به گزارش تحلیل ایران «مردمی سازی»، «اقتصاد»، «دانش بنیان» حالا دیگر سه حلقه یک زنجیره مهم به شمار میروند که ایرانِ آینده، مولد و فناور به آن نیاز دارد. کارکرد این زنجیره به این صورت است که با تکیه بر تولید مردم پایه، توجه به
سرمایه انسانی و ظرفیتهای علمی و فناورانه میتوان شاهد شکل گیری یک اقتصادِ دانش بنیان به معنای ماهوی آن باشیم.
اهمیت استراتژی «تولید بومی» در کشور و همینطور چالشهای اقتصادی که به تعبیر رهبری نقطه ضعف اصلی نام گرفت، سال ۱۴۰۳ برای دومین بار به مانند سال ۱۳۹۹ سال «جهش تولید» نام گذاری شد که البته رهبری این بار تاکید ویژهای نسبت به «مشارکت مردم» در تحقق این راهبرد
داشتند. ایشان فعال شدن ظرفیتهای بزرگ مردمی را به عنوان راهبرد اصلی امسال برای پیدایش فصل جدیدی از اقتصاد ایران در نظر گرفتند.
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به عنوان یک نهاد دولتی مؤثر در توسعه حوزه دانش بنیان، در سال ۱۴۰۲ «اقتصاد دانش بنیان» و «مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان» را به عنوان دو محور و رویکرد مهم در دستور کار خود قرار داد و در همین راستا تیرماه
۱۴۰۲ ستاد پیشران مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان به منظور شناسایی عرصههای اساسی مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان و تمرکز بر رفع موانع و گلوگاهها و توجه ویژه به توسعه فناوریهای توانمندساز کشور خصوصاً در شرایط تحریم با تکیه بر توان مردمی راه اندازی شد.
در راستای پیگیری روند تحقق شعار امسال چندی پیش جواد مشایخ معاون توسعه اقتصاد دانشبنیان معاونت علمی گفت و گویی (اینجا) درباره برنامهها، سیاستها و راهکارهای عملیاتی شدن مشارکت مردم در جهش تولید داشت و حالا در گفت و گوی دیگری با هادی گنجعلی دبیر ستاد مردمی
سازی اقتصاد دانش بنیان سوالاتی را پیرامون موضوعاتی چون، راهکارهای تحقق شعار سال، اهداف و فلسفه تشکیل این ستاد، برنامهها و پروژههای اجرا شده و خروجی آنها، راهکارهای مردم پایه شدن تولید، چگونگی فعال سازی جمع سپاری سرمایهگذاری و توسعه بن سازههای لازم برای
شکل گیری زنجیرههای تولید مردمی جویا شده است.
مشروح گفت و گوی خبرنگار مهر با هادی گنجعلی دبیر ستاد مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان را در ادامه میتوانید بخوانید:
*به عنوان سوال ابتدایی، آقای دکتر بفرمائید علت و اهداف اصلی تشکیل چنین ستادی در معاونت علمی ریاست جمهوری چه بود و ساز و کار فعالیت ستاد به چه شکل است؟
یکی از حلقههای مفقوده در اکوسیستم نوآوری و فناوری دانش بنیان کشور، رصد دائمی فناوران و شرکتهای دانش بنیان بوده است؛ سابقا حاکمیت در راستای حل مسائل گلوگاهی کشور خود راسا در جستجوی فناوران و نخبگان بوده و به جای اینکه فناوران برای حمایت به سراغ حاکمیت بروند،
حاکمیت به سراغ فناوران می رفته است. یکی از رسالتهای اصلی ستاد پیشران مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان، این است که ما برای حل مسائل کشور به سمت فناوران میرویم. یکی از مسیرهای تحقق این فرایند، «توسعه روابط و شبکه مردمی» است که تحقق آن برعهده ستاد پیشران در معاونت
علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری گذاشته شده است.
یکی از فعالیتهای اصلی ستاد در سال ۱۴۰۲ ایجاد ارتباط بین صنایع بزرگ در حوزههای مختلف اعم از کشاورزی، صنعت، سلامت، معدن با شرکتهای نوپا حوزه دانش بنیان بوده و کلیه فرایندهای راهبری، ارزیابی، تنظیم مالی بدون دخالت و صرفاً با نظارت حاکمیت صورت می گرفته است.
