به گزارش تحلیل ایران چابهار این روزها بیش از همیشه در کانون توجه تصمیم‌سازان اقتصادی و امنیتی کشور قرار گرفته است. بندری که با قرارگیری در جنوبی‌ترین نقطه ایران و اتصال به آب‌های آزاد اقیانوسی، نقش شاه‌کلیدی در آینده ترانزیتی و اقتصادی
کشور ایفا می‌کند، حالا نیازمند جهشی در زیرساخت و بهره‌برداری است؛ جهشی که با توسعه ریلی و مشارکت هدفمند داخلی و خارجی محقق خواهد شد.چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، دروازه ورود ایران به زنجیره‌های لجستیکی و ترانزیتی جنوب شرق
آسیا، شبه‌قاره هند و آسیای مرکزی است.
کارشناسان بر این باورند که آینده رقابت‌های اقتصادی و حتی ژئوپلیتیکی، در این نقطه متمرکز خواهد شد؛ جایی که ایران می‌تواند از آن برای عبور از محدودیت‌های تحریمی و تثبیت جایگاه خود در نظم نوین جهانی استفاده کند.قرارداد
۱۰ ساله اخیر میان ایران و شرکت IPGL هند به ارزش ۱۲۰ میلیون دلار، گامی در جهت فعال‌سازی بخشی از ظرفیت‌های نهفته این بندر بوده است. این توافق، زمینه‌ساز ورود تجهیزات کانتینری و بارگیری و همچنین ایجاد فضای عملیاتی برای حمل‌ونقل دریایی شده، اما گزارش‌های میدانی
نشان می‌دهد که چالش‌هایی نظیر ضعف در عملکرد تجهیزات واردشده از سوی طرف هندی همچنان پابرجاست.با این حال پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی، این نکته آشکار شده است که به منظور حفظ الزامات پدافند غیرعاملی می‌بایست علاوه بر بندر شهیدرجایی،
قلب تجارت دریایی ایران، بندر چابهار به کانون اقتصادی و تجاری کشور بدل گردد.
از طرفی، در بازه قرارداد ایران و هند با محوریت چابهار اتفاق خاصی رقم نخورده است و فعالان حمل‌ونقلی عنوان کرده‌اند که از ۶ جرثقیل نصب شده هندی‌ها، فقط یکی از آن‌ها فعال است. به همین دلیل، میان کارشناسان و تحلیلگران ترانزیتی اختلاف نظرهایی
در مورد حضور هند در بندر چابهار وجود دارد. نکته‌ای که تحلیلگران حوزه حمل‌ونقل بر آن تأکید دارند، توسعه پس‌کرانه چابهار است؛ به‌ویژه خط ریلی چابهار-سرخس که می‌تواند چابهار را به راه‌آهن سراسری و کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان و حتی روسیه
متصل کند. به باور حسن کریم‌نیا، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت، توسعه این خط ریلی به معنای تکمیل شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب و ایجاد یک مسیر جایگزین برای اتصال هند به آسیای میانه است؛ مسیری که می‌تواند فشارهای آمریکا بر پروژه‌های موازی مانند
چابهار یا کریدور هند-اروپا را کاهش دهد.
از سوی دیگر، مهدی باقری، از کارشناسان حوزه ترانزیت، چابهار را «گنج دست‌نخورده» ایران توصیف می‌کند.
وی معتقد است که باوجود ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی این بندر، تاکنون اقدامی درخور برای تجاری‌سازی و تبدیل آن به یک هاب منطقه‌ای صورت نگرفته است.
او پیشنهاد می‌دهد که در کنار شرکت‌های خارجی، شرکت‌های ایرانی نیز در عملیات اپراتوری و ساخت‌وساز زیرساخت‌های بندری و ریلی مشارکت فعال‌تری داشته باشند.تأکید مقام معظم رهبری بر لزوم توسعه جنوب شرق کشور نیز بیانگر جایگاه
ویژه چابهار در سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی ایران است؛ جایی که می‌تواند با جذب سرمایه، اشتغال‌زایی، و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای، همزمان به توسعه داخلی و امنیت اقتصادی کشور کمک کند.در مجموع، چابهار نه فقط یک بندر، بلکه نقطه عطفی برای
تحول اقتصادی ایران است. هرچقدر شتاب توسعه آن بیشتر شود، مسیر آینده کشور در تجارت منطقه‌ای و جهانی نیز هموارتر خواهد شد.