گروه فرهنگ خبرگزاری فارس: «مدتی در ایالت تگزاس زندگی کردم. یک روز ظهر بود و هوا گرم. شروع کردم به آبیاری باغچه جلوی خانه با آب شهری. از شانس من همان موقع، پلیس گشت زنی مچم را گرفت. توقف کرد و ۲۵۰ دلار من را جریمه کرد. من اطلاعی از این قانون نداشتم اما همسایه‌ها
گفتند در مناطقی از ایالت‌های تگزاس و آریزونا اگر باغچه را در طول روز آبیاری کنی و پلیس این موضوع را ببیند ۲۵۰ دلار جریمه می‌شوید و باید آن را تا دلار آخر پرداخت کنید.» این اولین تجربه نبود. «محمدرضا جبه داری»؛ پست دکترای مهندسی صنایع؛ نخبه‌ای که بعد از ۱۰
سال زندگی در آمریکا به ایران بازگشته، تجربه‌های جالبی از روش‌های مدیریت مصرف انرژی در ایالت‌های مختلف آمریکا دارد. قرار شد در این گزارش، بی‌پرده مدیریت مصرف انرژی را در کشورهای دیگر بررسی کنیم و این بار قرعه به نام آمریکا و انگلیس رسیده است.
*قبض آب در پر آب‌ترین ایالت آمریکا
«واشگتن دی سی یکی از شهرهای پر آب آمریکا است. یک چیزی مثل شمال خودمان. اما در همین شهر پر آب هم قبض آب هر سه ماه حدود۳۰۰ دلار می‌آید که رقم خیلی بالایی است. بعضی از دوستان ما در آمریکا هر سه ماهی ۴۵۰ دلار هم پول قبض آب‌شان می‌آمد. در حالی که این شهر آنقدر
پر آب است که شاید اگر ۴ متر زمین را بکنی به آب می‌رسی. ولی پول زیادی برای آب می‌گیرند.»
جبه داری این مثال از مبلغ قبض آب در واشنگتن دی سی را ضمیمه این توضیح می‌کند؛ «راهکارهای مدیریت مصرف انرژی که برای مردم ایران قفل است و هزار اما و اگر دارد، برای مردم بسیاری از کشورها یک روتین روزمره است. در آمریکا مجموع محدودیت‌ها خانواده‌ها را مجبور می‌کند
که هزینه‌هایشان را مدیریت کنند و خودشان راهکارمدیریت مصرف بدهند. مثلا بعضی‌ها تانکر و منبع می‌گذارند و در فصل بارندگی آب باران را جمع می‌کنند و از آن استفاده می‌کنند.
اگر بخواهیم این شرایط را با ایران مقایسه کنیم، باید بگویم ما در ایران هزینه قبض آب‌مان تقریبا رایگان است در مقام مقایسه با پولی که من در آمریکا برای قبض آب پرداخت می‌کردم. بحث گرانی و ارزانی یک طرف قضیه است. بحث کنترل مصرف یک موضوع دیگر است.»
*یا خودت جلوی سیلاب را بگیر یا پولش را بده من بگیرم
همه جا حرف از بحران آب و خساست و خشکی آسمان است. اما جبه داری مثالی در خصوص آمریکا و موضوع کنترل روان آب‌ها در این کشور می‌زند که نه مربوط به صرفه جویی است نه مرتبط با فرهنگ صرفه جویی. او تجربه‌اش از زندگی در ایالت‌های مختلف آمریکا را در اختیار ما می‌گذارد؛
و ما حصل همه این تجربه‌ها را با یک مثال و قاعده کلی در خصوص مدیریت مصرف انرژی توضیح می‌دهد؛
«در برخی کشورها مثل آمریکا قانونگذار، شهروندان را مجبور به تغییر رفتار می‌کند. اینطور نیست که آمریکا کشوری کاملا بدون مشکل باشد. در این کشور هم ضعف‌های مدیریتی زیاد است. مثلا آمریکا مدیریت خوبی در روان آب‌ها ندارد. اما مردم هم نمی‌گویند چون شما ایراد دارید
پس من هم به ساز خودم می‌رقصم.
در بعضی ایالت‌های آمریکا حجم روان آب‌ها زیاد است و با اینکه‌عدم مدیریت صحیح این روان آب‌ها مشکلاتی را ایجاد کرده اما قانون جالبی در این خصوص وضع کرده اند.
قانون می‌گوید در منطقه‌ای که حجم روان آب زیاد است و امکان وقوع سیلاب وجود دارد، هر شهروندی خانه‌ای بسازد، چون در مسیر روان آب، فضای نفوذناپذیر ایجاد کرده پس باید به تناسب محدوده‌ای که اشغال کرده با کاشت درخت و باغچه و فضای سبز فضای نفوذپذیر ایجاد کند.
