به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، ۱۵ فروردین در تاریخ ایران سالروز یک عملیات راهبردی در دفاع مقدس در سال ۱۳۶۰ است.
عملیاتی که ایران توانست با آن خسارات جبران‌ناپذیری به رژیم بعثی عراق وارد کند؛ ۴۸ فروند انواع هواگرد به طور کلی نابود شدند. البته برخی منابع مانند منابع آمریکایی تعداد هواگرد‌های نابود شده را بیش از این تعداد اعلام کرده بودند.
میگ ۲۱، میگ ۲۳، سوخو ۲۰، سوخو ۲۲، توپولف ۱۶، توپولف ۲۲ و میراژ اف۱ و بالگرد از جمله این هواگردها هستند. همچنین؛ ۲۰ فروند هواپیمای دیگر به گونهٔ غیر قابل تعمیری خسارت دیدند که دو فروند از این یازده فروند بمب‌افکن توپولف-۱۶ بود.
* عملیاتی که چهار پیروزی متوالی برای ایران به ارمغان آورد
آنچه مهم‌تر از دستاوردهای این عملیات برای فرماندهان میدانی جنگ تحمیلی اهمیت داشت؛ نقش این عملیات در پیروزی‌های چهارگانه ایران در ادامه آن است.
امیر خلبان فرج‌الله برات‌پور لیدر و فرمانده عملیات «حمله به H-3» درباره اهمیت این عملیات می‌گوید: «خدا یاری کرد و توانستیم این عملیات را انجام بدهیم و برای مردم و رزمندگان خود شادی فراهم کنیم؛ بعد از این بود که چهار عملیات پیروز ثامن‌الائمه(شکست حصر آبادان)،
طریق القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس (آزادسازی خرمشهر) با موفقیت اجرا شدند.»
* ثامن‌الائمه، طریق القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس؛ چهارگانه ایران در دفاع مقدس
- عملیات ثامن‌الائمه
عملیات ثامن‌الائمه(ع) با هدف انهدام نیروهای دشمن در شرق کارون و تصرف و این منطقه، در ساعت یک بامداد پنجم مهرماه سال ۱۳۶۰ با رمز مقدس «نصرمن‌الله و فتح قریب» شروع شد.
با اجرای عملیات ثامن الائمه(ع)، فرمان امام خمینی (ره) مبنی بر شکستن حصر آبادان تحقق یافت و دو جاده مهم اهواز - آبادان و ماهشهر - آبادان نیز آزاد شد.
در عملیات ثامن‌الائمه بیش از ۱۵۰۰ تن از نیروهای عراقی کشته و حدود ۱۸۰۰ تن اسیر شدند. همچنین ۹۰ تانک و نفربر، ۱۰۰ خودرو، ۲ پل پی‌ام‌پی و چند انبار مهمات منهدم شد.
- عملیات طریق القدس
این عملیات تقریباً، یک ماه پس از عملیات ثامن‌الائمه، ساعت ۰۰: ۳۰ بامداد هشتم آذرماه سال ۱۳۶۰ در منطقه عملیاتی انجام شد که از شمال به حدفاصل رودخانه کرخه و محدوده دامنه ارتفاعات می‌شداغ محدود می‌شد و از جنوب، حدفاصل رودخانه‌های کرخه کور، سابله، می‌سان تا
هورالعظیم را در برمی‌گرفت.
اهداف عمده عملیات عبارتند از؛ آزادسازی شهر بستان و بیش از ۵۰ روستای منطقه، انهدام نیروهای دشمن در منطقه با استعداد بیش از یک لشکر، قطع ارتباط بین دو نیروی عمده در مناطق عمومی اهواز و دزفول و رسیدن به هور و امکان نفوذ در خاک عراق.
آزادسازی ۶۵۰ کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی شامل شهر بستان، حدود ۷۰ روستا، پنج پاسگاه مرزی و نیز تنگه استراتژیک چزابه، تجزیه شدن قوای سپاه سوم عراق، که با توانی بیش از ۶ لشکر بخش‌هایی از خوزستان را تحت اشغال داشت و موفقیت ابتکار عبور از منطقه رملی بخشی
از دستاوردهای این عملیات است.
