به گزارش تحلیل ایران ؛ در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ صنعت نفت عراق، حملات پیاپی پهپادی به تأسیسات نفتی اقلیم کردستان طی روزهای ۱۴ تا ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۵، زنگ خطری تازه برای اقتصاد منطقه‌ای، سرمایه‌گذاران خارجی و امنیت انرژی در شمال عراق به صدا درآورده است.
در حالی که اختلافات دیرینه میان بغداد و اربیل بر سر مدیریت منابع انرژی هنوز به سرانجام نرسیده، مجموعه‌ای از حملات برنامه‌ریزی‌شده و همزمان به زیرساخت‌های حیاتی نفتی، موجب توقف بخشی از تولید، نگرانی گسترده میان شرکت‌های خارجی و ایجاد هزینه‌های هنگفت برای
بازسازی تأسیسات شده است.
بر اساس بیانیه‌های رسمی صادرشده از سوی وزارت منابع طبیعی منطقه کردستان، انجمن صنعت نفت منطقه (APIKUR) و شرکت‌های بهره‌بردار، چندین میدان نفتی کلیدی در استان‌های دهوک و اربیل، از جمله میادین خورمله، سرسنگ، پیشکبیر، طاوکه، باعدری (تحت بهره‌برداری شرکت آمریکایی
هانت اویل)، فیشخابور و عین سفنی، طی چند روز متوالی هدف پهپادهای انتحاری قرار گرفتند.
برخی از این حملات به‌طور مستقیم به تأسیسات خسارات وارد کرده‌اند و برخی دیگر منجر به توقف فعالیت میادین به‌صورت پیشگیرانه شده‌اند تا از آسیب به جان کارکنان و محیط زیست جلوگیری شود.
همزمان با تشدید این حملات، انجمن صنعت نفت منطقه کردستان عراق (APIKUR) شامگاه چهارشنبه در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که اکثر شرکت‌های عضو این انجمن، عملیات تولید خود را به‌طور موقت متوقف کرده‌اند.
بر اساس این بیانیه، حملات پهپادی انجام‌شده در روزهای ۱۵ و ۱۶ ژوئیه نه‌تنها منجر به تخریب فیزیکی برخی تأسیسات شده، بلکه تهدید مستقیمی برای امنیت جانی کارکنان میادین، اعم از پرسنل عراقی و کارمندان خارجی با ملیت‌های گوناگون، به‌شمار می‌رود.
در این بیانیه تأکید شده است که اپراتورها در حال حاضر مشغول ارزیابی خسارات وارده به تأسیسات و تجهیزات هستند، اما برخی شرکت‌ها حتی بدون آن‌که هدف مستقیم حمله قرار گرفته باشند، به منظور پیشگیری از مخاطرات احتمالی، تصمیم به توقف داوطلبانه عملیات تولید گرفته‌اند.
انجمن همچنین از دولت فدرال عراق و دولت اقلیم کردستان خواسته است که فوراً تدابیر امنیتی بیشتری برای حفاظت از جان کارکنان و تأسیسات نفتی اتخاذ کنند.
مهم‌ترین شرکت‌های بین‌المللی فعال در این حوزه که عملیات خود را به‌طور کامل یا موقت متوقف کرده‌اند، شامل DNO نروژ (مدیر میدان‌های پیشکبیر و طاوکه)، HKN Energy آمریکا (فعال در میدان سرسنگ)، Hunt Oil آمریکا (بهره‌بردار میدان باعدری در دهوک) و شرکت Gulf Keystone
(فعال در میدان نفتی شایکان) می‌شوند. هرچند میدان شایکان به‌طور مستقیم هدف حمله قرار نگرفته، این شرکت در اقدامی پیشگیرانه، فعالیت‌های تولیدی خود را به حالت تعلیق درآورده است.
طبق ارزیابی انجمن نفت منطقه کردستان، میزان کاهش تولید ناشی از این حملات حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز برآورد شده است که رقمی قابل توجه برای اقتصادی به‌شدت وابسته به صادرات نفت خام به شمار می‌رود. این عدد معادل نزدیک به ۴۰ تا ۵۰ درصد از ظرفیت تولید روزانه منطقه
کردستان است. افزون بر آن، تداوم حملات و تهدیدهای امنیتی علیه زیرساخت‌های انرژی، ریسک اختلال در مسیر صادرات از طریق خط لوله جیهان ترکیه را نیز افزایش داده و تهدیدی جدی برای درآمدهای دولت محلی و توازن بودجه میان اربیل و بغداد ایجاد کرده است.
