به گزارش تحلیل ایران «عملیات انتقال حجاج امسال نیمه شب شنبه پایان یافت.» این را معاون سازمان حج غلامرضا رضایی می‌گوید.سرزمین وحی از حضور حجاج ایرانی خالی شد. آخرین پرواز ایرانیان ۲۳ تیر صورت
گرفت. وزیر حج عربستان توفیق الربیعه می‌گوید که «هنوز حجاج برخی از کشورها در مکه و مدینه حضور دارند.» این در حالی است که بر اساس برنامه عربستان کشورها در بازه یک ماهه پس از پایان مناسک حج باید به کشورهایشان بازگردند.
عملیات حج تمتع از ۲۳ اردیبهشت با اعزام زائران به سرزمین وحی آغاز شد. در حالی که عربستان آماده پذیرش بیش از ۲.۵ میلیون زائر بود، در نهایت یک میلیون و ۸۳۳ هزار و ۱۶۴ حاجی شدند. در این میان سهمیه ایران که ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر بود، ۱۰۰ نفر افزایش
یافت.
با پایان مناسک حج از اواخر تیرماه، حجاج کشورهای مختلف به مرور مکه را ترک کردند. معاون وزیر حج محمد بیجاوی می‌گوید که «سرزمین وحی نیمه محرم (۳۱ تیر) از حضور حجاج کشورهای مختلف خالی می‌شود.» این در حالی است که حدود یک هفته تا این زمان باقی مانده و بیش از
۲۰۰ هزار حاجی همچنان در عربستان هستند.
حج امسال با توجه به گرمای هوا و البته کمبود امکانات، مشکلاتی را به همراه داشت؛ به طوری که علاوه بر اسکان نامناسب در مشاعر مقدسه، بیش از یک هزار و ۳۰۰ حاجی از جمله ۱۹ ایرانی هم فقط در کمتر از یک هفته فوت شدند. فوت ۴۹ حاجی تونسی هم منجر به
برکنار وزیر حج این کشور شد.
محمد بن عبدالله البسامی رئیس کمیته امنیت حج می‌گوید که «بیشتر زائرانی که فوت شدند بدون مجوز به حج آمده بودند.» در مقابل مدیر دفتر حج بنگلادش محمد کامروززمان می‌گوید که «بسیاری از حجاج به دلیل کمبود آب و نبود تیم درمانی در مسیر جمرات از
دنیا رفتند.»
کارشناسان معتقدند که «افزایش امکانات در ایام حج باید از سوی عربستان به صورت جدی پیگیری شود.» از طرفی هم با توجه به گرمای هوا استقرار نیروی درمانی نقش مهمی در امدادرسانی دارد. رئیس هیأت پزشکی حج پاکستان نیز می‌گوید که «اگر عربستان امکان
برپایی مراکز درمانی در مسیر حجاج را ندارد، این کار را به سایر کشورها واگذار کند.»