به گزارش تحلیل ایران در کم‌تر از ۱۰ دقیقه، فروشگاه کتابی با اسم کتاب حرکت با مشخصات حقیقی خودم در یکی از آنلاین شاپ‌ها ثبت کردم؛ آن هم بدون نیاز به مجوز کسب و کاری!چطور ناشران کتابساز
ضرر نمی‌کنند؟شروع این کار برمی‌گردد به هفته گذشته، وقتی دنبال کتاب «دوبروفسکی» الکساندر پوشکین بودم. در جست‌وجو‌هایم در آنلاین‌شاپ‌ها دیدم که بسیاری از آثار عامه‌پسند پرفروش با تخفیف بالای ۵۰ درصد به فروش می‌رسد.
به طور مثال، یک فروشگاه اثر «بادبادک‌باز» خالد حسینی را با ۷۷ درصد تخفیف و با قیمت پایانی ۷۷ هزار تومان به فروش می‌رساند. جالب است که قیمت بدون تخفیف این اثر ۳۴۸ هزار تومان ذکر شده بود.فرق ناشر واقعی و پخته‌خوار
یک ناشر، زمانی که اثرش را می‌خواهد به کتابفروش بفروشد به طور میانگین ۱۵ تا ۳۰ درصد قیمت پشت جلد تخفیف می‌دهد و کتابفروش هم گاهی با ۱۰ درصد تخفیف مخاطب را جذب می‌کند و بیش‌تر از این اعداد برای کتابفروش ممکن نیست؛ چرا که با تخفیف
بالا، محکوم به تعطیلی خواهد بود. اما این فروشگاه‌ها نظم بازی را بر هم زده‌اند. نکته مهم اینکه سهم ناشر در تولید ۳۰ درصد، سهم پخشی‌ها ۱۰ تا ۱۵ درصد و کتابفروش‌ها را هم ذکر کردیم. سهم نویسنده و مترجم هم به طور میانگین بین ۸ تا ۱۲ درصد است که با همان هزینه تولید
محاسبه می‌شود.حتی اگر در همین آنلاین شاپ‌ها هم بگردیم به راحتی فرق اثر یک ناشر معتبر و یک ناشر پخته‌خوار را خواهیم یافت. به طور مثال «کتابخانه نیمه شب» از نشر کوله‌پشتی که ناشر معتبری است با ۱۶ درصد تخفیف عرضه می‌شود اما همین اثر را
نشر دیگری با ۸۷ درصد تحفیف عرضه می‌کند!
بسیاری از کارشناسان صنعت نشر نیز بر کنترل تخفیف و جلوگیری از ضرر سه حلقه ناشر، نویسنده و کتابفروش همانند سعید دمیرچی، مدیر سابق نشر هرمس، محمد یراقچی عضو سابقه اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در سال‌های گذشته تذکر داده‌اند تا جریان به
سمت ناشران کتابساز نچرخد.پخته‌خواری چگونه است؟زمانی که یک ناشر معتبر اثری را پیدا می‌کند، یا حق انتشارش را از نویسنده یا ناشر اصلی خریداری می‌کند یا به خاطر عدم عضویت ما در سازمان تجارت جهانی (WTO)
بدون خریداری کپی‌رایت، اثر را به دست مترجم می‌سپارد تا ترجمه و بعد در مراحل تولید مثل ویراستاری، صفحه‌آرایی و ... قرار گیرد.
وقتی این مراحل را طی و اثر پرفروش شد، برخی ناشران به اصطلاح پخته‌خوار با کمی تغییرات در ترجمه و اسم مترجم، همان اثر را به چاپ می‌رسانند.محمدعلی جعفریه، مدیر نشر ثالث نحوه فعالیت ناشران کتابساز را در گفت‌وگویی اینطور
بیان می‌کند: «در فضای تعدد ناشران، عده‌ای به کتا‌بسازی مشغول هستند و این شبه ناشران کتاب‌های پرفروش ناشران را به اشخاصی می‌دهند که کارشان بازنویسی کتاب است تا با تغییر چند فعل و فاعل، یک کتاب مثلاً جدید تولید کنند.»بله هیچ ارزانی
بی دلیل نیست!همین میانبر است که هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. ناشر پخته‌خوار قیمت کتاب را با تمام هزینه‌های جانبی‌اش برای مخاطب ذکر می‌کند تا مخاطب برایش باورپذیر شود. بعد تمام هزینه‌های نکرده را کسر می‌کند و می‌گوید که من تخفیف
۷۰ درصدی می‌دهم. حالا مخاطبی که فقط به دنبال خواندن اثری است که تعریفش را شنیده، دیگر به دنبال ناشر اصلی و ترجمه خوب نمی‌رود؛ طوری که اگر بشنود اثر مورد علاقه‌اش با بیش از ۵۰ درصد تخفیف عرضه می‌شود، همانجا می‌خرد.
عرضه قسطی کتاب در آنلاین شاپ‌هاآنلاین شاپ‌ها هم دارند جای خالی بساطی‌ها و غرفه‌های فروش کتاب با تخفیف زیاد در متروها و گذرگاه‌های عمومی را پُر می‌کنند و چه بسا دیگر نیازی نیست فروشنده‌ای زیر آفتاب
خیابان انقلاب بایستد یا در هوای گرم و آلوده ایستگاه‌های مترو مدام خود را باد بزند؛ بلکه در دفتر نشر یا خانه نشسته و سودش را می‌برد. حتی به عرضه قسطی کتاب هم می‌پردازند!با این حساب، تعداد دستفروشان کتاب در راسته انقلاب کم شده، اما هنوز
عرضه سنتی‌شان پابرجاست.
البته تخفیفات دستفروشان کم‌تر از فروشگاه‌های مجازی است!بساطی‌ها مدیریت نشده به فضای مجازی رفتند!یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزیر ارشاد در این خصوص می‌گوید: «اگرچه ما ابزار قانونی
برای برخورد با دستفروش‌ها نداریم، منتهی با همکاری شهرداری تهران حتماً باید ساماندهی کنیم. بخشی نیازمند ساماندهی است و بخش دیگر مربوط به دستگاه قضایی. قوه قضائیه باید با جدیت نسبت به متخلفان این حوزه برخورد کند. برای کسانی که کتاب‌های غیرمجاز تولید می‌کنند،
باید احکام بازدارنده صادر شود و بدانند که تبعات این کار، سنگین است.»
این کار، هیچ وقت انجام نشد؛ نه دستفروش‌ها جمع شدند و نه احکام بازدارنده صادر شد، بلکه بساطی‌ها به فضای مجازی اثاث‌کشی کردند!