مهم ترین چالش نظام سلامت

به گزارش تحلیل ایران با عنوان این مطلب که نظام سلامت ما در حال افول است، گفت: در سال ۱۳۹۵ تولید ناخالص ملی ما حدود ۴۳۰ میلیارد دلار بود. ۸.۵ درصد از ۴۳۰ میلیارد دلار را اختصاص داده بودیم به سلامت. امروز تولید ناخالص ملی ما به گفته دوستان، حدود ۳۵۰ میلیارد دلار است شاید کمتر از این باشد. همان عدد ۳۵۰ میلیارد دلار هم در نظر بگیریم، ۴.۵ درصد ۳۵۰ میلیارد دلار را محاسبه و عملاً عدد واقعی‌اش را تعدیل کنیم، به نسبت سال ۹۵، حدود ۳.۵ درصد تولید ناخالص ملی را به سلامت اختصاص دادیم و این موضوع دارد آسیب می‌زند.

وی افزود: در حوزه سلامت سال‌ها است که نرخ استهلاک از میزان سرمایه‌گذاری بیشتر است، به این معنا که نظام سلامت ما در حال افول است؛ چون عمر مفید تجهیزات پزشکی ما کمتر از پنج سال است. عمر مفید تکنولوژی بر مبنای نیاز روز بیمار در بیمارستان کمتر از ۱۰ سال است؛ یعنی اگر بیمارستان را امروز ساختیم، ظرف ۱۰ سال باید استانداردهای به روز را در آن پیاده‌سازی کنیم و این کار، همین‌طور جایگزینی تجهیزات و به روز کردن تجهیزات رقم زیادی می‌طلبد.

انیسیان ادامه داد: ما با تجهیزات فرسوده و قدیمی‌تر و با کیفیت پایین‌تر خدمات می‌دهیم. ما حتی تا اواخر دهه ۹۰، از تجهیزات به روز دنیا از برندهای معتبر آمریکایی، اروپایی استفاده می‌کردیم. الان از تجهیزات با کیفیت پایین‌تر، تجهیزات درجه ۲ و ۳ استفاده می‌کنیم چون نه بخش دولتی و نه بخش خصوصی توان مالی ندارند. در نهایت، دستاوردهای چند دهه گذشته ما ظرف چند سال نابود خواهد شد و اگر فکر عاجلی برای تأمین منابع لازم نکنیم، سلامت مردم به خطر می‌افتد.

وی افزود: امروز هتلینگ بیمارستان دولتی یا خصوصی با بهای تمام شده فاصله زیادی دارد، دستمزد پزشک، پرستار و کادر سلامت با اندازه مسئولیت، میزان تخصص مورد نیاز و اهمیت جان بیماران که در اختیارشان است، فاصله زیادی دارد و نتیجه‌اش چه خواهد شد؟ اگر خدمت دارد انجام می‌شود، پس بهای تمام شده خدمت به نوعی احصا شد. وقتی خدمت انجام می‌شود و بهای تمام شده را در منابع نمی‌بینیم، چه اتفاقی می‌افتد؟ کیفیت خدمات پایین می‌آید. بیمار هتلینگ را می‌بیند، تخت و سیستم تهویه بیمارستان را می‌بیند ولی کیفیت و استاندارد بودن زیرساخت‌های اصلی بیمارستان مثل تجهیزات اتاق عمل را متوجه نمی‌شود و نمی‌بیند. تمرکز روی خدمت است.

مدیرکل برنامه ریزی اقتصاد سلامت سازمان نظام پزشکی گفت: در حال حاضر در بخش دولتی بسیاری از خدمات انجام نمی‌شود یا به ضرورت انجام می‌شود. در بخش خصوصی هم همین طور است. الان نه در بیمارستان دولتی، نه در بیمارستان خصوصی نمی‌توانید در ساعات غیرمعمول مثلاً نصف شب، برای عمل جراحی آپاندیسیت یک جراح متخصص را به بیمارستان بیاورید چون هزینه ایاب و ذهاب از هزینه دستمزدش بیشتر است.

وی افزود: اینکه دولت می‌گوید من می‌خواهم پرداخت از جیب مردم افزایش پیدا نکند پس تعرفه را بالا نمی‌برم، آدرس اشتباهی است و پرداخت از جیب مردم افزایش پیدا کرده است. الان اگر با پوشش بیمه تأمین اجتماعی که بالاترین نرخ حق بیمه را دارد، به بخش خصوصی مراجعه کنید، تازه با این تعرفه فریز شده، کمتر از ۲۰ درصد پوشش هزینه‌ها را بیمه انجام می‌دهد. تأمین اجتماعی سهمی در هزینه‌های بهداشتی هم ندارد. تأثیر تعرفه‌ها را در خدمات تشخیصی درمانی می‌بینیم در حالی‌که دولت باید در زمینه بهداشت سرمایه‌گذاری کند. بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، تعریف سلامت از رفاه شروع می‌شود؛ رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی. هیچ دولتی در هیچ جای دنیا هیچ وظیفه‌ای جز تأمین رفاه و امنیت مردم ندارد. اگر هر دولتی گفت وظیفه دیگری دارم، احتمالاً اسمش چیز دیگری است وگرنه مهم‌ترین تکلیف دولت، تأمین رفاه مردم است.

انیسیان تاکید کرد: نکته این است که اگر تعریف سلامت، رفاه است و دولت وظیفه‌اش رفاه است، پس دولت باید سلامت مردم را تأمین کند. اینکه دولت از تأمین رفاه مردم، تأمین سلامت مردم، شانه خالی می‌کند، این آدرس اشتباه و عملاً ترک فعل است. ما این موضوع را در این قالب باید ببینیم نه در قالب اینکه دولت منابع ندارد، دولت منابع دارد، برای خیلی از خدمات دیگر منابع دارد، برای سلامت مردم ندارد؟