به گزارش تحلیل ایران ناصرالدین‌شاه قاجار حدود 10 سال پس از اختراع تلفن توسط گراهام بل، در قصر خود با تلفن صحبت کرد و شگفت‌زده شد. او در خاطراتش از تلفن به عنوان «تلگرافی که با دهان حرف می‌زند» یاد کرده بود. در ابتدا، تلفن تنها در دربار
قاجار و برای تفریح و استفاده اشرافی بود.اما نخستین خط تلفن تهران در سال 1265 شمسی با قراردادی میان ایران و یک بلژیکی راه‌اندازی شد و به طور محدود برای درباریان و برخی ادارات دولتی استفاده می‌شد. مرکز تلفن آن زمان در قلهک قرار داشت و
برای برقراری تماس، باید به این مرکز زنگ می‌زدند. در پایان دوره قاجار، تلفن همچنان محدود به طبقات بالای جامعه بود و در دیگر شهرها همچون تبریز و مشهد، تنها درباریان از این وسیله استفاده می‌کردند.
نبود بودجه وزارتخانه را تعطیل کرد
در سال 1302، تلاش دیگری برای واردات تلفن انجام شد و در سال 1305، 2300 رشته سیم به ایران رسید و مرکز تلفن در تهران راه‌اندازی شد. در سال 1308، وزارت پست و تلگراف طرحی برای راه‌اندازی شبکه سراسری تلفن در کشور ارائه داد، اما به دلیل مشکلات
مالی، این پروژه به‌طور کامل پیشرفت نکرد و وضعیت تلفن در ایران همچنان به‌طور کند ادامه یافت.در سال 1315، اولین مکالمه تلفنی ایران با بغداد انجام و یک در سال بعد یعنی در 1316، شبکه تلفن با 6 هزار خط از شرکت زیمنس خریداری و در مرکز اکباتان
راه‌اندازی شد.در دهه‌های بعدی، برنامه‌های متعددی برای راه‌اندازی شبکه تلفن سراسری مطرح شد، اما به دلیل مشکلات مالی، موفق به اجرای این پروژه‌ها نشد.
صف‌های طولانی تلفن عمومی در دهه 50
در دهه 50 شمسی نیز وضعیت تلفن در ایران همچنان با مشکلات زیادی روبه‌رو بود. در این دوره با افزایش تقاضا، کمبود خطوط تلفن مشهود بود و قیمت یک خط تلفن به اندازه قیمت یک خانه رسید.روزنامه اطلاعات در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۵۲
گزارش می‌دهد که در برخی مناطق غرب تهران، با وجود بیش از ۲۰ هزار نفر جمعیت، تنها یک باجه تلفن عمومی در دسترس است. در خیابان شاه‌آباد (صفی علیشاه) و خیابان آیزنهاور (آزادی)، یافتن یک باجه خالی در هیچ ساعتی از شبانه‌روز ممکن نیست. این کمبود تلفن در حالی گریبان‌گیر
پایتخت شده که مسئولان وقت، ایران را پیشگام مخابرات منطقه دانسته و اعلام می‌کنند برای هر ۱۰ هزار ایرانی یک تلفن وجود دارد.
اواخر دهه 70 پنجمین کشور جهان از نظر رشد شبکه تلفن ثابت شدیم
پس از انقلاب اسلامی، تعداد تلفن‌های همگانی در ایران از حدود 4 هزار به 27 هزار افزایش یافت. اما توسعه شبکه تلفن به‌ویژه در دهه 60 به دلیل جنگ و مشکلات اقتصادی، کمی کند بود.پس از پایان جنگ تحمیلی، توسعه شبکه مخابرات
بخش مهمی از برنامه‌های بازسازی شد و از اوایل دهه 70، واگذاری تلفن به مشترکان عمومی رونق گرفت. تا جایی که در اواخر دهه 70، ایران پنجمین کشور جهان از نظر رشد شبکه تلفن ثابت بود. در سال 1373، تلفن همراه وارد ایران شد، اما به‌دلیل هزینه بالا، نتوانست جایگزین تلفن
ثابت شود.البته در اوایل دهه 70، کسانی که تلفن ثابت خریداری کرده بودند، قادر به تماس با دیگران نبودند چون اغلب مردم تلفن نداشتند اما تا سال 1384، تعداد خطوط تلفن ثابت به 18 میلیون و تا 1388 به 24 میلیون رسید.همچنین،
تلفن‌های همگانی در تهران تا اواسط دهه 80 همچنان محبوب بودند، اما امروزه کاربرد و تعداد آنها کاهش پیدا کرده است.
