به گزارش تحلیل ایران به نقل از ستاد فناوری نانو، آمار منتشر شده درباره عملکرد نانوداروهای تولید داخل نشان می‌دهد که توسعه این حوزه طی سال‌های اخیر تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش هزینه‌های نظام سلامت کشور داشته است. بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده از بررسی‌های اقتصادی
در بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳، استفاده از نانوداروهای داخلی موجب صرفه‌جویی بالغ بر ۵۹۳ میلیون دلار در مجموع هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم نظام درمانی شده است.
این میزان صرفه‌جویی از طریق مقایسه قیمت و میزان مصرف نانوداروهای تولید داخل با نمونه‌های مشابه خارجی و همچنین محاسبه هزینه‌های ناشی از عوارض جانبی داروهای غیرنانویی به دست آمده است. نانوداروها با کاهش سمیت دارو، بهبود اثربخشی درمان و کم‌کردن نیاز به مصرف
دوزهای بالا، به شکل مؤثری هزینه‌های بستری، مراقبت‌های تکمیلی و خدمات درمانی را کاهش داده‌اند. همین موضوع باعث شده علاوه بر بیمه‌های درمانی، خانواده‌ها نیز از کاهش هزینه‌های درمان بهره‌مند شوند.
شش نانوداروی اصلی تولیدشده در کشور
در دوره مورد بررسی، ۶ نانوداروی مهم در کشور تولید و وارد بازار شده‌اند که هر یک سهم مشخصی در کاهش هزینه‌ها داشته‌اند. چهار داروی ضدسرطان شامل سینادوکسوزوم، پادینکس، پکلی‌نب و تدروکس بیشترین سهم را در این میان به خود اختصاص داده‌اند. این داروها با هدف افزایش
اثربخشی، کاهش عوارض جانبی و رساندن دارو به بافت هدف با دقت بالاتر طراحی شده‌اند. بهره‌گیری از سامانه‌های نانوحامل در این محصولات سبب شده مصرف دارو کاهش یابد، نتایج درمانی بهتر شود و هزینه‌های ناشی از درمان‌های مکمل یا دوره‌های طولانی بستری کاهش پیدا کند.
در کنار این داروها، سینا آمفولیش به‌عنوان نانوداروی درمان زخم سالک و دپوستیوا برای کاهش التهاب مفصل زانو، طی این سال‌ها وارد بازار شده‌اند. این دو محصول در حوزه‌های خود توانسته‌اند بار قابل‌توجهی از هزینه‌های درمانی را کم کرده و دسترسی بیماران به روش‌های
درمانی مؤثرتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر را افزایش دهند.
صرفه‌جویی مالی و کاهش هزینه‌های بیمه‌ای
بخش اصلی صرفه‌جویی اعلام‌شده، یعنی ۵۹۳ میلیون دلار، ناشی از کاهش هزینه‌های بیمه‌های سلامت و جلوگیری از پرداخت مبالغ بالای واردات داروهای خارجی است. نانوداروهای ایرانی با قیمت مناسب‌تر و اثربخشی بالاتر توانسته‌اند جایگزین بخش قابل‌توجهی از داروهای خارجی شوند
و بدین ترتیب از فشار مالی بر بیمه‌ها و مراکز درمانی بکاهند. علاوه بر این، کاهش عوارض جانبی ناشی از داروهای مرسوم باعث شده هزینه‌های غیرمستقیم درمان، از جمله هزینه بستری و مراقبت‌های اضافی، نیز کاهش یابد.
رشد اقتصادی و گسترش بازار
در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳، نانوداروهای تولید داخل مجموعاً ۲۱ هزار میلیارد ریال فروش داخلی داشته‌اند. این میزان فروش نشان‌دهنده گسترش قابل‌توجه بازار داخلی و استقبال مراکز درمانی از محصولات نانویی است. هم‌زمان با این رشد، صادرات این داروها نیز به بیش
از ۱۲ میلیون دلار رسیده است؛ موضوعی که نشان می‌دهد نانوداروهای ایرانی توانسته‌اند وارد رقابت منطقه‌ای و بین‌المللی شوند.
کشورهای مقصد عمدتاً آن دسته از بازارهایی هستند که به دنبال داروهای اثربخش‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌ترند. کیفیت مناسب، استانداردهای تولید قابل‌اتکا و عملکرد درمانی مطلوب این داروها زمینه‌ساز گسترش صادرات آن‌ها شده است.
بهبود دسترسی بیماران به درمان‌های نوین
یکی از نتایج مهم توسعه نانوداروها، افزایش دسترسی بیماران به درمان‌های پیشرفته بوده است. در سال‌های گذشته، واردات داروهای خارجی علاوه بر هزینه‌های سنگین، با چالش‌هایی مانند محدودیت عرضه و وابستگی به شرایط بین‌المللی همراه بوده است. تولید داخلی نانوداروها
توانسته این محدودیت‌ها را کاهش دهد و امکان دسترسی پایدارتر و گسترده‌تر بیماران به درمان‌های کارآمد را فراهم کند.
افزون بر این، بسیاری از نانوداروهای داخلی با هدف کاهش مصرف و افزایش کارآیی طراحی شده‌اند و همین ویژگی اثربخشی درمان را برای طیف وسیع‌تری از بیماران افزایش داده است. این موضوع در حوزه سرطان اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که بیماران علاوه بر هزینه‌های مالی، با فشارهای
جسمی و روانی ناشی از درمان‌های طولانی‌مدت مواجه هستند.
تقویت زیرساخت‌های فناورانه و صنعتی
توسعه نانوداروها نقش مهمی در تقویت زیرساخت‌های صنعتی و فناورانه کشور داشته است. در این مدت، ظرفیت تولید داخلی، خطوط ساخت نانوحامل‌ها، فناوری‌های فرمولاسیون پیشرفته و شبکه تولید دانش‌بنیان به شکل چشمگیری رشد کرده است. این پیشرفت‌ها در کنار تربیت نیروی متخصص
باعث شده ایران در منطقه به یکی از تولیدکنندگان مطرح داروهای نانویی تبدیل شود.
با توسعه این زیرساخت‌ها، وابستگی کشور به تأمین‌کنندگان خارجی در حوزه داروهای خاص کاهش یافته و تاب‌آوری صنعت داروسازی در برابر شرایط متغیر اقتصادی و تجاری افزایش پیدا کرده است.
در نتیجه می‌توان گفت تولید داخلی نانوداروها طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ توانسته است سه اثر کلیدی بر نظام سلامت کشور داشته باشد: کاهش هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم درمان، افزایش دسترسی بیماران به داروهای نوین و ارتقای سطح فناوری صنعت داروسازی کشور. صرفه‌جویی ۵۹۳
میلیون دلاری ثبت‌شده در این دوره، تنها بخشی از دستاوردی است که توسعه فناوری‌نانو دارویی برای کشور رقم زده است؛ دستاوردی که اهمیت سرمایه‌گذاری مداوم در فناوری‌های پیشرفته و توسعه ظرفیت‌های داخلی را بیش از پیش روشن می‌کند.