له گزارش تحلیل ایران ،استان کردستان؛ مریوان، نگین سرسبز کردستان، شهری است که با طبیعت بکر و تاریخ غنی خود، هر ساله گردشگران بسیاری را زریوار خود جذب می‌کند. از دریاچه افسانه‌ای زریبار گرفته تا آبشار خروشان گویله و دشت بیلو، هر گوشه از این شهر، داستانی برای
گفتن دارد. در این گزارش، به معرفی برخی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی مریوان می‌پردازیم و شما را با زیبایی‌های این شهر بیشتر آشنا می‌کنیم.اگرچه مسیر دسترسی جدید سنندج به مریوان، روستای نگل را که یکی از قدیمی‌ترین قرآن‌های کتابت شده تاریخ اسلام را در دل خود جای‌داده،
حذف کرده است اما خالی از لطف نیست که گردشگران از جاده سنندج ـ سروآباد به مریوان سفر کنند تا بتوانند از این جاذبه تاریخی زیبا هم دیدن کنند. در مورد این شهرستان به نام مریوان روایات متعددی گفته می‌شود برخی معتقدند که مرا وی در زبان کردی به معنای جای مرغابی است
و این منطقه به دلیل برخورداری از دریاچه باتلاقی زریوار که زیستگاه متنوعی از انواع مرغابی‌ها است به نام مریوان شهرت یافته است.برخی دیگر نیز بر این باورند که این مکان روزگاری به دلیل برخورداری از محصولات جنگلی همچون مازوج درختی و کتیرا، محلی برای تجارت افرادی
از مرو بوده است که بعدها در این مکان ساکن می‌شوند به همین دلیل باگذشت زمان به مریوان شهرت می‌یابد.در مقابل، گروه دیگر نیز معتقدند که پس از شکست و انقراض حکومت اموی، مروانیان از بغداد فرار کرده و به این منطقه مهاجرت کردند و ازآن‌پس این مکان را مریوان خواندند.
مریوان، شهر جهانی کلاش
قدمت بافت گیوه که به زبان زیبای کردی «کلاش» نامیده می‌شود در بین مردمان این شهرستان مرزی به بیش از یک هزار سال پیش باز می‌گردد. مصادیق فراوانی از فرهنگ و هنر در مریوان را می‌توان یافت، جدای از هنرهای نمایشی، هنر صنایع‌دستی این شهر هم شهره جهانی دارد، پای‌افزار
تولیدی دستان سخت‌کوش زنان و مردانش ثبت جهانی شده است و همین مسئله نام این شهر را در فهرست شهرهای جهان قرار داده است.قدمت بافت گیوه که به زبان زیبای کردی «کلاش» نامیده می‌شود در بین مردمان این شهرستان مرزی به بیش از یک هزار سال پیش باز می‌گردد و امروز بافت
این پای‌افزار در مریوان منبع درآمد خوبی برای زنان و مردان هنرمند این شهر شده است.اما معروفیت مریوان تنها به بافت کلاش و جهانی‌شدن این صنعت دستی مردمان آن خلاصه نمی‌شود که اگر نام و آوازه‌ای در میان مردمان ایران‌زمین و جهان دارد به‌واسطه وجود یکی از بزرگ‌ترین
و زیباترین دریاچه‌های آب شیرین جهان به نام «زریوار» است که سال‌های سال است همچون نگین فیروزه‌ای بر انگشتری شهر پر جاذبه مریوان می‌درخشد.
«زریوار» قلب تپنده مریوان
دریاچه زریوار تالابی با جلوه‌های زیبا و دیدنی که می‌تواند ساعت‌ها و حتی روزها عاشقان به طبیعت را به زیبایی‌هایش مشغول سازد. «زریوار» مریوان یکی از چشمه‌های بی‌همتای آب شیرین جهان با ارتفاع یک هزار و 285 متری از سطح دریا و طول 6 کیلومتر و عرض متوسط سه کیلومتر
با مساحت سه هزار و 292 هکتار که بیش از ۷۰۰ هکتار آن به نیزار تبدیل شده است، این دریاچه که عنوان تالاب زریوار در کنوانسیون جهانی رامسر ثبت شده است، به‌عنوان پناهگاه حیات‌وحش شناخته شده و یکی از منابع تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست است.اکوسیستم تالاب «زریوار»
مریوان به‌عنوان یک واحد اکولوژیکی و یک اکوسیستم آبی در کردستان پدیده‌ای بسیار زیبا و نادر است که در یک دره طولی نسبتاً وسیع از دو طرف غرب و شرق با کوه‌های پوشیده از جنگل احاطه شده است.فاصله دریاچه زریبار تا مرکز استان کردستان 135 کیلومتر و از شهر مریوان کمتر
از 3 کیلومتر راه است، این دریاچه در ارتفاع یک هزار و 285 متری از سطح دریا قرار گرفته و طولش حداکثر 5 کیلومتر و عرض آن حداکثر 1.5 کیلومتر است. حجم آب زریوار 30 میلیون مترمکعب و عمق متوسط آن 3 متر است که در برخی نقاط تا هشت متر هم می‌رسد. آب دریاچه شیرین بوده
و از جوشش چشمه‌هایی تأمین می‌شود و هیچ رودخانه‌ای به زریوار نمی‌ریزد. آب دریاچه زریوار اغلب سبز مایل به قهوه‌ای کم‌رنگ است، زریوار در همه فصول زیباست، حتی در روزهای سرد زمستان، سطح دریاچه کاملاً یخ می‌بندد به حدی که می‌توان روی آن راه رفت و موتورسواری کرد
به‌طوری که چشم‌انداز وصف‌ناپذیری به خود می‌گیرد.
