به گزارش تحلیل ایران، به نقل از مهر رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند اخیراً گفته بود که «طبق قانون، آگهی‌های تبلیغاتی نباید خدمات یا کالاهای دیگران را بی‌ارزش یا فاقد اعتبار جلوه دهد. در آگهی‌های تبلیغاتی ادعاهای غیر قابل اثبات و مطالب گمراه‌کننده نباید گنجانده
شود. تحقیر و استهزاء دیگران تلویحاً و یا تصریحاً در آگهی‌های تبلیغاتی ممنوع است. تعیین جایزه در مقابل تشویق به خرید و مصرف ممنوع است اما تبلیغات این هایپرها به ویژه در صدا و سیما به صورت علنی، دوگانه کالای دارای اصالت و فیک ساخته و کالاهای دیگر فروشگاه‌ها
را بی ارزش نشان می‌دهد. درباره مطالب گمراه کننده که در این آئین نامه به آن اشاره شده است؛ این هایپرها در بحث کف قیمت، تضمین کیفیت، تخفیف‌ها و ادعای سود پایین در حال گمراه کردن مشتریان هستند. این فروشگاه‌ها در تبلیغات خود به نوعی اجناس دیگران را با نشان دادن
مواردی چون کنده شدن دستگیره در یخچال، حرکت کردن ماشین لباسشویی و … تمسخر می‌کنند. ممنوعیت تعیین جایزه در مقابل تشویق به خرید و مصرف هم صراحتاً در تبلیغات این فروشگاه‌ها چه در صدا و سیما و چه در سطح شهر نقض شده و عجیب است که صدا و سیما به طور گسترده در حال
ارتکاب آن است. این موارد مصداق بارز تخلفاتی است که در آئین نامه تبلیغات به آن اشاره شده و وزارت ارشاد ملزم به جلوگیری از ادامه آن است.»
اکبر پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران هم درباره تبلیغات هایپرهای لوازم خانگی در صدا و سیما به خبرنگار مهر گفته بود: «مسئله اصلی نوع تبلیغات این فروشگاه‌هاست. تبلیغات آنها طوری است که در ذهن مردم القا می‌کند که کسبه گران‌فروشی می‌کنند. ما رسانه‌ای
برای ایستادن مقابل این تبلیغات نداریم. چرا جلوی تبلیغات نامتعارف آنها گرفته نمی‌شود؟ این فروشگاه‌ها پول این تبلیغات در صدا و سیما و بیلبوردهای شهری را از کجا آورده‌اند؟»
این انتقادات انعکاس وسیعی در فضای مجازی داشت و با واکنش بسیاری از کاربران همراه بود.
صدا و سیما در واکنش به این انتقادات، با دعوت از پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران و مدنی رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند به برنامه «هشت صبح» رادیو اقتصاد، فضایی را برای بررسی بیشتر و بیان انتقادات از تریبون رسانه ملی ایجاد کرد. در این برنامه محمدصادق
مفتح قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت هم حضور پیدا کرد.
مدنی: فعالیت فروشگاه‌های بزرگ به شرط رعایت قوانین پذیرفته شده است
سید طه‌حسین مدنی رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند در ابتدای این برنامه گفت: فراهم شدن زمینه برای نگاه نقادانه به موضوع فروشگاه‌های بزرگ لوازم خانگی در رسانه ملی قابل تقدیر و تشکر است.
مدنی در ادامه گفت: ما به عنوان یک پژوهشکده به صورت کلی با فعالیت فروشگاه‌های بزرگ چه در حوزه لوازم خانگی و چه بخش‌های دیگر به هیچ وجه مخالف نیستیم. حتی نظر ما این است که در خیلی مباحث دیگر از جمله در خدمات و کالا باید به سمت فروشگاه‌های بزرگ حرکت کنیم. چون
این فروشگاه‌ها در صورت کارکرد صحیح به شفافیت در تراکنش‌های مالی و مباحث مالیاتی، تسهیل در نقش تنظیم‌گری دولت و کاهش قیمت تمام شده برای مشتری نهایی منجر خواهد شد.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند خاطرنشان کرد: بنابراین اصل وجود فروشگاه‌های بزرگ در کل پذیرفته شده است؛ اما با پذیرش این اصل، قرار نیست هر اقدامی که این فروشگاه‌ها می‌کنند هم پذیرفته باشد. این یعنی ما یک کل را پذیرفته‌ایم اما روی جزئیات آن بحث داریم و یک سوال
اساسی درباره اینها مطرح می‌کنیم که آیا قوانین موجود درباره فعالیت این فروشگاه‌ها به درستی رعایت می‌شود یا در اجرای قوانین با تبعیض مواجه هستیم؟
پازوکی: به حمایت بی رویه از فروشگاه‌های بزرگ اعتراض داریم
در ادامه اکبر پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران هم با بیان اینکه هیچکس با فعالیت فروشگاه‌های بزرگ مخالف نیست؛ گفت: به گفته مقام معظم رهبری، بانک‌ها حق دلالی ندارند اما امروز منابع بانکی که پشت این فروشگاه‌ها قرار گرفته، عرضه لوازم خانگی را
از یک تجارت به یک عرصه نابرابر تبدیل کرده است. کسبه لوازم خانگی طی سال‌های اخیر بدون کمک بانک هم اشتغالزایی و هم در تولید سرمایه‌گذاری کرده‌اند اما حالا با به وجود آمدن فروشگاه‌های تخصصی و انحصاری باید از بین بروند؟
پازوکی افزود: مسأله ما فروشگاه‌های بزرگ نیست بلکه موضوع اصلی حمایت بی رویه‌ای است که چه در صدا و سیما و چه توسط بانک‌ها از این فروشگاه‌ها می‌شود. ما معتقدیم با فعالیت این فروشگاه‌ها، پول به جای تولید وارد توزیع شده و این یک رقابت نابرابر برای صنف لوازم خانگی
ایجاد کرده است.
