به گزارش تحلیل ایران ؛ پنجشنبه ششم دی‌ماه بود که اسماعیل بقایی سخنگوی دستگاه دیپلماسی از سفر سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه به پکن در پاسخ به دعوت رسمی وانگ یی همتای چینی خبر داد.
سفری برای نخستین بار پس از تصدی وزارت امور خارجه توسط سیدعباس عراقچی و در آستانه سال نو میلادی ۲۰۲۵ و در شرایطی که منطقه و جهان با تحولات متعددی روبرو است. از یک سو تحولاتی که در منطقه غرب آسیا در جریان است و اوضاع جاری در سوریه و تداوم جنایات رژیم صهیونیستی
در غزه و از سوی دیگر روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا.
* کشورهایی که در زمان سختی‌ها در کنار ایران بودند
اسماعیل بقایی در این باره اعلام کرد که در این سفر قرار است علاوه بر تبادل نظر درباره روابط دوجانبه و روند اجرای برنامه همکاری جامع (۲۵ ساله)، در خصوص تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی نیز بحث و رایزنی شود.
در آستانه این سفر هم مقاله عراقچی در نشریه خلق People's Daily چین منتشر شد. وی در این مقاله نوشت: سفر من برای دیدار با دوستان قدیمی پس از ملاقات موفقیت آمیز روسای جمهور در کازان در حاشیه اولین حضور رسمی جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو اصلی بریکس در حالی
صورت می‌پذیرد که در موقعیتی مهم و تاریخی در تحولات جهانی و منطقه‌ای، مسیر همکاری‌های عملگرایانه دو کشور با توافق سران فراخ‌تر از پیش شده است.
وزیر خارجه دوم شهریورماه و پس از تصدی وزارت امور خارجه در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی در تشریح اولویت‌های دستگاه دیپلماسی دولت چهاردهم گفت: اولویت سوم کشورهایی که در زمان سختی‌ها در کنار ایران بودند و در حوزه تحریم‌ها به ما کمک کردند و روابط بسیار ویژه‌ای
با آنها داریم و به صورت مشخص چین و روسیه و کشورهای دیگر که دوستان ما در زمان سختی بودند روابط را مستحکم خواهیم کرد و با قوت بیشتری ادامه خواهیم داد.
این دیپلمات عالیرتبه ایرانی چین و روسیه را دوستان نزدیک ایران و همکاری‌ها با این کشورها را راهبردی خواند و افزود: این دو کشور در زمان سختی‌ها و تحریم‌ها در کنار ما بودند و البته با در نظر داشتن منافع خودشان.
* توجه سیاست خارجی به همسایگان، منطقه و کشورهای عضو بریکس
عراقچی ۲۶ آبان‌ماه در گفت‌وگویی تلویزیونی درباره سیاست نگاه به شرق دستگاه دیپلماسی هم با بیان اینکه سیاست خارجی دولت جدید فراگیر، فعال و اثرگذار است، گفت: فراگیر یعنی فقط به یک سمت گرایش ندارد. حوزه همسایگی و بعد حوزه دوستان چین و روسیه و پیدا کردن حوزه‌های
جدید برای دیپلماسی در برنامه ما وجود دارد. روابط دولت چهاردهم با چین و روسیه در چند ماه گذشته و با وجود بحران‌های متعدد خوب پیش رفته است. در اجلاس سران بریکس میدان بسیار خوبی بود که حوزه حرکت سیاست خارجی ما را نشان داد. در بریکس ملاقات‌های خوبی بین پزشکیان
با چین، روسیه، برزیل، آفریقای جنوبی و هند انجام شد. ملاقات با رئیس‌جمهور چین مهم بود و رئیس‌جمهور چین تصمیماتی که گرفته بودند را اعلام کرد که ان‌شاءالله آثار خود را نشان داد.
وی بیان کرد: توجه سیاست خارجی ما همسایگان و منطقه و بعد کشورهای تشکیل دهنده بریکس است.
