به گزارش تحلیل ایران «پایان معافیت آمریکا برای خرید انرژی ایران چالش‌های عملیاتی موقتی ایجاد می‌کند.» این جمله بخشی از اظهارات فرهاد علاءالدین، مشاور امور خارجه نخست‌وزیر عراق، در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۴۰۳ بود که در پی تصمیم آمریکا مبنی بر لغو معافیتی که به عراق
اجازه می‌داد هزینه برق وارداتی از ایران را پرداخت کند در گفت‌وگو با رویترز ایراد شد.
عراق از اوایل دهه ۲۰۰۰، پس از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳، به‌تدریج به واردات برق و گاز از ایران روی آورد. باتوجه‌به تخریب گسترده زیرساخت‌های انرژی عراق در دوران جنگ و تحریم‌های بین‌المللی، این کشور نتوانست به‌سرعت شبکه برق خود را بازسازی کند و کمبود برق
خود را از همسایگانش به‌ویژه ایران، تأمین کرد.
عراق به علت زیرساخت‌های فرسوده حاصل از جنگ‌های متعدد و تحریم آسیب‌دیده است و ظرفیت ناکافی تولید داخلی آن برای تأمین نیازهای کشور به تأمین گاز و برق احتیاج دارد. از طرف دیگر مصرف برق عراق، به‌ویژه در تابستان، به‌شدت افزایش می‌یابد و تولید داخلی نمی‌تواند
پاسخگوی این رشد باشد. به‌رغم قراردادهای مختلف با شرکت‌های خارجی، روند توسعه بخش انرژی عراق کند بوده است. حالا آمریکا عنوان کرده که این لغو معافیت برای فشار حداکثری به ایران است، اما در واقعیت عراق متحمل فشار زیادی خواهد شد.
برای بررسی اهداف پیدا و پنهان آمریکا از لغو معافیت برق عراق به گفت‌وگو با فؤاد ایزدی کارشناس مسائل بین‌الملل پرداختیم.
لغو معافیت عراق اهرم فشار بر ایران
ایزدی گفت: لغو معافیت‌های عراق بخشی از دستور اجرایی ۱۶ بهمن است که ترامپ سال‌های مختلفی را برای فشار بیشتر به ایران به وزرایش اعلام کرده بود. یکی از اهرم‌های فشار همین لغو معافیت عراق بود. منتها لغو معافیت ذیل یک مجموعه کارهایی است که دولت ترامپ قصد انجامش
را دارد. یعنی فقط عراق نیست. یک بسته فشار مضاعفی را تصمیم دارند طراحی کنند. باتوجه‌به این‌که حجم تجارت اقتصادی بین ایران و عراق زیاد است؛ آمریکا عراق را به‌عنوان یکی از جامعه هدف‌های خود انتخاب کرده تا تعاملات اقتصادی ایران و عراق را کاهش دهند.
نگرانی از روابط نزدیک ایران و عراق
کارشناس بین‌الملل عنوان کرد: نکته دوم این است که روابط خوبی که بین ایران و عراق سال‌های گذشته وجود داشته آمریکایی‌ها را ناراحت می‌کند. به گفته ترامپ آمریکایی‌ها تریلیون‌ها دلار هزینه کردند برای جنگ‌هایی که در دوره قبل از ترامپ در این منطقه بوده و نتیجه‌اش
ارتقا روابط ایران و عراق شده است.
وی افزود: ازاین‌جهت کاهش تعاملات اقتصادی ایران و عراق می‌تواند ضربه‌ای به روابط دوجانبه هر ۲ کشور شود. هر چقدر روابط اقتصادی بین همسایه‌ها بیشتر باشد، تضمینی است که کشورها وارد درگیری با هم نشوند. زیرا دغدغه اقتصادی مانع از درگیری می‌شود. چراکه کشورها نمی‌خواهند
فرصت اقتصادی خود را نابود کنند و وارد درگیری شوند. هر چقدر ارتباط اقتصادی بین کشورها کمتر باشد زمینه برای ایجاد تنش بیشتر به وجود می‌آید.
تمایل آمریکا به گسترش روابط اقتصادی عراق با غرب
ایزدی با اشاره به انعقاد قراردادهای آمریکا و اروپا با عراق، گفت: آمریکایی‌ها علاقه دارند عراق با آمریکا و کشورهای غربی فعالیت اقتصادی داشته باشد. مثلاً اخیراً آقای سودانی سفری به انگلیس داشت که در حوزه‌های مختلف من‌جمله حوزه‌های اقتصادی قراردادهای متعددی
منعقد کردند. در واقع احساس رقابت دارند.
