به گزارش تحلیل ایران به نقل از مهر: کتاب «رفیقه عمر؛ مذاکرات ام جهاد» (رفیق زندگی؛ گفتگو با ام جهاد) سال ۲۰۲۲ منتشر شد. اینکتاب دربرگیرنده خاطرات انتصار الوزیر همسر خلیلالوزیر (ابوجهاد) فرمانده شاخه نظامی جنبش فتح است که نسخه
فارسیاش آبانماه ۱۴۰۲ با ترجمه مهدی فردوسیزاده و عنوان «خاطرات ام جهاد (روایت یک عمر همراهی با خلیل ابراهیم الوزیر)» توسط انتشارات ایران منتشر شد. راوی اینکتاب متولد سال ۱۹۴۱ در غزه، اولین وزیر امور اجتماعی و عضو شورای قانونگذاری فلسطین و رییس اتحادیه
زنان فلسطین است.
اما چیزی که زندگی امجهاد را مهم میکند، همراهی و همکاریاش در اقدامات انقلابی شوهرش در جریان مقاومت اسلامی فلسطین است؛ مردی که بهعنوان یکفرمانده مبارز مسلمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به کشورمان هم سفر کرده و بین مردم انقلابی محبوبیت زیادی داشت،
و عملیات ترورش پس از ۲۳ سال از صدور فرمان قتلش توسط گلدا مایر نخستوزیر اسراییل، به سرانجام رسید.
قسمت اول مرور و بررسی خاطرات امجهاد در پیوند «یک ماه عسل انقلابی / ایده تشکیل جنبش فتح از کجا کلید خورد؟» قابل دسترسی و مطالعه است. دومینقسمت اینگزارش به از درگیریهای جنبش فتح با دولتهای اردن و لبنان، شروع جنگ اسراییل در جنوب لبنان و در نهایت شهادت
ابوجهاد اختصاص دارد. گزارش مشروح اسراییلیها بهبیان رونین برگمن نویسنده کتاب «تو زودتر بکش» را پیشتر در اینمقاله «استفاده از F۱۵، بویینگ، زیردریایی وتکاور زنپوش برای ترور ابوجهاد» مرور کردهایم.
در ادامه مشروح دومین و آخرین قسمت گزارش کتاب خاطرات امجهاد را میخوانیم؛
* وقتی «جبهه خلق برای آزادی فلسطین» به کمک نیامد
ابوجهاد برای ساختن پایگاه ثابت به اردن نقل مکان کرد و هدفش تامین تسلیحات نیروهای العاصفه در داخل و تامین کادرهای رزمی آنها بود. او در آنبرهه، مدتهای طولانی در پایگاههای اصلی اردن مستقر بود و همسر و فرزندانش در دمشق زندگی میکردند. نامهنگاریهای ابوجهاد
و عرفات بهصورت قاچاق و از طریق گشتهایی که از کرانه باختری به اردن بازمیگشتند انجام میشد. همانزمان، اخبار و اطلاعاتی درمورد تجمع ارتش اسراییل در اطراف رود اردن برای از بین بردن پایگاههای فداییان در غور منتشر شد. به اینترتیب جنبش فتح تصمیم به مبارزه گرفت
و با «جبهه خلق برای آزادی فلسطین» شروع به گفتگو کرد تا متقاعدشان کند در جنگ شرکت کنند. اما بهگفته انتصارالوزیر، آنها از مواضعی که داشتند عقبنشینی کردند. ابوجهاد در قدم بعدی برای تهیه سلاح بیشتر به سوریه اعزام شد و به سرعت به الکرامه برگشت. از طرف دیگر،
رزمندگان و ارتش عربی (اردن) قادر به توقف پیشروی اسراییل شده و صهیونیستها را مجبور به عقبنشینی کردند.
جنبش فتح تصمیم به مبارزه گرفت و با «جبهه خلق برای آزادی فلسطین» شروع به گفتگو کرد تا متقاعدشان کند در جنگ شرکت کنند. اما بهگفته انتصارالوزیر، آنها از مواضعی که داشتند عقبنشینی کردند. ابوجهاد در قدم بعدی برای تهیه سلاح بیشتر به سوریه اعزام شد و به سرعت
به الکرامه برگشتانتصارالوزیر و دیگر زنان جنبش فتح تصمیم گرفتند یکگروه پرستاری را آماده و برای شرکت در جنگ اردن اعزام کنند. اینگروه با ۲۱ نفر تشکیل و همراه با کاروانهای کمک و هزاران داوطلب از فلسطین و دیگر کشورها اعزام شد. او در کتاب خاطراتش گفته در آنشرایط،
جهان برای اولینبار شاهد فرار ارتش اسراییل بود که پس از پیروزی در جنگ ژوئن و فراریدادن ۳ ارتش عربی در سال ۱۹۶۷، بهعنوان ارتش شکستناپذیر شناخته میشد.
