ماجرای خاکی که خودمان کاشتیم!

    •••••  چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ — ۱۴:۱۴ کد مطلب : 176703/a   

به گزارش تحلیل ایران ،در حالی‌که هوای خوزستان بار دیگر غبارآلود شده، کارشناسان و مسئولان نسبت به تشدید فعالیت کانون‌های ریزگرد هشدار می‌دهند؛ کانون‌هایی که بخش زیادی از آن‌ها در نتیجه اقدامات انسانی شکل گرفته‌اند و اکنون هر روز تهدیدی تازه برای سلامتی مردم، امنیت زیستی، کشاورزی و حتی اقتصاد منطقه ایجاد می‌کنند.

 

۳۵۰ هزار هکتار؛ کانون‌های بحرانی ریزگرد در خوزستان

 

به گفته سید جمال موسویان، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان، از مجموع ۱.۲۷۵ میلیون هکتار اراضی بیابانی استان، حدود ۳۵۰ هزار هکتار آن کانون فعال و بحرانی ریزگرد هستند؛ عمدتاً در شهرهایی مانند اهواز، بندر و جنوب‌شرق استان.او در بازدیدی از طرح نهال‌کاری در غیزانیه گفت: «از سال ۱۳۹۵ تاکنون، با همکاری بسیج سازندگی و سپاه حضرت ولیعصر (عج)، بیش از ۲۷ هزار هکتار از این اراضی نهال‌کاری شده‌اند.»

 

بارش کم، خاک خشک و آماده خیزش

 

از سوی دیگر، علی عبداللهی، مدیرکل مدیریت بحران استان خوزستان، وضعیت کانون‌های داخلی را بسیار نگران‌کننده می‌داند: «کاهش شدید بارندگی و تبخیر بالای رطوبت خاک باعث خشک شدن کانون‌ها شده و آن‌ها را مستعد خیزش خاک کرده است.»او تأکید می‌کند که برای مهار گرد و غبار، باید روان‌آب‌ها را در این کانون‌ها نگه داشت و نهال‌کاری را توسعه داد: «با همکاری منابع طبیعی و بسیج، در حال بررسی تأمین آب برای این نهال‌کاری‌ها هستیم.»

 

نماینده مجلس: ما این کانون‌ها را ساخته‌ایم

 

سید محسن موسوی‌زاده، نماینده اهواز، حمیدیه و باوی در مجلس نیز هشدار داده: «بخش بزرگی از این کانون‌های داخلی، محصول عملکرد خود ماست. پیش‌تر، مناطقی مثل شرق اهواز و هورالعظیم دارای پهنه‌های آبی بودند اما امروز خشک شده و تبدیل به منبع گرد و غبار شده‌اند.»او همچنین خواستار توجه ملی به بحران ریزگردها شد و گفت: «باید بودجه خاص برای تثبیت این پهنه‌ها اختصاص یابد؛ آنچه در جنگل‌های خسرج با کاشت کهور و گز انجام شد، نمونه موفقی از این مسیر است.»

 

محیط زیست: نهال‌کاری کافی نیست، نگهداری مهم‌تر است

 

از سوی دیگر، سید عادل مولا، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان، به نکته‌ای کلیدی اشاره می‌کند: «پروژه‌های نهال‌کاری متعدد انجام شده اما نگهداری از این پوشش‌ها مغفول مانده است. بدون مراقبت، درختان خشک می‌شوند و ما به نقطه اول بازمی‌گردیم.»او همچنین نسبت به روند بیابان‌زایی هشدار داد: «تصرف عرصه‌های طبیعی، آتش‌سوزی‌ها و از بین رفتن مراتع باعث می‌شود که جلگه خوزستان از ماهیت غرق‌آبی فاصله بگیرد و در آینده‌ای نه چندان دور، به بیابان بدل شود.»

 

نگاهی به راهکارها...

 

تقویت همکاری‌های بین‌المللیطبق گفته استاندار خوزستان، در نشستی با معاون اول رئیس‌جمهوری مقرر شده تا همکاری‌هایی با عراق و عربستان برای مهار کانون‌های خارجی گرد و غبار آغاز شود. هماهنگی با وزارت خارجه و کشور در دستور کار است.اجرای فاز دوم طرح ۵۵۰ هزار هکتاریاین طرح که از منابع حاصل از فروش ۲۰٪ سهام نیشکر تأمین اعتبار می‌شود، می‌تواند به احیای زمین‌های شور و بی‌کشت و توسعه فضای سبز کمک کند.تثبیت و نگهداری پوشش گیاهی بومیبه جای صرف کاشت نهال، حفظ و آبیاری گونه‌های مقاوم همچون کهور و گز باید اولویت یابد. ایجاد مشارکت مردمی در این فرآیند نیز ضروری است.مدیریت روان‌آب‌ها و آبرسانی به کانون‌هاپروژه‌هایی برای نگهداشت آب در کانون‌ها و جلوگیری از خشک شدن آن‌ها در دستور کار قرار دارد که نیازمند منابع مالی و تجهیزات بیشتر است.پایش و مهندسی مجدد فعالیت‌های نفتی و صنعتیبخشی از تخریب عرصه‌های طبیعی و هورالعظیم ناشی از فعالیت‌های نفتی و جاده‌سازی بی‌رویه است. باید برای این فعالیت‌ها ضوابط زیست‌محیطی سخت‌گیرانه‌تری در نظر گرفته شود.

 

در گفت‌وگوهای میدانی با مردم خوزستان یک گلایه از وضعیت نابسامان هوا مشترک است آنها می‌گویند: «هر سال به ما وعده می‌دهند که گرد و غبار کمتر می‌شود، اما فقط نفس‌کشیدن سخت‌تر شده!» اهالی این مناطق از مسئولان می‌خواهند اقدامات فوری و ملموس انجام دهند، نه فقط وعده و پروژه‌های روی کاغذ.