رشد چشمگیر ارتباطات در قرن جدید
بر اساس آمارهای منتشر شده در پنجاهمین گزارش فصلی مربوط به تابستان 1403 سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، ضریب نفوذ تلفن همراه با رشد ۴٫۵۵ درصدی به حدود ۱۸۷ درصد رسیده و تعداد مشترکان تلفن همراه در کشور بیش از ۱۵۷ میلیون و ۱۹۰ هزار
مشترک است. ضریب نفوذ تلفن ثابت اما همچنان روند کاهشی دارد. با کاهش ۲٫۶ درصدی ضریب نفوذ تلفن ثابت نسبت به تابستان ۱۴۰۲، در پایان تابستان امسال تعداد مشترکان اینترنت ثابت که سال قبل بیش از ۲۹ میلیون بود، حالا به حدود ۲۸ میلیون و ۴۳۰ هزار مشترک رسیده است.همچنین،
ضریب نفوذ اینترنت پهن باند ثابت در کشور نسبت به تابستان ۱۴۰۲، ۰٫۵۴ درصد رشد کرده و به ۱۲٫۹۳ درصد رسیده است. میزان رشد ضریب نفوذ اینترنت پهن باند سیار نیز با رشد ۷٫۷۶ درصدی به حدود ۱۳۷ درصد رسیده است. در حال حاضر، تعداد مشترکین اینترنت همراه در کشور بیش از
۱۱۷ میلیون و ۶۱۳ هزار مشترک است، درحالی‌که تعداد مشترکین اینترنت پهن باند ثابت در ایران ۱۱ میلیون و ۱۱ هزار مشترک برآورد شده است.
راه 10 ساله اروپا را 2 ساله رفتیم
یکی از بخش‌های مهم در گزارش‌های فصلی سازمان رگولاتوری پروژه فیبر نوری است، در آخرین گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی شاهدیم که اطلاعات مربطو به این پروژه بدون بروزرسانی و با همان آمار فصل بهار منتشر شده است، در این گزارش آمده
است که همچنان تعداد خانوارهای تحت پوشش فیبرنوری ۸ میلیون و ۶۹ هزار خانوار است.همچنین، تعداد شهرهای دارای پوشش فیبرنوری نیز ۴۳۲ شهر بوده که از این تعداد ۲۱۰ شهر پوشش زیر ۳۰ درصد، ۵۲ شهر پوشش بین ۳۰ تا ۶۰ درصدی و ۱۷۰ شهر هم به پوشش بیش
از ۶۰ درصدی دارند.عیسی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم درباره توسعه فیبرنوری در کشور گفته بود بیش از یک‌سوم کشور تحت پوشش فیبر نوری قرار دارد و پروژه‌های متعددی در این زمینه در حال اجراست. این راهی است که اروپا طی ۱۰ سال رفت
اما ما آن را در فرصتی کوتاه به نتیجه می‌رسانیم.
در سهم بازار مشترکین پهن‌باند سیار به تفکیک اپراتور نیز همچنان سهم بازار همراه اول (با ۵۴ درصد) بیشتر از دو اپراتور دیگر است. ایرانسل از این بازار ۴۳ درصد سهم دارد و سهم بازار رایتل نیز ۳ درصد است. این اعداد نشان می‌دهد سهم بازار رایتل
نسبت به بهار ۱۴۰۳ یک درصد کاهش پیدا کرده، در مقابل سهم بازار همراه اول یک درصد بیشتر شده و سهم بازار اپراتور ایرانسل هم بدون تغییر باقی مانده است.در بخش دیگری از این گزارش شاهدیم که بار اصلی اینترنت در کشور به میزان ۹۵ درصد بر روی شبکه
۴G بوده و ۵ درصد باقیمانده هم به شبکه ۳G باز می‌گردد و بر اساس جداول منتشره اینترنت بر بستر ۵G هیچ جایگاهی نداشته است.
شاخص کیفیت شبکه مورد بررسی قرار گرفته است، در این گزارش دو بخش متوسط زمان رفت و برگشت و متوسط نرخ تاخیر متغیر ارسال و دریافت بسته مورد بررسی قرار گرفته است. آمارها نشان می‌دهد که سهم بین‌الملل از متوسط زمان رفت و برگشت در حوزه‌های ثابت
و سیار بیشتر است.