انهدام ۱۷۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۰۰دستگاه خودرو، ۱۳فروند هواپیما و ۴فروند هلی‌کوپتر، به غنیمت درآوردن ۱۵۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۵۰ دستگاه خودرو، ۳۰قبضه توپ ضدهوایی، ۱۲۰ دستگاه مهندسی، ۱۹قبضه توپ صحرایی و کشته و زخمی شدن حدود ۸۵۰۰ تن و به اسارت درآمدن ۵۴۶
تن از نیروهای دشمن جزء مهم‌ترین دستاوردهای عملیات طریق القدس هستند.
- عملیات فتح‌المبین
هنوز موج عملیات‌های پیروزمندانه ایران به پایان نرسیده بود که با آغاز سال جدید و دومین روز فروردین سال ۱۳۶۱، یک ارمغان جدید برای صدام آماده و به او تقدیم شد.
مرحله اول این عملیات در ساعت ۰۰: ۳۰ بامداد دومین روز فروردین سال ۱۳۶۱، عملیات فتح‌المبین با رمز مبارک \"یازهرا(س) آغاز شد. مرحله دوم، دو روز بعد، ۴ فروردین، مرحله سوم عملیات، ۷ فروردین و مرحله چهارم نیز، ۸ فروردین انجام گرفت.
آزادسازی بخش وسیعی از مناطق اشغال شده، همچون سایت ۴ و ۵، رادار و ده‌ها روستای منطقه، انهدام دو لشکر عراق (۱۰ زرهی و ۱ مکانیزه)، دستیابی به خطوط پدافندی مناسب و استفاده از حداقل نیروهای خودی در آن خطوط، خارج کردن شهرهای شوش، اندیمشک و دزفول از تیررس آتش
توپخانه دشمن و دور کردن آتش مؤثر دشمن از جاده اهواز -اندیمشک اهداف فرماندهان از اجرای عملیات فتح‌المبین بود.
آزادسازی ۲۵۰۰ کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی؛ شامل ده‌ها بخش و روستا، سایت ۴ و ۵ رادار، جاده مهم دزفول - دهلران، نزدیک شدن نیروهای خودی به مرز در منطقه غرب شوش و دزفول، خارج شدن شهرهای دزفول، اندیمشک و شوش و مراکز مهمی همچون پایگاه هوایی دزفول از تیررس
توپخانه دشمن، انهدام بیش از چهار لشکر، ۳۶۱ دستگاه تانک و نفربر، ۱۸ فروند هواپیما، ۳۰۰ دستگاه خودرو، ۵۰ قبضه توپ و ۳۰ دستگاه مهندسی ارتش عراق، به غنیمت درآمدن ۳۲۰ دستگاه تانک و نفربر، ۵۰۰ دستگاه خودرو، ۱۶۵ قبضه توپ، ۵۰ دستگاه مهندسی و مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات
انفرادی، به اسارت درآمدن بیش ۱۵ هزار تن از نیروهای دشمن و کشته و مجروح شدن حدود ۴ هزار تن از نیروهای دشمن دستاوردهای این عملیات هستند.
- عملیات بیت‌المقدس
چهارمین عملیات متوالی پیروزمندانه ایران در دفاع مقدس، عملیات بیت‌المقدس نام دارد که به علت آزادسازی خرمشهر مشهور است و در سه مرحله انجام گرفت.
انهدام نیروهای متجاوز و کاهش هرچه بیشتر توان رزمی دشمن، آغاز بیرون راندن متجاوز از سرزمینهای اشغالی غرب رودخانه کارون و آزادسازی شهرهای خرمشهر و هویزه و تأمین خط مرزی طلاییه - کوشک - شلمچه، دستیابی به کرانه شرقی اروندرود (شط العرب) از اهداف اصلی عملیات بیت‌المقدس
هستند.
