به گزارش تحلیل ایران؛ اردیبهشت سال ۱۳۷۱ در چهارچوب توافق هستهای آمریکا و کرهی شمالی، بازرسان آژانس طی ۵ روز از تاسیسات هستهای کره شمالی بازدید کردند.دو سال پس از این بازدید و در مهر سال ۱۳۷۳، کرهشمالی و آمریکا
به توافقی با عنوان «چارچوب مورد توافق بین ایالات متحده آمریکا و کره شمالی» دست پیدا کردند که بخشی از تعهدات کرهشمالی در آن توقف ساخت دو راکتور و تخریب آنها و توقف فعالیتهای مربوط به تولید و فرآوری پلوتونیوم بود.در سمت دیگر اما مهمترین
تعهد طرف آمریکایی تامین مالی، حمایت مورد نیاز جهت تکمیل ساخت دو راکتور آبسبک ۱۰۰۰ مگاواتی در کرهشمالی نهایتا تا انتهای سال ۲۰۰۳ (زمستان سال ۱۳۸۲) جهت تامین انرژی پایدار و پاک بود.اجرای تعهد کره شمالی و نقض عهد آمریکاتقریبا
بسیاری از تعهدات مربوط به توقف فعالیتهای مرتبط با تولید پلوتونیوم از سوی کرهشمالی طبق توافق صورت پذیرفت اما از سوی طرف مقابل امر تامین مالی و ساخت دو راکتور مذکور با تاخیر شدیدی همراه بود و صرفا با گذشت پنج سال پس از اجرای این توافق شرکت چندملیتی KEDO قرارداد
ساخت دو راکتور ۱۰۰۰ مگاواتی را با شرکتی در کرهجنوبی (KEPC) در پائیز سال ۱۳۷۸ منعقد کرد و دوسال بعد از آن و در تابستان سال ۱۳۸۰ اولین پیریزیهای سازهی راکتور انجام شد.
این درحالی بود که طبق تعهد طرف آمریکایی دو راکتور مذکور تا سال ۱۳۸۲ بایستی عملیاتی و تکمیل میشدند.کمتر از دوسال از چارچوب توافقی و از ابتدای سال ۱۳۷۵ آمریکاییها مسئلهی جدیدی، برنامهی موشکی کرهشمالی، را مطرح
کردند. هفت دور مذاکره بر سر این مسئله تا پائیز سال ۱۳۷۹ انجام شد که بینتیجه بود.
یانکیها قانع نمیشوند
آمریکاییها خواستار محدود شدن برنامه و برد موشکها و جلوگیری از فروش و انتقال فناوری موشکی توسط کرهشمالی بودند و در ازای آن تحریمهایی که بخشی از آن به بهانهی مسائل موشکی بود را اصطلاحا رفع میکردند.آمریکاییها
خواستار محدود شدن برنامه و برد موشکها و جلوگیری از فروش و انتقال فناوری موشکی توسط کرهشمالی بودند و در ازای آن تحریمهایی که بخشی از آن به بهانهی مسائل موشکی بود را اصطلاحا رفع میکردند.از عواملی که منجر به برهم خوردن چارچوب توافقی
در سال ۱۳۸۱ شد مسئلهی برنامهی غنیسازی کرهشمالی بود. اگرچه کرهشمالی در چارچوب توافقی متعهد به توقف و یا محدودسازی برنامهی غنیسازی خود نشده بود اما آمریکاییها در دولت بوش به نوعی به دنبال برهم زدن چارچوب توافقی بودند و این امر را دستمایهی کوبیدن چکش
بر جسم شکنندهی این توافق کردند.از سمت دیگر اما کرهشمالی در توافقی که دوسال پیش از چارچوب توافقی با کرهجنوبی در مورد عاری کردن شبهجزیره کره از تسلیحات هستهای منعقد کرده بود متعهد شده بود که برنامهی غنیسازی خود را متوقف کند.تخطی
کرهشمالی از توافق با کرهجنوبی منجر به معلق شدن برنامهی ساخت دو راکتور آبسبک و توقف ارسال نفت به کرهشمالی در آبان سال ۱۳۸۱ شد.بازگشت کره شمالیوخامت اوضاع در ماههای بعدی بیشتر میشود و کرهشمالی
اعلام میکند که قصد دارد راکتور ۵ مگاواتی خود را که طی تعهداتش در چارچوب توافقی خاموش کرده بود دوباره روشن کند.این راکتور در آن زمان تنها منبع تولید پلوتونیوم با غنای تسلیحاتی کرهشمالی بود و این کشور تعهد داده بود که ذیل چارچوب توافقی
پسماند استخراجی از این راکتور را (پیش از خاموش شدن آن) بازفرآوری نکند.
ناتوانی و نبود اراده از سوی آمریکا جهت حل مشکل و فشار داخلی در کرهشمالی به دلیل تکمیل نشدن دو راکتور آبسبک تا موعد مقرر و تاخیر بسیار در ساخت آن و اعمال تحریمهای متعدد توسط آمریکا به دلایل دیگر نهایتا سبب میشود کرهشمالی در سردترین
روزهای زمستان (۲۰ دیماه) سال ۱۳۸۱ پس از اخراج بازرسان آژانس، به شکلی یکطرفه عمل به تعهدات خود ذیل پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT) را متوقف کند و اصطلاحا از آن خارج شود.