* مشورت‌های بیشتر درباره بحث هسته‌ای ایران
آخرین سفر عراقچی به پکن به ۲۰۱۹ پنج سال پیش برمی‌گردد که برای شرکت در نشست مشورتی مشترک در مورد برجام به چین سفر کرد و آنگونه که در مقاله‌اش نوشته «گفت‌وگوهای خوبی با دوستان چینی داشتم».
وی در این مقاله افزود: ما با رویکردی مسئولانه و عملگرایانه نشان دادیم که موضوعات هسته‌ای، بخش جدایی ناپذیری از همکاری‌های راهبردی دو کشور است و آنچه یک توافق را ماندگار می‌کند، «مسئولانه رفتار کردن» و «پایبندی به تعهدات» است و با ایران به عنوان بازیگر مهم
منطقه باید با احترام و به صورت برابر گفت‌وگو کرد.
در همین ارتباط نیز عراقچی پس از ورود به پکن در جمع خبرنگاران اعلام کرد که در طول سا‌ل‌های گذشته همواره مشورت‌های نزدیک با چین در خصوص همه موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی داشته‌ایم و الان طبیعی است که شرایط حساسی وجود دارد، هم منطقه دارای التهابات مختلف است
و هم در سطح بین‌المللی مسائل مختلفی وجود دارد و همین طور بحث هسته‌ای ما در سال جدید با وضعیتی مواجه خواهد شد که نیاز است مشورت‌های بیشتری داشته باشیم.
اشاره عراقچی به وضعیت جدید در بحث هسته‌ای ایران، ناظر به ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ و منقضی شدن قطعنامه ۲۲۳۱ است. آنگونه که پیش از این اسماعیل بقایی درباره این تاریخ گفته بود: آنچه منقضی می‌شود قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است به این معنا که این قطعنامه به صورت خودکار بعد
از انقضای زمان ۱۰ ساله منقضی خواهد شد و موضوع هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت خارج خواهد شد.
عراقچی ۲۶ آبان ماه سالجاری در گفت‌وگویی تلویزیونی در این باره بیان کرد: ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ زمان پایان قطعنامه ۲۲۳۱ است و وقتی قطعنامه به شکل خودکار منحل شود، اسنپ بک و... از بین خواهد رفت. احتمالاً اگر قبل از آن اگر توافق جدیدی حاصل نشود، ما با یک شرایط بحرانی
مواجه خواهیم بود.
* چین در جریان گفت‌وگوهای ایران و سه کشور اروپایی قرار گرفت
سفر وزیر امور خارجه در آستانه دور بعدی گفت‌وگوهای ایران و سه کشور اروپایی که بر اساس اعلام اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه قرار است هفته آخر دی‌ماه برگزار شود، صورت می‌گیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه ۱۲ آذرماه در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره این گفت‌وگوها اظهار داشت که گفت‌وگوی ژنو معطوف به موضوع هسته‌ای نبود و مباحث دیگر نیز مطرح شده و افزود: ما طیفی از نگرانی‌ها و دغدغه‌هایمان را با طرف‌های اروپایی مطرح کردیم. موضوع هسته‌ای
هم یکی از چند موضوعی بوده که در کنار مباحث منطقه‌ای، ادعای مربوط به اوکراین و مسائل مشابه مطرح شده است
۱۵ آذرماه نیز کاظم غریب‌آبادی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه به پکن رفت و در این سفر، مقامات چینی در جریان گفت‌وگوهای نهم آذرماه ایران و سه کشور اروپایی قرار گرفتند. علاوه بر این مجید تخت‌روانچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه در سفر به مسکو
مقامات روس را در جریان این گفت‌وگوها قرار داد.
غریب‌آبادی در پکن با قائم مقام وزارت خارجه چین ماجائو شو دیدار و اعلام کرد که در این دیدار، در خصوص گفت‌وگوهای اخیر ایران و سه کشور اروپایی در ژنو درباره امکان‌سنجی از سرگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها و هسته‌ای، بحث و تبادل نظر شد.
