به گزارش تحلیل ایران «تمرکز سازمان امور مالیاتی اخذ مالیات از شرکت‌های بزرگ و دانه‌درشت‌ها است که فرار‌های مالیاتی بزرگ دارند.» این موضوعی است که سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد، در دیدار با نماینده ولی فقیه در چهارمحال و بختیاری
عنوان کرد و به عقیده کارشناسان نشان‌دهنده جهت‌گیری صحیح مالیات‌ستانی در کشور است.
بی عدالتی مالیاتی همواره یکی از گلایه‌های مردم بوده به طوری که اقشار با درآمد ثابت و شفاف همچون کارمندان و حقوق‌بگیران بدون تاخیر و سر موعد مالیات مقرره خود را پرداخت می‌کنند، حال آنکه صنوفی که درآمد آنها برای حاکمیت شفاف نبوده، همچون طلافروشان، دلالان
ملک و خودرو و نیز برخی اصناف با درآمد بالا مثل وکلا و پزشکان پرداخت مالیات متناسب با درآمد خود نداشته‌اند.
یکی از دلایلی که باعث عدم رعایت عدالت مالیاتی می‌شود، مالیات ستانی به شیوه سنتی است که به گفته رئیس کل سازمان امور مالیاتی از دهه‌های گذشته نظام مالیاتی کشور سنتی بوده و مشکلات زیادی داشته است.
اما وقتی مالیات‌ستانی مبتنی بر داده شود و در یک فرآیند سیستمی قرار بگیرد، مالیات ستانی نیز عادلانه می‌شود و افراد نمی‌توانند از پرداخت آن فرار کنند.
دستاوردهای هوشمندسازی مالیات‌ستانی
بر همین اساس سازمان امور مالیاتی اقداماتی در راستای هوشمندسازی مالیات‌ستانی انجام داده است که از جمله آنها اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان است. با اجرای این قانون صورتحساب‌های الکترونیکی صادره در سامانه مودیان مبنای مالیات ستانی قرار می‌گیرد
و اگر فردی نخواهد صورتحساب الکترونیکی صادر کند مشمول جریمه می‌شود.
به گفته جعفر قادری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، این شیوه مالیات‌ستانی هوشمند و متصل شدن تمام سامانه‌ها به هم موجب می‌شود تا مشاغل قانونی و مجوزدار به راحتی در کشور فعالیت کنند و در صورت شفافیت مالیاتی به آنها معافیت هم اعطا می‌شود و از سوی دیگر مشاغل زیر زمینی
که به صورت غیر قانونی فعالیت می‌کنند هم جلوی فعالیت آنها گرفته می‌شود.
علاوه بر این ساماندهی دستگاه‌های پوز حقیقی و متصل کردن هر یک از این پوزها به یک مودی مالیاتی موجب شده است جریان مالی در مشاغل مختلف با شفافیت همراه شود و امکان دور زدن سیستم مالیات‌ستانی کاهش پیدا کند.
این مجموعه اقدامات موجب دستاورهایی در حوزه مالیات شده است که وصول 35 درصد از کل مالیات کشور از 700 شرکت بزرگ کشور، وصول 50 درصد مالیات مشاغل تنها از یک درصد مؤدیان حقیقی بزرگ، وصول بیش از 110 همت از محل معوقات ابر بدهکاران نظام مالی و مالیاتی کشور و مطالبات
دولتی و بررسی و پذیرش مالیات 91 درصد اشخاص حقیقی به صورت سیستمی و بدون رسیدگی توسط نیروی انسانی از جمله این دستاوردها است.
عزم سازمان امور مالیاتی برای مبارزه با فرار مالیاتی
اخیرا سید هادی سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی از تصمیم جدید این سازمان برای مبارزه با فرار مالیاتی خبر داد و گفت: تکلیف کردیم هر دو هفته یک بار مبارزه با فرار مالیات داشته باشیم.
سبحانیان به فراریان مالیاتی که شناسایی شدند نیز اشاره کرد و اظهار داشت: در حوزه طلا یک مودی در کردستان با فرار مالیاتی ۶۰۰ میلیارد تومان شناسایی شد. یک شرکت با فرار ۱۵۰ میلیارد تومانی شناسایی کردیم، یک شرکت با فرار مالیاتی ۱۵۰ میلیارد تومان، در آذربایجان
غربی از ۶ شرکت فعال در آهن قراضه ۷۰۰ میلیارد تومان فرار مالیاتی شناسایی شد. یک فرد فعال در رمز ارزها با فرار مالیاتی ۴۰۰ میلیارد تومان شناسایی شد، یک شرکت فولادی در آذربایجان شرقی و زنجان با ۷۵۰ میلیارد تومان شناسایی و برگ تشخیص مالیات ارسال شد.
علاوه بر این موارد 680 میلیارد تومان فرار مالیاتی یک شرکت خودرویی در قزوین، ۲۴۰ میلیارد تومان در یک صندوقی تحت عنوان قرض‌الحسنه در فارس، 12 هزار میلیارد تومان در دو پروژه فاکتور فروشی در همدان و نیز یک شرکت صوری با 3هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در یزد
شناسایی شدند.
تولید، برنده دریافت مالیات از سوداگری
شناسایی فراریان مالیاتی بزرگ و مودیان جدید با استفاده از ابزارهای هوشمند موجب شده است که دست دولت برای حمایت از مشاغل خرد و مودیان با درآمد پایین و نیز واحدهای تولیدی باز باشد؛ چنانکه طی سه سال اخیر مالیات واحدهای تولیدی مرتبا کاهشی بوده است و در لایحه بودجه
امسال نیز پیشنهاد کاهش 5 درصدی مالیات تولیدکنندگان از سوی دولت در مجلس تصویب شد.
حسن حیدری اقتصاددان، رویکرد دولت مبتنی بر کاهش مالیات تولید به میزان 5 درصد در قانون بودجه 1403 و از طرف دیگر اخذ مالیات بر عایدی سرمایه از فعالیت های سوداگرانه را رویکرد مناسبی دانسته است که افزایش جذابیت تولید و تقویت آن را به همراه خواهد داشت.
این دستاوردها اکثرا به دلیل هوشمندسازی نظام مالیاتی است که امکان تشویق تولیدکنندگان و صاحبان مشاغل مولد را فراهم می‌کند و با شناسایی فراریان مالیاتی، زمینه مالیات‌ستانی عادلانه را ایجاد می‌کند.