قانون می‌گوید یا خودت این کار را انجام بده یا من حجم روان آبی که از جلوی خانه‌ات می‌گذرد را جمع می‌کنم اما مالیاتش را از تو می‌گیرم و از آنجا که مالیات دریافتی دولت به واسطه این کار خیلی بیشتر از هزینه درختکاری و ایجاد فضای سبز توسط مالک هست، بیشتر مردم
خودشان این کار را انجام می‌دهند.»
*وقتی برای کاشت خیار و گوجه در مریلند نقره داغ می‌شوی
در آمریکا قوانین مدیریت مصرف منابع و انرژی، ایالت به ایالت متفاوت است. این را جبه داری می‌گوید و برای روش شدن ماجرا از تجربه خودش و دوستان ایرانی‌اش در این کشور می‌گوید؛ وقتی کاشت خیار و گوچه در باغچه خانه او را نقره داغ کرد؛
«در ایالت‌هایی که با کم آبی مواجه هستند، کسی حق ندارد با آب شهری باغچه آب بدهد. یا جریمه می‌شود یا دولت طوری با افزایش مبلغ قبض آب، مشترکان را غافلگیر می‌کند که به معنای واقعی پشت دست‌شان را داغ می‌کنند. یکی از دوستانم در ایالت مریلند در باغچه جلوی خانه‌شان
خیار و گوجه کاشته بود و با آب شهری باغچه را آب داده بود، در همان ماه قبض آب چندین برابر شد. اینطور شد که قید خیار و گوجه‌ها را زد و بی‌خیالش شد.»
*زمان پیک مصرف مبلغ قبض‌ها پلکانی بالا می‌رود
«وقتی پیک مصرف داری باید مدیریتت را قوی‌تر کنی تا پول کمتری بپردازی. این در کشوری مثل آمریکا برای مردم نهادینه شده است. من وقتی برای ادامه تحصیل به آمریکا مهاجرت کردم خانه‌ای در ایالت اوهایو اجاره کردم. در اوهایو هوا به شدت سرد بود.
سیستم گرمایش خانه دور قرنیزها تعبیه شده بود و من اگر می‌خواستم درجه حرارت را بالا ببرم که خانه گرم بماند، باید مبلغ خیلی زیادی برای قبض گاز پرداخت می‌کردم. برای همین مجبور بودیم در خانه کاپشن تن‌مان کنیم. شب که می‌خوابیدیم درجه حرارت گرمایش پذیرایی را پایین
می‌آوردیم. هوای داخل خانه آنقدر سرد می‌شد که آب باقی مانده داخل سینک یخ می‌زد. چاره‌ای جز این نبود. حالا شما این شرایط را با ایران مقایسه کنید چه در مصرف برق و آب چه در مصرف گاز.»
* در انگلیس با این ساعت شنی حمام می‌روند
در انگلیس صرفه جویی در مصرف آب با جدیت دنبال می‌شود. به خصوص از آغاز جنگ اوکراین و روسیه و گران‌تر شدن حامل‌های انرژی، این صرفه جویی با شدت بیشتری دنبال می‌شود.
«زهرا امیری» که چند سالی است در انگلیس زندگی می‌کند، تجربه جالبی در این خصوص دارد؛ خاطره از روزی که اداره آب یک ساعت شنی به خانه شان فرستاد: «در این کشور برای صرفه جویی در مصرف آب، بعضی‌ها به جیم می‌روند و همان جا هم دوش می‌گیرند. مدتی قبل از طرف شرکت آب
برای خانواده‌ها یک ساعت شنی کوچک فرستادند که زمان دوش گرفتن آن را به حمام ببریم و از آن استفاده کنیم. روی جعبه این ساعت شنی نوشته بود سه دقیقه. یعنی ما سه دقیقه وقت داریم که دوش بگیریم. با اینکه در انگلیس مردم در مصرف منابع انرژی صرفه جو هستند اما باز هم دولت
راهکارهای تشویقی را برای مصرف کمتر اتخاذ می‌کند که یکی، همین دوش سه دقیقه‌ای است. این در حالی است که ما ایرانی‌ها عادت داریم فقط سه دقیقه زیر دوش بایستیم تا خیس بخوریم.» امیری از تاثیر این راهکارهای مدیریت مصرف در هزینه قبض آب و برق و گاز می‌گوید. اینکه بعد
از گران شدن انرژی برای یک خانه نسبتا بزرگ که دو نفر در آن بودند، ماهانه حدودا ۳۰۰ پوند هزینه می‌شد و با راهکارهای دولت و مردم این هزینه تقریبا نصف شده است.