ما با این اقدامات به دنبال تقویت زیست بوم نوآوری و فناوری و دانش بنیان هستیم و الحمدالله ۱۰ پروژه موفق در حوزه سلامت داشتیم که در ادامه مصاحبه درباره آن به تفصیل توضیح خواهم داد.
بنابراین اگر بخواهم در یک جمله توضیح بدهم، فلسفه تشکیل ستاد مردمی سازی این بوده که سابقا فناوران، نوآوران و متخصصان و مبتکران به سمت دولت و حاکمیت میرفتند و یا جواب میگرفتند یا خیر ولی با تشکیل این ستاد، کلان مسائل کشور از تمام دستگاهها دریافت میشود
و ما برای حل این چالشها به سمت فناوران و نوآوران که برخی دانش بنیان هستند و برخی دیگر شخص و یا شرکت غیردانش بنیان هستند، میرویم و در این مسیر اگر نیازی و یا مسألهای از نظر معنوی و مالی داشته باشند، توسط ستاد برطرف و راهبری میشود.
*با توجه به انتصاب جنابعالی در تیرماه ۱۴۰۲، در راستای فعالسازی ظرفیتهای مردمی در توسعه اقتصاد دانش بنیان و همچنین شناسایی عرصههای اساسی مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان تاکنون چه برنامههایی در دستور کار ستاد قرار گرفته است؟ در صورت اجرا شدن طرحها و برنامهها،
خروجی آنها چه بوده؟
مفهوم مردمی سازی متفاوت از مفاهیمِ خصوصی سازی و سایر نظریات مشابه در توسعه اقتصادی مردم گرا است؛ مردمی سازی اقتصاد از آموزههای اقتصادی اسلام و قانون اساسی سرچشمه میگیرد و میتوانیم بگوییم در مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان، مردم جایگزین دولت میشوند و ارزش
افزوده توسط مردم شکل میگیرد و دولت نقش نظارتی و فراهم کردن بستر و ظرفیتهای کسب و کار را برعهده دارد. یکی از مهمترین وظایف این ستاد بسیج امکانات ظرفیتهای مردمی بوده که مهمترین طرحی که سال گذشته در حوزه کشاورزی در دستور کار قرار دادیم، «طرح هوشمند آبیاری
زیرسطحی» بوده که این طرح تقریباً از ۴-۵ سال پیش آغاز و الحمدالله سال گذشته با حضور رئیس جمهور و رئیس قوه قضائیه در تهران و خوزستان افتتاح شد. حضرت آقا تاکید دارند که کشاورزی باید دانش بنیان شود و این طرح بارقههای امیدی را در بحث هوشمندسازی کشاورزی ایجاد کرد.
این طرح توسط یک شخص که دانش آن را از اقصی نقاط دنیا کسب کرده، بومی سازی شد و ستاد پیشران مردمی سازی آن را با جمع سپاریهای مردمی عملیاتی کرد.
مستحضر هستید که دانشهای روز گران اند. ما در اجرا با استفاده از «ظرفیت های مردمی» این طرح را اجرایی و کشاورزان خٌرد را جمع و تبدیل به تعاونی کردیم و تمام منابع آنها را پای کار آوردیم. به نظرم خروجی این طرح خروجی غیرقابل تصوری بود چرا که توانستیم با استفاده
از این تکنولوژی ۷۵ درصد مصرف آب را در کشاورزی کاهش دهیم. در حال حاضر در حوزه کشاورزی ۹۰ میلیارد متر مکعب آب مصرف میکنیم که با این تکنولوژی عملاً ۴۵ تا ۵۰ آب در حوزه کشاورزی ذخیره میشود. بنابراین توانستیم این تکنولوژی «های تک» را با استفاده از ظرفیت مردمی
عملیاتی کنیم و در حال حاضر قریب به ۲ هزار هکتار کشت با این تکنولوژی صورت گرفته است.
با توجه به مصوبه مجلس در برنامه هفتم قریب به ۱۵۰ هزار هکتار باید در سال ۱۴۰۳ با این تکنولوژی و توسط این مجموعه مردم نهاد و دانش بنیان آبیاری شود.