همین علت موجب شده است تا دریاچه زریوار در ماه‌های سرد سال نیز بازدیدکنندگان زیادی داشته باشد، اطراف دریاچه را نیزارهای بلند پوشانده که در برخی جاها صاف و در جاهایی نیز تپه‌ای است.قصه‌های زیادی در مورد پیدایش این دریاچه در بین مردم استان به‌ویژه حاشیه‌نشینان
زریوار وجود دارد که معروف‌ترین آنان دفن شدن شهری در زیر این دریاچه است.اکوسیستم زیبای زریوار با مساحتی در حدود 3 هزار هکتار ترکیبی از آب، نیزار و حیات‌وحش در میان کوه‌های جنگلی و سربه‌فلک‌کشیده محصور شده است. دریاچه زریوار بیش از دو میلیون سال است که حیات
و آبادانی را به مریوان بخشیده است و امروز برای ماندگاری و نفس‌کشیدنش نیاز به تخصیص و همت مسئولان اعتبار دارد.نیزارهای دریاچه نیز محل امنی برای زیست گونه‌های جانوری شده است به‌طوری که در حال حاضر گونه‌های متعددی از ماهیان بومی مانند سیاه ماهی خال‌دار، سیاه
ماهی معمولی، عروس ماهی، سس ماهی، شاکولی و گامبوزیا در این دریاچه زیست می‌کنند، حتی گونه‌ای مارماهی و گونه‌ای شنگ از جانوران شاخص تالاب محسوب می‌شوند.دریاچه زریوار به دلیل موقعیت جغرافیایی و ارزش آن و بر اساس مصوبه هیئت دولت، در فهرست تالاب‌های بین‌المللی (کنوانسیون
رامسر) قرار دارد و این تالاب یکی از تالاب‌های باارزش غرب ایران و از قطب‌های گردشگری کشور محسوب می‌شود.
غار خفاش‌ها
غار کونا شم‌شم (شم‌شم در لهجه کردی مریوانی به معنای خفاش است) یکی از غارهای زیبای استان کردستان است که در میان کوه‌های شمالی شرقی شهرستان مریوان قرار گرفته است. این غار که در نزدیکی روستای تراق تپه و در منطقه سرسبز و با صفایی به نام «کوه چهل‌چشمه» قرار دارد،
حدود ۱۶۵ کیلومتر با شهر سنندج فاصله دارد.غار کونا شم‌شم در طول میلیون‌ها سال در دل کوه‌های آهکی این منطقه ایجا شده است. گویا در گذشته‌هایی نه‌چندان دور، غار کونا شم‌شم سه دهانه و ورودی کوچک و بزرگ داشته است. البته امروزه فقط دو دهانه از آن باقی مانده و دهانه
سوم در اثر ریزش سنگ‌های کوه پر شده است.این غار از غارهای نسبتاً کوچک است که کمتر از ۵۰۰ متر وسعت دارد. غار شم‌شم یک تالار اصلی به طول ۱۷۸ متر دارد که از آن دهلیزهای مختلفی پراکنده شده‌اند. برای ورود به غار باید از دهانه اصلی آن عبور کنید. این ورودی حدود ۲
متر ارتفاع و ۱ متر و ۳۰ سانتی‌متر عرض دارد. دهانه دوم هم که ۸ متر با زمین فاصله دارد، در سمت راست ورودی اصلی قرار گرفته است. این دهانه نیز ۲ متر ۵۰ سانتی‌متر ارتفاع دارد. دمای هوای درون غار همواره ثابت و نسبتاً سرد است. درون غار جدای از وجود آمار بالای خفاش،
در گوشه‌وکنار آن می‌توانید بقایای اسکلت حیواناتی را مشاهده کنید که شاید هزاران سال قبل انسان‌های اولیه آنها را خورده‌اند. کوه‌های زاگرس به دلیل شرایط مساعد آب‌وهوایی و زیست‌محیطی که دارند، از گذشته‌هایی بسیار دور به‌عنوان زیستگاه انسان‌های اولیه موردتوجه بوده‌اند.