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران گفت: اگر این فروشگاه‌ها در این ابعاد تبلیغ نداشته باشند آیا می‌توانند کالا بفروشند؟ در این بیش از ۴۰ سالی که ما لوازم خانگی فروخیتم و تولید را افزایش دادیم اینها کجا بودند؟ صحبت ما نابرابری، دوگانگی و برخورد سلیقه‌ای
با قانون و برخورد با ما است. ما فقط می‌گوئیم مسائل و مشکلات ما را درک کنید.
قائم مقام وزیر صمت: چون اصناف سنتی‌اند؛ توان رقابت با فروشگاه‌های بزرگ را ندارند
در ادامه این برنامه، محمدصادق مفتح قائم مقام وزیر صمت در امور بازرگانی با دفاع از فعالیت فروشگاه‌های بزرگ گفت: حاکمیت و دولت قاعدتاً باید دو نگاه داشته باشد. یک نگاه استمرار تولید و اشتغال و یک دید هم به حفظ قدرت خرید مصرف کننده.
مفتح افزود: حلقه واسط بین تولید و مصرف، توزیع کنندگان هستند. فلسفه وجودی نظام صنفی رقابت است و هر کسی که شرایط بهتر و قیمت بهتر بدهد می‌تواند بیشتر بفروشد.
قائم مقام وزیر صمت تصریح کرد: در این نظام فروش وقتی یک مجموعه به صوت عمده خرید می‌کند و در تولید شراکت و سرمایه مورد نیاز برای تولید را ایجاد می‌کند؛ قاعدتاً می‌تواند با شرایط بهتری از تولید کننده کالا بخرد و به مصرف کننده بفروشد. در این شرایط تولیدکننده
منتفع می‌شود و یک مشتری بزرگ و بازار مطمئن برای خود دارد. این بهترین حالت برای تولید کننده است.
وی گفت: بنابراین شبکه فروش با تأمین نقدینگی، برای نظام تولید یک بازار مطمئن ایجاد می‌کند. این ابزاری تسهیلگر برای تولید کننده و خریدار نهایی است و چون نظام صنفی به دلیل سنتی بودن نمی‌تواند رقابت کند؛ نمی‌توان این ابزار را نادیده گرفت و آن را کنار گذاشت.
مفتح بعد از این توضیحات برنامه را ترک کرد.
مدنی: ۱۷ هزار پرونده قضائی علیه یکی از این فروشگاه‌ها فقط در یک شهر نشانه چیست؟
مدنی رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند در واکنش به این توضیحات قائم مقام وزیر صمت گفت: فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بزرگ در کشور ما پدیده تازه‌ای نیست و سابقه آن به سال ۱۳۴۰ بر می‌گردد. پس اینکه الان عملکرد برخی از این فروشگاه‌ها مورد انتقاد قرار گرفته نشان می‌دهد
که بحث متفاوت از چیزی است که قائم مقام وزیر صمت مطرح می‌کنند. مثلاً طبق گزارش یکی از مقامات رسمی قوه قضائیه، در شش ماهه اول سال ۱۴۰۳ نزدیک به ۱۷ هزار پرونده قضائی علیه یکی از این فروشگاه‌های بزرگ در یکی از شهرهای کشور ثبت شده است. سوال اینجاست که آیا این تعداد
شکایت از یک فروشگاه قبلاً هم سابقه داشته و چقدر از این پرونده‌ها به نتیجه رسیده است؟ وزارت صمت نسبت به این فروشگاه‌ها کاملاً منفعل عمل کرده است.
