به‌گزارش تحلیل ایران؛ برآوردهای رسمی از روند تقاضای گاز طبیعی در جهان نشان می‌دهد که مصرف گاز در سال 2026 با رشدی 2 درصدی به بالاترین سطح تاریخی خود برسد. این در حالی است
که رشد تقاضا در سال 2025 حدود 1.3 درصد پیش‌بینی شده است.
از سوی دیگر گزارش ماه آوریل بانک جهانی نیز دیدگاهی مشابه ارائه کرده و اعلام داشته که پس از رکودی نسبی در سال 2025، مصرف جهانی گاز در سال 2026 به‌ویژه در بازارهایی چون آسیا-اقیانوسیه و خاورمیانه، افزایش خواهد یافت.
تأثیر عرضه جدید LNG بر بازارهای جهانی
کِی‌سوکه ساداموری، مدیر بخش بازارها و امنیت انرژی در IEA، اظهار کرد: «زمینه بازارهای جهانی گاز در نیمه دوم سال جاری در حال تغییر است. موج جدیدی از پروژه‌های LNG در حال ورود به مدار تولید است که موجب کاهش فشارهای ساختاری در بازار و تحریک تقاضای
بیشتر خواهد شد، به‌ویژه در آسیا.»
وی در عین حال خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌های جدید IEA با سطحی بالا از عدم‌قطعیت همراه است؛ به‌ویژه به‌دلیل چشم‌انداز نامشخص اقتصاد جهانی و تحولات ژئوپلیتیکی.
گاز طبیعی منبعی کلیدی برای تولید برق، فرایندهای صنعتی و گرمایش محسوب می‌شود و به‌عنوان سوختی پاک‌تر نسبت به زغال‌سنگ و نفت در مسیر گذار انرژی جهانی شناخته می‌شود.
رشد منطقه‌ای در تقاضای گاز
در سال 2026، انتظار می‌رود تقاضای گاز در آسیا بیش از 4 درصد افزایش یابد و حدود نیمی از رشد تقاضای جهانی را به خود اختصاص دهد. در آمریکای شمالی نیز رشد تقاضای گاز کمتر از 1 درصد خواهد بود که عمدتاً ناشی از مصرف در بخش تولید برق است. در مقابل، مصرف
گاز در اروپا در سال آینده با کاهش 2 درصدی روبرو خواهد شد که ناشی از رشد انرژی‌های تجدیدپذیر است.
طبق پیش‌بینی IEA، در سال 2026 بخش صنعت و نیروگاه‌ها حدود نیمی از افزایش تقاضای گاز را تشکیل خواهند داد. همچنین، مصرف گاز در بخش نیروگاهی 30 درصد از رشد کل را به خود اختصاص خواهد داد، در حالی که مصرف خانگی و تجاری مشروط به شرایط آب و هوایی نرمال
حدود 1 درصد افزایش خواهد داشت.
نقش کلیدی خاورمیانه در امنیت انرژی جهان
گزارش IEA تأکید می‌کند که ثبات ژئوپلیتیکی در منطقه خاورمیانه برای امنیت انرژی جهانی بسیار حائز اهمیت است. این نهاد با اشاره به تنش‌های اخیر منطقه نوشت: «این درگیری‌ها نشان‌دهنده وابستگی‌های متقابل انرژی در منطقه و نقش حیاتی خاورمیانه در امنیت عرضه
جهانی نفت، گاز و کودهای شیمیایی است.»
به گفته این نهاد، خاورمیانه 30 درصد از تولید نفت و 18 درصد از تولید گاز جهان را به خود اختصاص می‌دهد و حدود یک‌چهارم صادرات جهانی LNG و یک‌سوم صادرات جهانی اوره نیز از این منطقه صورت می‌گیرد.
در پی درگیری اخیر، تولید گاز طبیعی در میدان‌های لوِیَتان و کاریش اسرائیل به‌طور موقت بین 13 تا 15 ژوئن متوقف شد و صادرات لوله‌ای گاز به مصر و اردن نیز قطع شد که موجب کاهش تولید کودهای شیمیایی شد.
همچنین، حمله به یک سکو در فاز 14 میدان پارس جنوبی در ایران، تولید روزانه را حدود 12 میلیون مترمکعب کاهش داد. با این حال، پس از اعلام آتش‌بس میان دو طرف، روند تولید و صادرات گاز به‌تدریج به حالت عادی بازگشت.
IEA هشدار داد: «افزایش اولیه قیمت‌ها ناشی از نگرانی‌ها نسبت به احتمال بسته شدن تنگه هرمز بود؛ گذرگاهی حیاتی میان ایران و عمان که نقش کلیدی در صادرات نفت و LNG دارد.»
خاورمیانه، دومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان تا 2025
در گزارشی جداگانه که اوایل ماه جاری توسط مؤسسه تحلیل انرژی ریستاد انرژی منتشر شد، پیش‌بینی شده است که منطقه خاورمیانه تا سال 2025 جایگاه دومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان را پس از آمریکای شمالی به‌دست خواهد آورد و از آسیا پیشی خواهد گرفت.
بر اساس این تحلیل، تولید گاز در خاورمیانه از سال 2020 تاکنون حدود 15 درصد افزایش یافته است. ایران با تولید روزانه 25 میلیارد فوت مکعب، در صدر کشورهای منطقه قرار دارد، سپس قطر با 16 و عربستان سعودی با 8 میلیارد فوت مکعب در روز جای دارند.
بیشتر بخوانید
افزایش عرضه جهانی LNG تا سال 2026
در گزارش IEA همچنین پیش‌بینی شده است که عرضه جهانی گاز طبیعی مایع (LNG) در سال 2026 با افزایش 7 درصدی، معادل 40 میلیارد مترمکعب، همراه خواهد بود. این رشد عمدتاً به پروژه‌های جدید در کشورهایی مانند قطر و ایالات متحده نسبت داده شده است.
قطر در نظر دارد ظرفیت تولید LNG خود را از 77 میلیون تُن فعلی به 110 میلیون تُن در سال تا 2026 و 126 میلیون تُن تا 2027 افزایش دهد و در نهایت تا سال 2030 به 142 میلیون تُن در سال برساند.
مؤسسه فیچ نیز در ماه مارس اعلام کرده بود که پروژه‌های میدان شمالی متعلق به شرکت دولتی قطر انرژی، رشد هر دو بخش هیدروکربنی و غیرهیدروکربنی این کشور را از 2025 تا 2030 حمایت خواهند کرد. میدان شمالی که نزدیک به 10 درصد از ذخایر شناخته‌شده LNG جهان
را در خود جای داده، در شمال‌شرقی شبه‌جزیره قطر و به وسعت بیش از 6000 کیلومتر مربع واقع شده است.
در مجموع، پیش‌بینی می‌شود عرضه جهانی LNG در سال 2025 با رشد 5.5 درصدی، معادل 30 میلیارد مترمکعب، افزایش یابد که این رشد عمدتاً از محل پروژه‌های عظیم در آمریکای شمالی، از جمله Plaquemines LNG، Corpus Christi Stage 3 و پروژه LNG
Canada حاصل خواهد شد.