ضربه به احزاب اسلام‌گرا با ناترازی انرژی
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: دلیل بعدی این است که دولت‌های حاکم بر عراق کم‌وبیش یک عقبهٔ اسلامی دارند. احزاب اسلام‌گرا در پارلمان عراق معمولاً رأی می‌آورند. دولت‌ها و نخست‌وزیری که انتخاب می‌شود متأثر از این جریان است. به همین سبب می‌خواند این
طور جلوه دهند که دولت عراق نمی‌تواند برق را تأمین کند.
وی ادامه داد: اما دلیل اصلی که عراق نمی‌تواند برق را تأمین کند افعال خود آمریکا است. آمریکا می‌خواهد جلوی منبع انرژی عراق را که ایران است، بگیرد، اما در عمل این کار بر افکار عمومی تأثیر می‌گذارد که دولت ناکارآمد است و با این نقشه جریان اسلام‌گرا ضربه می‌خورند.
ایزدی با اشاره به سیاست تکراری آمریکا برای تخریب حکومت کشورها، گفت: همین کار را با ما هم انجام داده‌اند. ما ناترازی انرژی داریم، اما منشأ این ناترازی انرژی کجا است؟ مقصر بخشی از این ناترازی تحریم‌هایی است که آمریکا علیه ما اعمال کرد. ناترازی را بهانه می‌کنند
که دولت ایران ناکارآمد است، اما نمی‌گویند چرا این ناترازی به وجود آمده است. فقط ناکارآمدی را برجسته می‌کنند. اول مشکل را می‌سازند؛ بعد با آن مشکل فضای تبلیغاتی ایجاد می‌کنند.
استثمار اقتصادی؛ پول‌های عراق در نیویورک
این کارشناس مسائل بین‌الملل بیان کرد: حدوداً ۲۲ سال است که صدام سقوط کرده است، اما هنوز تحریم‌هایی که زمان صدام بر عراق اعمال کرده بودند پابرجاست. پول عراق دست عراق نیست. عراق چندبرابر ما نفت می‌فروشد. جمعیتش هم نصف ایران است، اما وضع اقتصادی خوبی ندارد.
یک نمونه‌اش این است که گاز و برق را باید از کشورهای دیگر تأمین کند. ولی ایران باوجود تحریم‌ها و جمعیت دوبرابری صادرکننده برق و گاز است.
وی دلیل وضعیت عراق حضور و نفوذ آمریکایی‌ها است. آن‌ها عراق را مجبور کرده‌اند که پول‌های ملت عراق را به نیویورک بفرستند و آن‌ها اجازه دهند که این پول‌ها کجا هزینه شود. دولت عراق خیلی دستش باز نیست. درواقع کشور مستقلی نیست که بتواند مخالفت کند. قاعدتاً باید
مخالفت کنند. شاید باید تصمیم بگیرند که آمریکایی‌ها را بیرون کنند.
ایزدی با بیان این‌که شاید بهتر باشد که اعتراض کنند که شما این تحریم‌ها را علیه صدام وضع کردید، گفت: صدام سقوط کرده چرا هنوز تحریم‌ها باید برقرار باشد؟! این اعتراض باید توسط مسئولین عراقی صورت گیرد. عادل عبدالمهدی یکی از نخست‌وزیران عراق که به سمت انتقاد
آمریکا حرکت کرد را با انقلاب مخملی سرنگون کردند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار کرد: دولت عراق وابستگی به انرژی بیرونی دارد. هوای عراق در تابستان بسیار گرم است. نمی‌توانند هیچ کاری نکنند. به نظر من دولت عراق باید بالاخره تصمیم بگیرد که از آمریکا مستقل شود و این سبکی که باعث بدبختی و ازدست‌رفتن فرصت‌ها
است را متوقف کند. شاید الان زمانش باشد. منتها کدام سیاستمدار جسارت این کار را پیدا می‌کند جای سؤال است. چراکه برای سیاستمدار خودکشی محسوب می‌شود.
کارشناسان معتقدند؛ اقدامات اخیر آمریکا در لغو معافیت برق عراق، نشان‌دهنده تلاش برای کاهش روابط حسنه ایران و عراق است. این تصمیمات می‌تواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد و سیاست داخلی عراق داشته باشد و نیازمند توجه و واکنش مناسب از سوی مقامات عراقی است.