پس از آنکه در مهرماه سالجاری و در حاشیه هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل به منظور ارزیابی شرایط و تبادل نظر درباره مجموعه از موضوعات فی‌مابین ایران و اروپا شامل اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی گفت‌وگوهای ایران و سه کشور اروپایی در نیویورک برگزار
شد، ایران دو عضو دیگر برجام یعنی چین و روسیه را نیز در جریان این گفت‌وگوها قرار داد.
چین در این مدت به همراه روسیه و بورکینافاسو به قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی به نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (چهارمین قطعنامه بعد از برجام و دومین قطعنامه در سالجاری) که در اول آذرماه سالجاری علیه ایران تصویب شد، رای منفی داد.
* منافع و دغدغه‌های مشترک ایران و چین
آنگونه که عراقچی در مقاله خود نیز به این موضوع اشاره کرد که ایران و چین نه تنها در سطح دوجانبه و منطقه‌ای، بلکه در سطح فرامنطقه‌ای و بین‌المللی نیز منافع و دغدغه‌های مشترکی دارند و عنوان کرد: ما با دوستان چینی در این زمینه اشتراک نظر داریم که آتش بس فوری
در غزه و ارسال کمک‌های انسان دوستانه مهم‌ترین اولویت در شرایط فعلی فلسطین است. در خصوص تحولات سوریه نیز جمهوری اسلامی ایران بر احترام به وحدت، حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی سوریه تأکید کرده و تصمیم‌گیری در مورد آینده سوریه را تنها بر عهده مردم این کشور بدون
مداخله مخرب یا تحمیل خارجی می‌داند.
* اهمیت سفر عراقچی به پکن از نگاه سفیر پیشین ایران
در همین خصوص محمد کشاورززاده سفیر پیشین ایران در پکن در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس درباره سفر عراقچی به پکن در شرایط جاری عنوان کرد: چین به عنوان دومین اقتصاد جهان کشور بسیار مهمی است. این کشور عضو دائم شورای امنیت است و سیاست‌های منطقه‌ای
و بین‌المللی چین و ایران تا حدود زیادی به هم نزدیک است.
کشاورززاده با ذکر این نکته که این سفر در این سطح بعد از حدود ۱۹ ماه انجام می‌شود، اظهار داشت: در این مدت سفری در سطح وزرای خارجه دو کشور نداشتیم. اگرچه روسای جمهور در حاشیه نشست سران بریکس در کازان با یکدیگر ملاقات کردند و موضوعات مهمی در دیدار پزشکیان و
شی‌جین پینگ مطرح شد.
سفیر پیشین ایران در پکن با اشاره به عضویت ایران و چین در بریکس و شانگهای به تحولات جاری در غرب آسیا پرداخت و افزود: تحولات غرب آسیا در هفته‌های اخیر اهمیت تبادل نظر راهبردی بین ایران و چین را بیشتر کرده است.
وی گفت: هرگونه ناامنی در منطقه و رشد تروریسم نه به نفع ایران است و نه منطقه و نه چین.
* چین به دنبال حفظ توازن در منطقه
کشاورززاده با ذکر این نکته که چین سیاست حفظ توازن در منطقه و رعایت ثبات و امنیت منطقه را در پیش گرفته، خاطرنشان کرد: معتقدم سفر وزیر امور خارجه به پکن سفر مهمی است، علاوه بر آن بحث هسته‌ای ایران هم مطرح است و شاهد روی کارآمدن ترامپ در آمریکا و ادامه درگیری
بین اوکراین و روسیه نیز هستیم.
به گفته وی چین به عنوان کشوری مهم و تأثیرگذار در معادت منطقه‌ای و بین‌المللی می‌تواند به ما کمک کند.
سفیر سابق ایران در پکن همچنین گفت: در این سفر در این شرایط می‌تواند موضوعات خوبی مطرح شود از جمله اجرایی کردن برنامه ۲۵ ساله که از اهمیت زیادی در مناسبات دوجانبه برخوردار است.
* برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله
به گزارش فارس، عراقچی هم در مقاله خود دیرینگی، اصالت و همه‌جانبه بودن را از مشخصه‌های بنیادین روابط کنونی ایران و چین خواند و افزود: طرفین با تدوین برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله همبستگی و اعتماد سیاسی متقابل را افزایش داده‌اند و همکاری‌های همه‌جانبه دو کشور
در حوزه‌های مختلف را بر مبنایی محکم استوار کرده‌اند.
اخیراً نیز تهران میزبان معاون نخست‌وزیر چین بود. اسماعیل بقایی قبل از این سفر در نشست هفتگی با خبرنگاران درباره وضعیت برنامه جامع همکاری ۲۵ ساله با چین با توجه به سفر این مقام چینی، عنوان کرد که روابط دو کشور پایدار و رو به رشد در همه عرصه‌های اقتصادی، تجاری
و فرهنگی است. موافقتنامه ۲۵ ساله یک مبنای بسیار مهم ایجاد می‌کند برای گسترش و تعمیق این روابط و بدیهی است که در هر رفت و آمدی و مراوده‌ای اجزای مختلف این موافقتنامه و راه‌های اجرایی کردن آن مورد بررسی قرار می‌گیرد و اگر احیاناً در مواردی لازم باشد به تسریع
یا گسترش ان روابط این کار انجام می‌شود.
عراقچی رئیس دستگاه دیپلماسی ۲۶ آبان‌ماه در این باره گفته بود: توافق ۲۵ ساله با چین یک چشم‌انداز و برنامه عمل است و باید به قراردادهای مختلف در حوزه‌های مختلف تبدیل شود.
برنامه جامع همکاری ایران و چین هفتم فروردین ١٣٩٩ در تهران به امضای وانگ یی وزیر خارجه وقت چین و محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین رسید.
* دومین نشست کمیته سه‌جانبه در ریاض
چندی قبل یعنی در ۲۹ آبان ماه ۱۴۰۳ نیز دومین نشست کمیته سه‌جانبه مشترک ایران، عربستان و چین به منظور پیگیری موافقتنامه پکن (از سرگیری روابط ایران و عربستان) در ریاض برگزار شد. این نشست به ریاست ولید عبدالکریم الخریجی قائم مقام وزیر خارجه پادشاهی عربستان
سعودی و با مشارکت هیأت جمهوری اسلامی ایران به ریاست مجید تخت‌روانچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه و هیأت چین به ریاست دنگ لی معاون وزیر خارجه جمهوری خلق چین برگزار و بیانیه مشترکی صادر شد. چین در این بیانیه آمادگی خود را برای تداوم حمایت و تشویق گام‌های برداشته
شده از سوی جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی به منظور توسعه مناسبت‌شان در حوزه‌های مختلف اعلام کرد.
* نیم قرن طلایی آینده روابط ایران و چین
آخرین تماس تلفنی وزرای خارجه ایران و چین به اواخر مهرماه برمی‌گردد. عراقچی ۲۳ مهرماه و در حالی که در ادامه رایزنی‌هایش در منطقه در مسقط حضور داشت و پیش از عزیمت به تهران با وانگ یی همتای چینی خود تلفنی گفت‌وگو کرده بود. در این تماس تلفنی درباره روابط دوجانبه
و دیدار روسای جمهور دو کشور در حاشیه شانزدهمین اجلاس سران بریکس در آبان‌ماه در کازان بحث و تبادل نظر شد. وانگ یی همچنین در حاشیه هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران دیدار کرده بود. در نیویورک همچنین نشست چهارجانبه
وزرای امور خارجه ایران، چین، روسیه و وزیر دفاع پاکستان درباره افغانستان برگزار شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در مقاله خود ایران و چین را به عنوان دو تمدن کهن آسیایی، دوستان دوران سختی خواند و نوشت: «نیم قرن طلایی آینده روابط ایران و چین» نشان خواهد داد که این سفر، شروع فصل جدیدی از همکاری‌های راهبردی بین دو کشور است.