعلام آتش‌بس کرد. با این حال، کمیته اجرایی این حزب تأکید کرد که «تحقق خلع سلاح، تنها از طریق رهبری عملی عبدالله اوجالان امکان‌پذیر است» و اینگونه آزادی عبدالله اوجالان را اولین شرط
خلع سلاح عنوان کرد.
(عبدالله اوجالان در ۲۶ بهمن ۱۳۷۷ (۱۵ فوریه ۱۹۹۹) در یک عملیات هواپیماربایی در نایروبی (پایتخت کنیا) دستگیر و به ترکیه عودت داده شد. او اکنون حبس ابد خود را در زندان جزیره «امرالی» طی می‌کند.)
گزینه بینابین
سرمد البیاتی، کارشناس امنیتی نیز آینده این روند را نامشخص می‌داند. او گفت: «این نخستین بار نیست که اوجالان چنین درخواستی را مطرح می‌کند. پیش از این نیز در سال ۲۰۱۳ چنین دعوتی انجام شد، اما به نتیجه نرسید. با این حال، اگر این بار پ‌ک‌ک واقعاً روند خلع سلاح
را بپذیرد، مسأله مهم بعدی حضور نظامی ترکیه در خاک اقلیم کردستان خواهد بود».
البیاتی افزود: «اما اگر پ‌ک‌ک تسلیم سلاح‌های خود را نپذیرد، ترکیه احتمالاً عملیات نظامی گسترده‌ای را آغاز کرده و شاید از بغداد نیز درخواست همکاری داشته باشد».
وی تأکید کرد که «دعوت اوجالان بر روابط عراق و ترکیه تأثیرگذار خواهد بود و این تأثیر می‌تواند مثبت یا منفی باشد، به‌ویژه اینکه نیروهای دموکراتیک سوریه و برخی گروه‌های مسلح در سوریه اعلام کرده‌اند که این درخواست شامل آن‌ها نمی‌شود».