اعمال سیاست شدید انقباضی در سال گذشته برای کنترل تورم

علی فراقی کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با تحلیل ایران با بیان اینکه سالی که گذشت یکی از پرچالش ترین و پراتفاق ترین سال‌های اخیر چه در داخل و چه در خارج بود گفت: در سال گذشته حتی شاهد اتفاق افتادن برخی از قاعده‌ها و اتفاقات جدید برخلاف رفتارها و حرکت‌های روزمره برخی از بازارها بودیم حتی شاهد رخ دادن سیاست‌ها و برنامه‌های مختلفی بودیم که شاید انتظار می‌رفت رویه برخلاف آن باشد یا حتی سیاست گذار در انجام آن ناکام بماند.

فراقی افزود: در بازارهای جهانی شاهد رکورد شکنی های متعدد علیرغم سیاست‌های حداکثری انقباضی دولت‌ها خصوصاً فدرال رزرو بودیم که توانایی مهار کردن آن چنانی برخی از بازارها را نداشت و باعث عملاً انس بالای ۲ هزار دلار تبدیل به پای ثابت این دارایی ارزشمند باشد و دیگر همانند سدی محکم در مقابل قیمت آن نباشد.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه شاهد نرخ بهره بالا پس از سال‌ها در سیاست پولی فدرال رزرو بودیم، گفت: یکی از علت‌های انجام آن را می‌توان بحران چندساله کرونا دانست که پس از اینکه شرایط این بیماری به وضعیت بهتری رسید، نتایج سیاست‌های انبساطی آن مدت در حال نمایان شدن بود که باعث به وجود آمدن عددهای تورمی بسیار بالا شده بود که پس از آن برنامه، جلوگیری از رشد افشار گسیخته و تورم با عددهای بالا بود که رفته رفته تا به الان این جریان تا حدودی مهار و قابل کنترل شده است.

وی افزود: اگر اندکی دایره بررسی را کوچک‌تر کنیم و به درون اقتصاد کشور خودمان برویم شاهد سالی پرچالش و عملاً سخت بودیم که در پله اول شرایطی سخت برای مردم جامعه و بعد از آن شرایطی سخت را برای سیاست گذاران حاضر کشور به وجود آورد.

فراقی با بیان اینکه عملاً جهتی که سیاست پولی و مالی دولت در سال اخیر گرفت شباهت بسیاری با دیگر کشورهای جهان داشت و آن هم حرکت به سمت انقباض بود تا انبساط و آن هم به صورت حداکثری رفت، گفت: موردی که رفته رفته تا پایان سال با یک شیب ملایم و در برخی قسمت‌ها به صورت ناگهانی و قدرتمند به سمت بالا بود تا عملاً به هر صورت که امکان داشت در قدم اول جلوی خروج پول‌های به اصطلاح پارک شده در سیستم بانکی برای بیرون آمدن گرفته شود و پس از آن هدایت پول‌های خارج از آن به سمت دریافت بازده‌های بدون ریسک و خارج شدن از بازارهای دارای ریسک بود که عملاً اگر دقت کنیم در سه ماهه سالی که در حال اتمام است به وضوح شاهد رونمایی این برنامه و تصمیم نبودیم و فقط می‌توانستیم با بررسی‌های بسیار آماری و دقیق به این نتیجه برسیم که رفته رفته پس از ورود به سه ماهه دوم سال شاهد پیدا شدن برخی از نشانه‌ها و گفتار علنی برخی از افراد به این تصمیم که در حال حاضر تصمیمات به سمت نرخ بهره بالا، جذابیت بازارهای بدون ریسک و سودهای تعیین شده است و برنامه ریزان اقتصادی فعلاً تصمیمی بر رونق بازارهای مخالف این رویه ندارند و ممکن است صرفاً پالس‌ها کوچک و کم رمقی را در این میان تجربه نمایند.

به گفته فراقی، هرچند در واقعیت اگر شاهد چنین تصمیم گیری ها در بدنه اقتصاد نبودیم می‌توانستیم بازدهی‌های قابل توجهی در بازارهای دارای ریسک خصوصاً بازار سرمایه را ببینیم ولی تصمیم و برنامه چیز دیگری بود که حداقل انتظار می‌رود با توجه به این برنامه‌های اقتصادی دست کم در بازارهایی که اهمیت بالاتری دارند و می‌توانند در آینده دافعه خوبی برای تورم افسار گسیخته ناگزیر آینده باشند و بتوانند درصد قابل توجهی از سیل بزرگ بعدی را به خوبی به سمت خود هدایت کنند و اندکی باعث مولد سازی شوند همین بهبود برنامه‌ها و سازوکارهای بازار سرمایه است تا در آینده بتوانند بهتر از قبل عمل نمایند.

وی بیان کرد: سالی که گذشت به غیر از تصمیمات اقتصادی مختلف شاهد فراز و نشیب تصمیمات سیاسی مختلفی بود که چه اقتصاد جهانی و چه اقتصاد داخل کشور را با نوسانات مختلفی همراه کرد که یکی از مهم‌ترین آن هارا می‌توان ریسک جنگ و تنش قرارداد که در حین آنکه مواردی چون امنیت، آرامش را در برخی از نقاط جهان از بین برده بود شاهد تأثیر گذاری آن بر بازارهای مختلف و اقتصاد جهانی بود که حتی توانست انس جهانی که هدف به ضربه زدن به ناحیه هزار و هشتصد دلاری و حتی بعد از آن عددهای پایین‌تر را داشت به یک بار تمامی هدف‌های خود را ۱۸۰ درجه تغییر و به ضربه زدن به ناحیه‌های بالاتر برآمد که در حال حاضر زمانی حتی عددهای بالای دو هزار و صد دلار هم کم کم در حال تبدیل شدن به ناحیه‌های امن حمایتی هستند.

به گفته این کارشناس، در داخل کشور در سالی که گذشت عملاً شاهد روی جدیدی از مداخله دولت در اقتصاد بودیم که عملاً یک فضای ناامن سرمایه گذاری را در اکثریت بازارها خصوصاً بازار سرمایه رقم زده بود که عملاً به غیر از موارد پایه‌ای سیاست گذاری به هر سبکی ورود به بازارهای دارای ریسک را به عملی ترسناک یا حتی در صورت قبول این ریسک بی ثبات ساخته بود که عملاً شخص نمی‌توانست بدون هیچ قطعیتی تغییرات یا تصمیمات چند روز آتی هر بازاری را پیش بینی نماید و به مانند این مورد بود که سرمایه خود را به نابلد ترین شخص حاضر یک جامعه بسپاریم و انتظار داشته باشیم بالاترین بازدهی نصیب او باشد.

وی در پایان گفت: در پایان هرچقدر سال گذشته سالی پرفراز و نشیب و سخت بود و هرچقدر دولت انقباض بیشتر لحاظ کرد بازهم شاهد بسته شدن کندل سالیانه بازارهایی همچون دلار به صورت سبز رنگ هستیم در نهایت شاهد تضعیف ریال در مقابل دلار بودیم ولی در عین حالی سالی پر از درس‌های متفاوت و همچنین مشاهده تصمیمات و برنامه‌های متفاوت هم بودیم که شاید البته از لحاظ بازدهی مالی وضعیت مناسبی را طی نکرد ولی از لحاظ تجربه کردن شرایط پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌توان آن را یک قدم جلوتر نسبت به گذشته در نظر گرفت هرچند در نهایت امیدواری بر این است که شاید در آینده مانند برخی چرخش‌های ۱۸۰ درجه‌ای در اقتصاد داخلی و خارجی شاهد چنین چرخشی هم در این موضوع باشیم.