از منظر اقتصادی، این حملات نه‌تنها باعث توقف فنی عملیات و تحمیل هزینه‌های بازسازی تأسیسات می‌شود، بلکه مستقیماً بر چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در اقلیم تأثیر منفی می‌گذارد. شرکت‌هایی که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری در حوزه انرژی کردستان انجام
داده‌اند، اکنون با تردید به ادامه فعالیت در محیطی با امنیت شکننده نگاه می‌کنند.
نکته حائز اهمیت آن است که بیشتر این شرکت‌ها غربی و عمدتاً آمریکایی هستند، موضوعی که ممکن است در تحولات آتی ژئوپلیتیکی منطقه و نوع واکنش‌ها به این حملات، نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند.
در واکنش به این تحولات، ریاست اقلیم کردستان، وزارت منابع طبیعی و سایر نهادهای اجرایی، ضمن محکوم کردن این حملات، از دولت فدرال عراق و همچنین جامعه بین‌المللی خواسته‌اند که با قاطعیت بیشتر برای حفاظت از زیرساخت‌های انرژی و حفظ جان نیروهای انسانی وارد عمل
شوند.
از سوی دیگر، ایالات متحده نیز از طریق وزارت خارجه خود، این حملات را محکوم کرده و هشدار داده که ادامه این روند، ثبات عراق و امنیت سرمایه‌گذاران خارجی را به‌طور مستقیم تهدید خواهد کرد.
در تمام بیانیه‌های رسمی صادرشده تاکنون، هیچ اشاره‌ای به عامل یا گروه مسئول این حملات نشده و هیچ‌یک از گروه‌های شناخته‌شده نیز مسئولیت آن را بر عهده نگرفته‌اند. این موضوع باعث شده تا برخی تحلیل‌گران امنیتی و اقتصادی از وجود نوعی «ابهام هدفمند» سخن بگویند.
به باور این دسته از کارشناسان، حملات یادشده فراتر از یک اقدام خرابکارانه پراکنده بوده و احتمالاً بخشی از سناریویی گسترده‌تر برای فشار سیاسی یا جنگ اقتصادی علیه یکی از طرف‌های داخلی یا حتی خارجی است.
برخی تحلیل‌گران امنیت انرژی از جمله احمد الیاسری و سالم عباس بر این باورند که گستردگی، دقت و هم‌زمانی این حملات نشان‌دهنده وجود برنامه‌ای سازمان‌یافته در پشت صحنه است. به‌زعم آنان، احتمال دارد هدف از این حملات، مختل کردن مذاکرات بین بغداد و اربیل، تضعیف
سرمایه‌گذاری خارجی یا حتی ارسال پیام‌هایی سیاسی به بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای باشد. از منظر اقتصادی نیز برخی تحلیل‌ها هشدار داده‌اند که شاید طرف‌هایی خاص، از جمله بازیگران خارجی مانند ایالات متحده، از فضای سیاسی و امنیتی حاکم سوءاستفاده کرده و با هدف
کنترل یا بازتعریف نظم اقتصادی منطقه، در چنین حوادثی نقش داشته باشند؛ هرچند تاکنون هیچ سند رسمی یا مدرک مستندی در تأیید چنین فرضیه‌هایی ارائه نشده است.
نکته قابل تأمل دیگر آن است که این حملات دقیقاً در مقطعی حساس صورت گرفته‌اند که منطقه کردستان عراق و دولت فدرال عراق در تلاش برای دستیابی به توافق نهایی درباره سازوکار صادرات نفت، تخصیص منابع مالی و هماهنگی در بهره‌برداری از زیرساخت‌های انرژی بودند. هم‌زمانی
این حملات با افزایش تنش‌های منطقه‌ای و تهدید منافع شرکت‌های آمریکایی و غربی می‌تواند حامل پیام‌هایی پیچیده و چندوجهی باشد؛ پیام‌هایی که نه‌تنها بغداد، بلکه واشنگتن را نیز مخاطب قرار می‌دهد.
در نهایت، فارغ از منشاء یا ماهیت این حملات، آن‌چه روشن است، آسیب‌پذیری شدید ساختار انرژی عراق در برابر تهدیدات نامتقارن و نیز افزایش ملموس ریسک سرمایه‌گذاری در منطقه کردستان است. اگر اقدامات فوری و هماهنگ برای تأمین امنیت میادین، تدوین سیاست مشترک بین بغداد
و اربیل و بازسازی اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی در پیش گرفته نشود، چشم‌انداز آینده صنعت نفت در شمال عراق با چالش‌های جدی و بعضاً برگشت‌ناپذیر روبه‌رو خواهد شد. ثبات اقتصادی و سیاسی عراق، امروز بیش از همیشه، در گرو شفافیت، انسجام و مسئولیت‌پذیری دولت مرکزی و دولت
محلی منطقه کردستان است.