به گزارش تحلیل ایران به نقل از تسنیم، طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار با قدمتی بیش از 50 سال از مهم‌ترین طرح‌های آماری مرکز آمار ایران است. هدف کلی این طرح، برآورد متوسط هزینه‌ها و درآمد یک خانوار شهری و یک خانوار روستایی در سطح کشور
و استان‌ها است. در سال 1402 تعداد خانوارهای آمارگیری‌شده در این طرح 19640 خانوار نمونه در نقاط شهری و 18243 خانوار نمونه در نقاط روستایی کشور بوده است.
نگاهی به اهم نتایج طرح در سال 1402 در مناطق شهری و روستایی نشان می‌دهد:
ـ متوسط هزینۀ کل خالص سالانۀ یک خانوار شهری 2,065,250 هزار ریال بوده است که نسبت به رقم مشابه در سال قبل 50.6 درصد افزایش نشان می‌دهد. از هزینه کل سالانۀ خانوار شهری 514,761 هزار ریال با سهم 24.9 درصد مربوط به هزینههای خوراکی و دخانی و 1,550,489 هزار ریال
با سهم 75.1 درصد مربوط به هزینههای غیرخوراکی بوده است. بین هزینههای خوراکی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه گوشت با سهم 24.7 درصد و بین هزینههای غیرخوراکی بیشترین سهم با 56.5 درصد مربوط به هزینه مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
سه منبع درآمد خانوار شهری
سال گذشته متوسط درآمد اظهارشده سالانه یک خانوار شهری 2,569,372 هزار ریال بوده است که نسبت به سال 1401، 53.9 درصد افزایش داشته است، بر این اساس در سال 1402 رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری بیشتر از رشد متوسط هزینه کل سالانه است. منابع تأمین
درآمد خانوارهای شهری نشان می‌دهد که 29.8 درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، 16.9 درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و 53.3 درصد از محل درآمدهای غیرشغلی خانوار تأمین شده است.
ـ مقایسه درصد خانوارهای شهری استفاده‌کننده از لوازم عمده زندگی در سال 1402 نسبت به سال 1401 نشان می‌دهد که خانوارهای استفاده‌کننده از تلویزیون رنگی از 97 به 97.1، جاروبرقی از 91.6 به 93، ماشین لباسشویی از 88 به 89.4، یخچال فریزر از 67.7 به 69.2، اتومبیل
شخصی از 53.7 به 54.8، مایکروویو و فرهای هالوژن‌دار از 12.9 به 15.2 و ماشین ظرفشویی از 8 به 8.7 درصد تغییر یافته است.
ـ در سال 1402، عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی 95.8 درصد از خانوارهای شهری برای گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) بوده است.
رشد 40درصدی متوسط هزینه خانوار روستایی
ـ متوسط هزینه کل خالص سالانه یک خانوار روستایی 1,106,590 هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل 40.3 درصد افزایش نشان می‌دهد. از هزینه کل سالانه خانوار روستایی 437,694 هزار ریال با سهم 39.6 درصد مربوط به هزینههای خوراکی و دخانی و 668,896 هزار ریال با
سهم 60.4 درصد مربوط به هزینههای غیرخوراکی بوده است. بین هزینههای خوراکی و دخانی، بیشترین سهم مربوط به هزینه گوشت با سهم 24.2 درصد و بین هزینههای غیرخوراکی، بیشترین سهم با 35.7 درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
ـ متوسط درآمد اظهارشده سالانه یک خانوار روستایی 1,492,926 هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل 51.4 درصد افزایش داشته است، بر این اساس در سال 1402 رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای روستایی بیشتر از رشد متوسط هزینه کل سالانه است. منابع تأمین درآمد خانوارهای
روستایی نشان می‌دهد که 30.2 درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری، 29.3 درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و 40.5 درصد از محل درآمدهای غیرشغلی خانوار تأمین شده است.
ـ مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده‌کننده از لوازم عمده زندگی در سال 1402 نسبت به سال 1401 نشان می‌دهد که خانوارهای استفاده‌کننده از اجاق گاز از 97.8 به 98.1، تلویزیون رنگی از 93.6 به 94.3، جاروبرقی از 69.4 به 71.6، ماشین لباسشویی از 60.5 به 62.6، یخچال
فریزر از 54.8 به 56.9، اتومبیل شخصی از 37.1 به 37.7، مایکروویو و فرهای هالوژن‌دار از 2.3 به 3.2 و ماشین ظرفشویی از 0.4 به 0.5 درصد تغییر یافته است.
ـ در سال 1402 عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی 80.7 درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) و 8.7 درصد نفت سفید بوده است.
متوسط هزینه‌ها و درآمد خانوار بر حسب استان
بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار شهری نشان می‌دهد که استان تهران با 3,308,436 هزار ریال بیشترین و استان آذربایجان غربی با 1,074,951 هزار ریال کمترین هزینه را در سال 1402 داشته‌اند.
همچنین استان تهران با 3,818,600 هزار ریال بیشترین و استان سمنان با 1,577,584 هزار ریال کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری را در سال 1402 به خود اختصاص داده است.
بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار روستایی نشان می‌دهد که استان بوشهر با 1,834,367 هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با 589,409 هزار ریال کمترین هزینه را در سال 1402 داشته‌اند.
همچنین استان مازندران با 2,407,119 هزار ریال بیشترین و استان سیستان و بلوچستان با 715,544 هزار ریال کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار روستایی را در سال 1402 به خود اختصاص داده است.