ساعت ۱۶ روز ۹ اردیبهشت ۱۳۶۱ عملیات عبور از رودخانه کارون آغاز شد و یگان‌های قرارگاه فتح و نصر با استفاده از قایق‌های جمینی طراده‌های جی اسپی و پل‌های شناور تا ساعت ۲۲ عمده نیروهای خود را به غرب رودخانه منتقل و در تاریکی شب با رعایت اصل غافلگیری به سمت جاده
اهواز - خرمشهر حرکت کردند؛ در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد روز ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ رمز یا علی ابن ابی طالب(ع)" از قرارگاه کربلا ابلاغ و فرمان حمله صادر شد.
مرحله اول عملیات در روزهای ۱۰، ۱۱ و ۱۲ اردیبهشت، مرحله دوم در روزهای ۱۶ تا ۱۹ اردیبهشت و مرحله سوم نیز در روزهای ۱۹ تا ۳ خردادماه سال ۱۳۶۱ ادامه داشت.
مهم‌ترین دستاورد این عملیات آزادسازی بیش از ۵۲۵۰ کیلومتر مربع از سرزمینهای جنوب غربی کشور شامل خرمشهر، هویزه، پادگان حمید و جفیر است. البته بازگشایی جاده مهم اهواز - خرمشهر، تأمین حدود ۱۵۰ کیلومتر از مرز بین‌المللی، خارج کردن اهواز سوسنگرد حمیدیه و دیگر
نقاط مسکونی جنوب غربی اهواز از برد توپخانه سنگین دشمن از دیگر دستاوردهای نیروهای مسلح ایران است.
همچنین؛ کشته و زخمی شدن بیش از ۱۶۰۰۰ نفر و اسارت ۱۹۴۱۴ نفر از نیروهای دشمن، انهدام ۵۳ فروند هواپیما، ۳ فروند بالگرد، ۴۱۸ دستگاه تانک و نفربر و ۴۹ دستگاه خودرو دشمن و به غنیمت گرفتن یک فروند بالگرد ۱۰۵ دستگاه تانک و نفربر و ۵۶ دستگاه خودرو دشمن جزو سایر دستاوردهای
عملیات بیت‌المقدس است.
* چهارگانه ایران در دفاع مقدس که صدام را وادار به شکست کرد
عملیات‌های ثامن‌الائمه، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس چهار عملیات سرنوشت‌ساز و تعیین‌کننده در دوران دفاع مقدس بودند که پس از حمله موفق ایران به پایگاه H-3، جریان جنگ را به نفع ایران تغییر دادند. این عملیات‌ها نه‌تنها نماد گذار از وضعیت دفاعی به تهاجمی
بودند، بلکه شکست‌ناپذیری رژیم بعث عراق را زیر سؤال بردند.
عملیات ثامن‌الائمه (مهر ۱۳۶۰) با شکستن حصر آبادان، نقطه عطفی در آغاز بازپس‌گیری سرزمینهای اشغالی شد و امید تازه‌ای در دل ملت ایران دمید.
در ادامه، عملیات طریق‌القدس (آذر ۱۳۶۰) منجر به آزادسازی بستان و تثبیت موقعیت نیروهای ایرانی در غرب خوزستان شد. این عملیات با حضور منسجم ارتش و سپاه، نشان داد که ایران توان برنامه‌ریزی و اجرای عملیات‌های گسترده را دارد.
پس از آن، عملیات فتح‌المبین (فروردین ۱۳۶۱) با موفقیتی گسترده‌تر، بخش وسیعی از مناطق اشغالی شمال خوزستان را آزاد کرد و تلفات سنگینی بر ارتش عراق وارد ساخت. این پیروزی‌ها اعتمادبه‌نفس رزمندگان را به‌شدت افزایش داد.
در نهایت، عملیات بیت‌المقدس (اردیبهشت تا خرداد ۱۳۶۱) به آزادسازی خرمشهر منجر شد که نه‌تنها از نظر نظامی، بلکه از نظر سیاسی و روانی نیز ضربه‌ای سنگین به رژیم صدام وارد کرد. این عملیات نقطه اوج پیروزی‌های پیاپی ایران بود و باعث شد موقعیت بین‌المللی ایران تقویت
شود.
مجموعه این چهار عملیات، روحیه‌ای تازه در جبهه‌ها دمید، چهره جنگ را دگرگون ساخت و اثبات کرد که ایران در مسیر پیروزی گام برمی‌دارد.