سال ۱۹۶۵ جنبش فتح، اولین اردوی باز را برای دختران جوان برگزار کرد که صبحها به اردوگاه آمده و عصر به خانه بازمیگشتند. اما پس از جنگ الکرامه آموزشها شبانهروزی شد. انتصارالوزیر در آنبرهه فرماندهی اردوگاه آموزشی دختران را به عهده داشت.
* پیوستن جنبش فتح به سازمان آزادیبخش فلسطین
۱۵ آوریل ۱۹۶۸ یاسر عرفات بهعنوان سخنگوی رسمی جنبش فتح و العاصفه منصوب شد. با رسیدن تابستان آنسال، دومین کنفرانس جنبش فتح در خانه ابوجهاد در سوریه تشکیل شد. باید توجه کرد که اولینکنفرانس اینجنبش سال ۱۹۶۵ در الزبدانی سوریه تشکیل شده بود.
* شعلهور شدن آتش جنگ فلسطین و اردن
در دوره پنجم شورای ملی فلسطین که سال ۱۹۶۹ در قاهره برگزار شد، جنبش فتح و گروههای فلسطینی به سازمان آزادیبخش فلسطین پیوستند. در ادامه، حضور فداییان و سازمان فلسطینی در اردن بهویژه شهر امان، بهدلیل مجموعهای از رخنهها یا زد و خوردها، به تنش در روابط مقاومت
فلسطین و رژیم اردن منجر شد که اینتنشها گاه به درگیریهای مسلحانه نیز میانجامید.
۲۰ سپتامبر ۱۹۷۰ ارتش اردن بهسمت مواضع فداییان در امان پیشروی کرد و درگیریها بالا گرفت. اما تماسها و میانجیگری اتحادیه کشورهای عربی منجر به توقف جنگ شد. تلاش میانجی عرب باعث شد فداییان فلسطینی با فرماندهی ابوجهاد، از شهر امان عقبنشینی کرده و به مناطق
جرش و عجلون بروند. با گذشت حدود یکسال، درگیری بین ارتش اردن و مقاومت فلسطین دوباره شروع شد و ابوجهاد بهعنوان نماینده سازمان آزادیبخش فلسطین در مذاکرات صلح با اردن شرکت کرد. در نهایت هم توافق شد ابوجهاد همراه با کمیته عالی به سوریه کوچ کند. به اینترتیب
جنبش فتح سومین کنفرانس خود را سپتامبر ۱۹۷۱ در منطقه حموریه در نزدیکی دمشق برگزار کرد.
شهادت با ۷۷ گلوله اسراییلی/وقتی یاسر عرفات گفت یا پیروزی یا شهادت
* چالشهای سازمان آزادیبخش فلسطین با لبنان
با رسیدن مارس ۱۹۶۵ همسر و فرزندان ابوجهاد از الجزایر به لبنان بازگشتند. طبق روایت امجهاد در آنروزها، مردم فلسطینی به ویژه در اردوگاهها از طرف دفتر دوم (اطلاعات لبنان) در معرض سرکوب و تعقیب قرار داشتند. نوامبر ۱۹۶۹ موافقتنامهای بین هیئت سازمان آزادیبخش
فلسطین به ریاست یاسر عرفات و هیئت لبنانی به ریاست ژنرال امیل بستانی از طرف ارتش لبنان با هدف سازماندهی حضور فلسطینیهای مسلح در لبنان امضا شد. اینتوافقنامه که به توافق قاهره سال ۱۹۶۹ معروف شد، حضور و کار مقاومت فلسطین در لبنان را مشروعیت بخشید و همچنین به
نیروهای شبه نظامی مسلح در سرزمین لبنان اجازه حضور داد. پس از خارجشدن مقاومت فلسطین از اردن در سال ۱۹۷۰ عرفات و برخی از اعضای کمیته مرکزی هم از اردن به لبنان کوچ کردند. ابوجهاد هم سال ۱۹۷۱ به سوریه برگشت اما بیشتر روزها را در لبنان به سر میبرد و وضعیتش تا
شروع جنگ داخلی لبنان اینگونه بود. امجهاد و فرزندانش هم همچنان در دمشق اقامت داشتند.
آگوست ۱۹۷۲ در دمشق بود که حنان، دختر دوم خلیل و انتصار الوزیر متولد شد. خاطرهای که انتصارالوزیر از اینتولد دارد، این است که ابوجهاد مانند دو زایمان پیشین کنارش نبود. بلکه در بیروت به سر میبرد. با تولد حنان، تعداد فرزندان اینزوج مبارز به ۴ رسید؛ دو پسر
و دو دختر. انتصار الوزیر، آنزمان دبیر اتحادیه کل زنان فلسطین و مسؤول رسیدگی خانواده شهدا، اسرا و عضو کمیته منطقه سوریه بود. در همانحال، عملیاتهای نظامی مقاومت فلسطین از جنوب لبنان ادامه داشت و ابوجهاد نیز همیشه در آنمنطقه، بین پایگاهها و رزمندگان در رفت
و آمد بود و نبردها را هدایت میکرد.