وی افزود: همانطور که گفتیم فروشگاه‌های زنجیره‌ای پذیرفته شده است ولی مسأله‌ای که وجود دارد این است که فروشگاه‌ها بزرگ لوازم خانگی مورد بحث به افزایش تولید کمک نکرده‌اند و ضمناً نتوانسته‌اند طرف مصرف کننده را هم بگیرند و قدرت خرید آنها را بالا ببرند. اینکه
با تبلیغات در ذهن مخاطب جا بیندازیم که فروشگاه‌های بزرگ لوازم خانگی حتماً کف قیمت را دارند درست نیست. مصداق این تبلیغات نادرست با مقایسه قیمت‌های این فروشگاه‌ها و دیگر فروشگاه‌های آنلاین کاملاً مشخص است. این موضوع را ما به صورت میدانی با حضور در این فروشگاه‌ها
بررسی کرده‌ایم.
وی با اشاره به تکالیف وزارت صمت برای نظارت بر قیمت و توزیع، گفت: آیا نظارتی که وزارت صمت در رابطه با قیمت‌گذاری‌ها در سایر فروشگاه‌ها دارد؛ در مورد فروشگاه‌های بزرگ هم با سامانه ۱۲۴، سامانه جامع تجارت، سامانه جامع گارانتی و سامانه جامع انبارها اعمال می‌شود؟
مدنی گفت: فروشگاه‌های بزرگ لوازم خانگی بیشتر به صورت یک مارکت‌پلیس هستند و اینگونه نیست که کالا را از تولید کننده خریداری کنند و بفروشند. در این شرایط انبارهای خود را به برندها برای فروش کالا اجاره می‌دهند. بنابراین اگر ثبات قیمت وجود داشته باشد ریسک این
را به تولید کننده انتقال می‌دهند.
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند درباره افزایش قیمت‌ها همزمان با افزایش نرخ ارز هم گفت: هیچ کالایی با نرخ دلار آزاد وارد کشور نمی‌شود و افزایش قیمت به بهانه افزایش نرخ ارز تخلف است. متولی نظارت بر این موضوع وزارت صمت است که متأسفانه در این زمینه کاملاً منفعل
عمل کرده است. در این خصوص با حضور در این فروشگاه‌ها دیدیم که یک سری از آنها از قبل افزایش نرخ ارز را پیشخور کرده و کالایی که قبل از عید در بازار حدود ۹۸ میلیون تومان بود را همان زمان حدود ۱۲۰ میلیون تومان عرضه می‌کردند.
پازوکی: موقع مالیات دادن مدرن و این‌طور مواقع عقب‌افتاده‌ایم!
پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران هم در واکنش به قائم مقام وزیر صمت گفت: چرا سازمان‌های مختلف برای تولید چنین مشکلاتی ایجاد کرده‌اند که امروز برای ماندگاری تولید نیاز به تأسیس چنین فروشگاه‌هایی باشد؟ معضل فروش قسطی را هم ما ایجاد نکرده‌ایم
که ما آن را حل کنیم. تا قبل از سال ۹۶ تولید کننده توان فروش شرایطی به اصناف را داشت و ما هم این کالاها را به صورت قسطی به مردم می‌فروختیم. چه کسی این شرایط را دچار مشکل کرد؟ مواد اولیه را برای تولیدکننده گران می‌کنند بعد که کالا گران شد اصناف را متهم می‌کنند.
وی در واکنش به صبحت‌ها قائم مقام وزیر صمت مبنی بر اینکه اصناف سنتی هستند و توان رقابت با فروشگاه‌های بزرگ را ندارند؛ گفت: ما ر ا به سنتی بودن متهم می‌کنند. چطور در زمان مالیات دادن سریع باید با پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان به روز شویم و حالا اینجا عقب
افتاده‌ایم؟
پازوکی افزود: درست است که فروشگاه‌های بزرگ از قبل در کشور وجود داشته است ولی در صنف لوازم خانگی آن هم با این سطح حمایت بانکی که به انحصار منجر شده؛ وجود نداشته است.
جای خالی شورای رقابت
مدنی در پایان با انتقاد از عملکرد شورای رقابت در قبال نحوه فعالیت فروشگاه‌های بزرگ لوازم خانگی گفت: شورای رقابت باید طبق قانون از ابتدای زنجیره یعنی مواد اولیه و تولید کننده تا انتهای زنجیره یعنی مصرف کننده نهایی را مورد نظارت قرار دهد و اگر حلقه واسط در
این روند به درستی کار نکند؛ این زنجیره قطع می‌شود.